The Guardian: Körfez ülkeleri Suriye’nin yeniden Arap Birliği’ne katılması için uğraşıyor

Arap Baharı’nın tamamıyla sonunun geldiÄŸini ifade eden gazete, Suriye’nin 2011 yılında “Muhalefete ÅŸiddet yoluyla müdahale etmesi” gerekçe gösterilerek Arap BirliÄŸi’nden çıkarıldığını, ancak bu hamlenin Suriye’de iç savaşın patlak vermesi ve kan dökülmesinin önüne geçmeye yetmediÄŸini belirtti.

Bölgede Suriye karşısında ciddi bir çözülmenin olduÄŸundan söz eden The Guardian gazetesi, Sudan Devlet BaÅŸkanı Ömer El-BeÅŸir’in 8 sene sonra Suriye’yi ziyaret ederek Arap BirliÄŸi’ne mensup ülkeler arasında bu ziyareti gerçekleÅŸtiren ilk lider olma vasfını kazandığını, bu ziyaretin çok çeÅŸitli anlamlara gelebileceÄŸini, ama genel olarak son yıllarda Sudan’la iliÅŸkilerini güçlendirmiÅŸ olan Suud’un yerine ortaya koyulmuÅŸ bir dostluk niÅŸanesi olarak anlaşılabileceÄŸini belirtti. Söz konusu görüÅŸme ile ilgili olarak medyada yer alan fotoÄŸraflarda BeÅŸÅŸar Esed ve Ömer El-BeÅŸir’in tokalaÅŸtığı görseller de gündemde yerini aldı ve “Daha fazlası gelecek” anlamına gelen Arapça hastagh ile çeÅŸitli paylaşımlar yapıldı.

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere yer verilen gazetede “Arap BirliÄŸi’nin 22 üyesi arasında “Suriye’nin Arap BirliÄŸi’ne geri dönmesi gerektiÄŸi” hususunda giderek artan bir görüÅŸ birliÄŸinin oluÅŸtuÄŸu, Amerika’nın Mısır ve Suud yönetimlerine böyle bir hususta oylama yapılmaması için baskı yapmasına raÄŸmen bu yöndeki geliÅŸmelerin devam ettiÄŸi ifade edildi.

Gazete bu hamlenin Suriye’nin Ä°ran’la olan güçlü iliÅŸkisine raÄŸmen yapıldığını, Suud ve BAE’nin Suriye’ye yeniden kucak açarak, yeniden iliÅŸkilerin tesis edileceÄŸini ve Suriye’nin yeniden imar edileceÄŸini vaat ederek Esed’i Tahran’ın nüfuzundan çıkarmayı hedeflediklerini belirtti.

Suriye’nin hazırladığı raporlara göre ülkenin yeniden imar edilmesi için yaklaşık 400 milyar dolara ihtiyaç olduÄŸunu belirten gazete, BM’in Esed kendisinin kontrolündeki bir barış planına yanaÅŸmadığı takdirde tek kuruÅŸ dahi göndermeyi reddettiÄŸini de dile getirdi.

The Guardian söz konusu meblağın belki de hiçbir zaman tamamının toplanmasının mümkün olmadığını, Suriye’nin büyük çoÄŸunluÄŸunun yıkık haliyle kalmaya devam edeceÄŸini de ifade etti.

Berlin’deki Kamu Politikası Enstitüsü’nde araÅŸtırmacı olan Tobias Schneider gazeteye yaptığı açıklamalarda “Arap liderler uzun bir süre önce BeÅŸÅŸar Esed’in yönetimde kalması hususunda anlaÅŸtılar. Nihayetinde Esed baÅŸta BAE’li ve Mısırlı yöneticiler olmak üzere, Ä°hvan-ı Müslimin gibi yıkım amaçlayan devrimci ve Ä°slamcı hareketlere karşı savaşıyordu” ifadelerini kullandı.

GeçtiÄŸimiz Ekim ayında Kuveyt’te yayın yapan bir gazeteye benzeri açıklamalarda bulunan Esed Arap devletlerinin uzun yıllar süren düÅŸmanlığın ardından “anlaÅŸma” seviyesine geldiklerini ifade etmiÅŸti. Nitekim DışiÅŸleri Bakanı Velid El-Muallim, Bahreynli mevkidaşı Halid bin Ahmed Al-Halife ile tokalaşırken görüntülenmiÅŸti.

Al-Halife tarafından gazetecilere yapılan açıklamada “Suriye’de olan biten herkesten daha çok bizi ilgilendiriyor. Suriye her ÅŸeyden önemlisi Arap kimlikli bir ülke… Biz yokken bölgesel ya da uluslararası oyuncuların Suriye’nin meselelerine müdahil olması uygun deÄŸil…” ifadelerini kullanmıştı.

The Guardian’daki haberin devamında geçtiÄŸimiz aylarda Mısır ve Körfez ülkelerindeki medya tarafından da Suriye’nin Arap BirliÄŸi’ne iadesi hususunun gündem edildiÄŸi, ancak etki etmediÄŸi ifade edildi. Yine Åžam’daki BAE BüyükelçiliÄŸinin yeniden açılacağı yönündeki söylentilerin arttığı, bu büyükelçiliÄŸin Suriye’nin Suud’la diplomatik hamleleri için arka bahçe görevi göreceÄŸi belirtildi. Åžam’da yer alan kaynakların ifadesine göre temizlik görevlileri, grafikerler ve çeÅŸitli görevlilerin 2011 yılından beri kapalı olan büyükelçilik binasına girerken görüldüÄŸü; binanın önündeki dikenli tellerin ve beton bariyerlerin kaldırıldığı beyan edildi.

The Guardian gazetesindeki haberin devamında ÅŸu ifadelere yer verildi: “Ürdün, Suriye’ye olan güney sınır kapısını açtı. Ä°srail ise Golan Tepelerindeki gerilimi sona erdirmek için Rusya ile görüÅŸmeler yapıyor. Hatta –Suriye’nin kuzeybatısındaki isyancıların koruyucusu olan- Türkiye ÅŸayet özgür ve adil bir seçimle iÅŸ başına geçerse Esed’le çalışabileceklerini ifade etti. Batı açısından ise Suriye’nin “kimsesiz” kalması tercih edilir bir durum… Avrupalı diplomatik bir kaynak Suriye’nin durumu ile ilgili olarak ÅŸunları söylüyor:              “Suriye karşısındaki tavrımızda kararlıyız. Gerçek bir düzelme halinin varlığını göremiyoruz. Rejimle barış saÄŸlamak için herhangi bir teÅŸvik unsuru göremiyoruz.”

The Guardian’ın haberi ÅŸu sözlerle devam ediyor: “Esed bunların hiçbirini önemsemiyor. Siyaseten Ä°ran ve Rusya’dan güç alan Esed’in karşısında ÅŸimdi Arap komÅŸuları harekete geçmiÅŸ durumda…”

Suriyeli muhaliflerden geriye kalanlar ise rejimin BM’nin kontrolündeki bir barış hamlesini kabul etmesi ihtimaline tutunuyorlar.