Sosyal Medya

Güncel

Murat Yetkin / Vaşington’da çarşı karıştı: Trump ile Pentagon arasında PKK-Suriye çatlağı

20-12-2018 21:34

Ne gündü ama! 19 Aralık’ta sabahtan akşama dek olanları sıralayıp, noktaları birleştirdiğimizde ortaya çıkan resim yedinci yılını dolduran Suriye savaşının seyrini değiştirecek türdendi. Başlayalım mı?



Murat Yetkin
 
Ne gündü ama! 19 Aralık’ta sabahtan akÅŸama dek olanları sıralayıp, noktaları birleÅŸtirdiÄŸimizde ortaya çıkan resim yedinci yılını dolduran Suriye savaşının seyrini deÄŸiÅŸtirecek türdendi. BaÅŸlayalım mı?
• The Wall Street Journal gazetesi, Ä°stanbul’daki Cemal Kaşıkçı cinayetinin Ä°srail ve Suudi Arabistan arasındaki yakınlaÅŸmaya darbe vurduÄŸunu yazdı. Veliaht Prens Muhammed bin Salman’ın Ä°srail ile gizli diplomasisini yürüten iki elemanı (aynı zamanda Yemen savaşını da yürüten) istihbarat baÅŸkan yardımcısı Ahmed el Assiri ve güvenlik danışmanı Suud el-Kâhtani, Kaşıkçı cinayetinde açığa çıkmış, görevden alınmışlardı. WSJ’nin kulis bilgisine dayanan bu haberi, ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın damadı Jared Kushner aracılığıyla tasarladığı Suudi Arabistan, Ä°srail, Mısır ve BAE ekseni planlamasının suya düÅŸtüÄŸünün ilanı gibiydi. 
• Bunu ABD DışiÅŸlerinin Türkiye’ye Patriot hava savunma sistemi satışına imkân veren açıklaması izledi. CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan öteden beri Türkiye’nin Rusya’dan S-400 sistemi alma kararına gerekçe olarak Amerikalıların Patriot satmak istememesini gösteriyordu.
• Moskova, ABD’nin Patriot kararının, Türkiye’ye S-400 satışını engellemeyeceÄŸini duyurdu. 18 Ocak’ta Cenevre’de Rusya DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Cevad Zarif ile BM Suriye Temsilcisi Staffan di Mistura gözetiminde buluÅŸmuÅŸ olan DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, S-400 konusunda NATO’yu rahatsız etmeyecek bir formül bulunacağını söylemiÅŸti. ÇavuÅŸoÄŸlu açıklamadı ama bu formülün, hem 2,5 milyar dolara S-400, hem de 3,5 milyar dolara Patriot alıp, S-400’leri çalıştırmadan tutmak olduÄŸu konuÅŸuluyor Ankara’da. Nedenleri baÅŸka yazının konusu olacak, söz.
• ÖÄŸleden sonra saatlerde yine WSJ ortalığı sarsan bir baÅŸka haber verdi: IŞİD’in bitmediÄŸi, Ä°ran çıkana dek Suriye’de kalınacağı açıklamalarına karşın Trump, Amerikan askerlerini Suriye’den çekmeye hazırlanıyordu. Ve bu da Amerika’nın Suriye’deki ortaklarına söylenmeye baÅŸlamıştı. Ortaklar arasında Ä°ngiltere ve Fransa da vardı gerçi ama orada önemli olan, ABD’nin IŞİD’le mücadelede lejyoneri gibi çalışan PYD/PKK idi. 
• Bu haberin yol açtığı ÅŸok dalgaları durulmadan, bu defa Pentagon’dan geri çekilme olmayacağı açıklaması geldi; IŞİD yenilgiye uÄŸratılana dek Suriye’de kalacaklardı. Ajanslar haberi Pentagon’un Beyaz Saray’ı yalanlaması olarak verdi: çarşı karışıyordu. Bundan kısa süre sonra da Trump, Twitter hesabından IŞİD’in yenilgiye uÄŸratıldığını ve dolayısıyla Suriye’de Amerikan askeri tutma ihtiyacı kalmadığını söyledi. 
