Erhan Afyoncu: Fransa’nın işgal hayalleri 333 yıl önce boş çıkmıştı

Türkiye-Fransa iliÅŸkileri 16. yüzyılın ilk çeyreÄŸinin sonlarından itibaren yoÄŸunlaÅŸtı. Ä°spanya Kralı Åžarlken, Fransa Kralı Fransuva'yı 24 Åžubat 1525'te Kuzey Ä°talya'da Pavia Muharebesi'nde maÄŸlup edip, esir almıştı. Fransızlar, Åžarlken karşısında aciz kalınca kralın annesi Osmanlı hükümdarı Kanunî Sultan Süleyman'dan yardım istedi. Kanunî, Fransa Kralı'na gönderdiÄŸi fermanda, gönlünü hoÅŸ tutup, üzülmemesini yakında yardıma geleceÄŸini söylemiÅŸti.

DÜÅžMANLA Ä°ÅžBÄ°RLİĞİ

Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu ile Fransa arasında 16. yüzyılda kurulan ittifak 17. yüzyılın ilk yarısında da devam etti. Ancak Fransızlar, 17. yüzyılın ortalarından itibaren bir taraftan Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nun nimetlerinden istifadeye devam ederken, diÄŸer taraftan aleyhimize çalışmaya baÅŸladılar. Fransa, "GüneÅŸ Kral" lakaplı Fransız hükümdarı XIV. Louis zamanında Girit'te Osmanlılar'a karşı savaÅŸan Venedikliler'e yardım gönderdiler. Daha sonra da bir numaralı düÅŸmanları olmasına raÄŸmen Avusturya'ya bile Osmanlı karşısında yardım ettiler. Sadrazam Fazıl Ahmed PaÅŸa, 1663'de Avusturya seferinde Uyvar'ı fethetti.

 

Fransızlar'ın yaptığı Kal'a-i Sultanî planı

Viyana'nın surları ve tahkimatı zayıf olduÄŸu için fethe uygun durumdaydı. Osmanlı ordusu, Sengotar'da Avusturya kuvvetleri tarafından karşılandı. Meydan muharebesinin baÅŸlarında Osmanlılar üstünlüÄŸü ele geçirdiler. Ancak bu muharebe için Avusturya'ya hiç ummadıkları bir ülkeden yardım gelmiÅŸti. Avusturya ordusuna yardıma gelen Fransız birliklerinin muharebeye müdahalesi, Avusturya'yı bozgundan kurtardığı gibi savaşı aleyhimize çevirdi. Alman filozof Leibniz 1672'de XIV. Louis'ye Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nu yok etmek için bir plan sundu. XIV. Louis, bu planla DoÄŸu Roma Ä°mparatorluÄŸu'nu Fransa Kralı güdümünde yeniden kurup, Türkler'i Asya'ya gönderme fantezisi içine girdi.

 

(14. Louis tersaneyi geziyor)

Faruk Bilici Fransız arÅŸivlerine dayanan "XIV. Louis ve Ä°stanbul'u Fetih tasarısı" isimli eserinde Fransa Kralı'nın bu konudaki faaliyetini teferruatlı olarak anlatır. XIV. Louis, 1685'de, Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu Viyana bozgunuyla uÄŸraşırken Türkiye'ye Fravier d'Ortieres baÅŸkanlığında ticari bir misyon kılığında mühendislerden oluÅŸan askeri keÅŸif heyetleri gönderdi. Osmanlı kıyılarının, Mısır'ın, Kıbrıs'ın, Ege Adaları'nın, Çanakkale BoÄŸazı'nın ve Ä°stanbul'un resim ve planlarını yaptırttı.

(IV. Mehmed)

Plana göre ya doÄŸrudan doÄŸruya Ä°stanbul'u hücum edilerek baÅŸkent iÅŸgal edilecek veya Mısır iÅŸgal edilerek Ä°stanbul iaÅŸesiz bırakılacaktı. Ancak Avrupa'daki geliÅŸmeler ve bu iÅŸin öyle kolay olmayacağının anlaşılması üzerine XIV. Louis'nin fantezileri plan olmaktan öteye gidemedi.



(Leibniz)

LEÄ°BNÄ°Z'Ä°N TÜRKÄ°YE'YÄ° Ä°ÅžGAL PLANI
Avrupalı aydınların çoÄŸu koyu bir Türk düÅŸmanıydılar. Birçok Avrupalı aydın Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nu nasıl yıkmak gerektiÄŸine dair eserler kaleme almışlardı. Trandafir G. Djuvara'nın yazdığı belgelere dayalı "Türkiye'nin Paylaşılması Hakkında Yüz Proje" isimli çok önemli bir kitap vardır. Bu eserde Bacon'dan Leibniz'e Avrupalı aydınların Türk devletini parçalamak için hazırladıkları planlar anlatılır. Ünlü Alman filozof Gottfried Wilhelm Leibniz 1672'de Fransa Kralı XIV. Louis'e sunduÄŸu "Memoire de Leibnitz a Louis 14, sur la conquete de l'Egypte, publie avec une preface... " isimli eserinde GüneÅŸ Kral'a "Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nun dağılması için ÅŸartların çok uygun olduÄŸunu, sadece Mısır'ın deÄŸil bütün DoÄŸu'nun isyan için korkmadan arkasına düÅŸeceÄŸi bir kurtarıcıyı beklediÄŸini" söylüyordu. Leibniz, XIV. Louis'i savaÅŸa ikna etmek için çok cazip fikirler ileri sürmüÅŸtü: "Fransa Hollanda ile savaşırsa ancak parasını ödeyerek müttefik bulabilir. Hâlbuki Türkler'e karşı savaşırsa majestelerine birçok yardım gelecektir. Papa, Ä°talya prensleri, Sicilya, Ä°spanya size destek vereceklerdir. Mısır savaşından beklenen baÅŸarı kazanıldığında, DoÄŸu ticaretinin deniz ve kara yolları ele geçecektir. Hristiyanlar'ın baÅŸkomutanlığı ve Türk Ä°mparatorluÄŸu'nun ortadan kaldırılması ÅŸerefi Fransa Kralı'nın olacaktır. DoÄŸu imparatoru ünvanı, dünyanın hakemi ve Hristiyan dünyasının yöneticisi olacak olan kral ÅŸan ve ÅŸerefle anılacaktır".

 

ERHAN AFYONCU - SABAH