Ürdün'de protestolarla geçen 2018

Ürdün'de 2018, tartışmalı gelir vergisi yasasını protesto için baÅŸlayan ve hükümet karşıtı eylemlere dönüÅŸen gösteriler, terör olayları ve Ölü Deniz bölgesinde yaÅŸanan sel felaketinin gölgesinde geçti.

Ürdün'de son bir yılda ekmek, yakıt ve elektrik gibi temel malların fiyatlarında yaÅŸanan artış ve gelir vergisi yasasıyla birlikte halk, 1 Åžubat'ta, hükümetin ve meclisin feshedilmesi talebiyle protestolara baÅŸladı.

Yıl boyunca birbirini takip eden olaylar ve protesto gösterileri, Ürdün'ü önemli ölçüde etkiledi.

BaÅŸbakan Hani el-Mulki, kamuoyundaki itirazlarla birlikte kabinesini deÄŸiÅŸtirdi ancak hükümetin üzerinde çalıştığı yeni gelir vergisi yasası, Ürdün sokaklarını, hızla ateÅŸlenen bir öfke kitlesine dönüÅŸtürdü.

BaÅŸkent Amman'daki hükümet merkezi çevresi baÅŸta olmak üzere ülkenin birçok kentinde kitlesel protestolara dönüÅŸen gösterilerin etkileri mayıs sonuna kadar devam etti.

Tartışmalı gelir vergisi yasası

IMF, Ürdün hükümetinden 100 milyon dinara (yaklaşık 141 milyon dolar) ulaÅŸan vergi kaçakçılığına çare bulması ve 180 milyon dinarlık (253,8 milyon dolar) vergi tahsilatı yapması talebinde bulundu.

Ürdün kamuoyunda IMF'nin diktesi olarak görülen gelir vergisi yasa tasarısı ilk olarak mayıs ayında önceki hükümet tarafından Temsilciler Meclisi'ne sevk edildi.

Ancak vergi yasasıyla ilgili tepkilerin artması ve geniÅŸ çaplı protestolar üzerine Hani el-Mulki hükümeti istifa etti.

Ürdün Kralı 2. Abdullah, 5 Haziran'da Ömer er-Rezzaz'ı hükümeti kurmakla görevlendirdi. Ä°stifa eden hükümetin yerine gelen yeni yönetim tasarıyı geri çekti.

Göreve gelmesinden hemen sonra Rezzaz'ın, tartışmalı gelir vergisi yasa tasarısını meclisteki ilgili komisyondan geri çekmesiyle Ürdün sokakları bir müddet sakinleÅŸti.

Bir süre sonra üzerinde yapılan deÄŸiÅŸikliÄŸin ardından onaylanan vergi yasasının 2 Aralık'ta Resmi Gazetede yayımlanması üzerine sosyal medya üzerinden yeniden gösteri çaÄŸrıları yapıldı.

1 Ocak 2019'dan itibaren yürürlüÄŸe girecek yasayı protesto etmek için yeniden patlak veren gösteriler yaklaşık bir aydır devam ediyor.

BaÅŸbakan Rezzaz, 18 Kasım'da yaptığı açıklamada, tasarıya göre gelir vergisinin, geliri yüksek kiÅŸilerin en fazla yüzde 12'sini etkilediÄŸini, orta ve düÅŸük gelirli kesimleri kapsamadığını belirtti.

Tasarıya göre, 2019 yılında yıllık geliri 20 bin dinardan (28 bin 200 dolar) az olan aileler vergiden muaf tutulacak, 2020 yılı için ise bu limit, yıllık geliri 18 bin dinar (25 bin 380 dolar) ve daha az olan aileleri kapsıyor.

Bireylere yönelik muafiyetlerin çıtasının ise 2019 yılı için 10 bin dinar (14 bin 100 dolar), 2020 yılı için 9 bin dinar olması kararlaÅŸtırıldı.

Tasarının deÄŸiÅŸmeden önceki halinde ise geliri yıllık 17 bin dinar (yaklaşık 24 bin dolar) olan ailelerden vergi alınması öngörülüyordu.

Terör saldırılarıyla AÄŸustos

Ürdün AÄŸustos ayında ise terör saldırılarıyla gündeme geldi. Amman'ın Fahis ilçesinde bulunan Jandarma Komutanlığına ait bir araçta patlama meydana geldi, olayda 1 emniyet mensubu hayatını kaybederken 6'sı yaralandı.

Ä°çiÅŸleri Bakanlığı, olayın el yapımı bombanın patlaması sonucu gerçekleÅŸtiÄŸini açıkladı.

Fahis'te yaÅŸanan terör saldırısı, Ürdün'ün Salt ÅŸehrinde ve El-Belka ilçesindeki hücre evine yönelik operasyonlarla devam etti. Operasyon sırasında 5 emniyet mensubu hayatını kaybederken 3 terörist etkisiz hale getirildi.

Ölü Deniz'de sel felaketleri

Ürdün'ün batısındaki Ölü Deniz bölgesinde 25 Ekim'de etkili olan ÅŸiddetli yağışların yol açtığı sel felaketinde ise çoÄŸunluÄŸu okul gezisindeki öÄŸrenciler olmak üzere 21 kiÅŸi hayatını kaybetti, 35 kiÅŸi yaralandı.

Ürdün'de ÅŸiddetli yağışlar sebebiyle Ölü Deniz bölgesinde yaÅŸanan felaketten Rezzaz hükümeti sorumlu tutuldu.

Parlamentoda düzenlenen oturumda milletvekilleri, ülkede yaÅŸanan sel felaketinde "sorumluluktan kaçmaları" nedeniyle eÄŸitim ve turizm bakanlarının görevden alınmasını talep etti.

Bu felaketin ardından geçen ay Ölü Deniz ikinci kez sular altında kaldı. Ülkenin orta ve güney kesimleri baÅŸta olmak üzere ülkede etkili olan ÅŸiddetli yağışlardan dolayı oluÅŸan selde 13 kiÅŸi hayatını kaybetti ve onlarca kiÅŸi yaralandı.