• Peki, Amerikalıların verdiÄŸi düzenli ordu eÄŸitimiyle sayıları 30 bini geçtiÄŸi bildirilen PYD/PKK militanı Amerikan koruması olmadan Türkiye’den gelen “çekilmezseniz vuracağız” uyarıları karşısında ne yapacaktı? Kafalardaki bu soruya yanıt niteliÄŸinde bir açıklama Ä°ngiltere’den geldi. Orta DoÄŸu’daki her sorunda Amerikalıları öne süren Ä°ngilizler, Trump’ın kararıyla açığa düÅŸmüÅŸ, PKK baÄŸlantılı güçlerin sonuna dek yanında olacağını ilan etmiÅŸti. Tabii tam da Brexit sürecinde bunu Suriye’de askeri varlık bulundurmadan nasıl yapacağı sorusu ortada yanıtlanmadan duruyor.
• Oysa ErdoÄŸan haftalardır Suriye’nin bu defa Amerikan korumasındaki kuzeydoÄŸusundaki PKK hedeflerine harekât baÅŸlatacağını ısrarla beyan ediyordu. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar daha bir gece önce Meclis’te Suriye sınırında PKK kontrolünde fiili bir Kürt devleti oluÅŸumuna izin verilmeyeceÄŸin söylemiÅŸti. DiÄŸer yandan hafta sonu Katar’da konuÅŸan ÇavuÅŸoÄŸlu, BeÅŸar Esad yeniden seçilirse Türkiye’nin ne yapacağı sorusuna, demokratik bir seçim olması halinde çalışmayı düÅŸünebileceÄŸi yanıtı vermiÅŸ, Cenevre’ye bu önemli siyaset deÄŸiÅŸikliÄŸi iÅŸaretini vererek girmiÅŸti.
• AkÅŸam saatlerinde Trump kararı konusunda ErdoÄŸan’ın bilgilendirildiÄŸi VaÅŸington’da ilan edildi. ABD DışiÅŸleri Bakanı Mike Pompeo, DışiÅŸleri Bakanı ÇavuÅŸoÄŸlu ile konuÅŸup resmen tebliÄŸde bulunmuÅŸtu. Reuters haber ajansı, Amerikan askerlerinin çekilmesinin 60 ile 100 gün sürebileceÄŸini bildiriyordu; yani sözler tutulursa, Amerikan askerleri Suriye’den Türkiye’deki 31 Mart yerel seçimlerinden önce çekilmiÅŸ olacaktı; ErdoÄŸan’ın siyasi ısrarcılığı sonuç getirmiÅŸti.
• Aynı 19 Aralık günü, selefi Andrey Karlov’un suikasta kurban gidiÅŸinin ikinci yıldönümünde Bilkent’te konuÅŸan Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Türkiye ve Rusya’nın iÅŸbirliÄŸinin bölgede “yenilmez” bir güç oluÅŸturduÄŸuna inandığını söyleyecekti.
Ortaya çıkacak resmi görmek için noktaları ÅŸimdi birleÅŸtirebilirsiniz. Ortaya çıkan ÅŸeklin en çok PKK ve baÄŸlantılı grupları rahatsız edeceÄŸi açık. Ä°ngiltere’nin sürpriz çıkışı onların da rahatsız olduÄŸunu gösteriyor. Asli öncelikleri Ä°ran’ı sınırlarından uzaÄŸa itmek olan Ä°srail ve Suudi Arabistan da Trump’ın kararından muhtemelen memnun olmayacaklardır. Bu karar ABD’nin omuzlarından büyük bir yük ve sorumluluÄŸu kaldıracak. Öte yandan PKK ile Kürtleri özdeÅŸ gören Batı kamuoyunda “Kürtlerin Amerikalılar tarafından bir kez daha kullanılıp ortada bırakıldığı” eleÅŸtirilerine maruz bırakabilir ama Trump’ın bunu umursayacağı pek söylenemez.
PKK’nın ağır hayal kırıklığına yol açacak bu durumun en muhtemel iki sonucu olabilir. Bunlardan birisi, PKK’nın Amerikan saflarından eski hamileri Suriye saflarına geçmesidir. Bir diÄŸer ihtimal ise, aslında ABD’nin tercih edeceÄŸi ÅŸekilde, PKK’nın kendisini laÄŸvetmesi, ya da büyük bir grubun ondan koparak demokratik siyaset hattı ilan etmesi olabilir; tutup tutmayacağı ayrı konu ki bu PKK ile askeri mücadele dönemi ardından yeni bir diyalog sürecine dahi yol açabilir. 

 

Her halükarda ErdoÄŸan’ın usanmaz ısrarı ile açılan yolda Trump’ın Suriye’den asker çekme kararının, Suriye ve Orta DoÄŸu genelinde oyun bozucu, ya da yeni oyun kurucu önemde olduÄŸu söylenebilir.
 


Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.