Sosyal Medya

Güncel

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Suriye'de siyasi çözüm için gelinebilecek en iyi noktadayız

20-12-2018 08:17

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suriye ile ilgili olarak "Kritik noktaya geldiğimiz dönemde siyasi çözüm için geçmişle kıyasladığımız zaman en ileri noktadayız. Bunu rahatlıkla söyleyebiliriz" dedi.



Astana sürecinin garantör ülkeleri Rusya, Türkiye ve Ä°ran'ın dışiÅŸleri bakanları, Suriye'deki durumu deÄŸerlendirmek üzere Ä°sviçre'nin Cenevre ÅŸehrinde bir araya geldi.
 
Türkiye'ye dönüÅŸ yolunda gazetecilere açıklamalarda bulunan DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Suriye'de siyasi çözüm için gelinebilecek en ileri noktada olduklarının altını çizdi.
 
Habertürk Ankara Temsilcisi Bülent Aydemir'in haberine göre ÇavuÅŸoÄŸlu, ÅŸunları söyledi:
 
'CENEVRE TOPLANTISINDA ÖNEMLÄ° NOKTAYA GELDÄ°K'
 
— Toplantının amacı Anayasa komisyonunun bir an önce kurulmasıydı ve bugün gerek kendi aramızda üç garantör ülke olarak yaptığımız görüÅŸmelerde ve gerekse de BM Özel Temsilcisi Mistura'nın da katıldığı 4'lü toplantılarda anayasa komisyonu kurulması sürecinde önemli noktaya geldiÄŸimizi teyit ettik.

'ÖNÜMÜZDEKÄ° Ä°LK ZÄ°RVEYE RUSYA EV SAHÄ°PLİĞİ YAPACAK'
 
— 50'ÅŸer kiÅŸilik 3 liste var. Rejimin, muhalefetin ve sivil toplumun listesi. Rejimin listesi epey gecikmeden sonra iki ay önce verildi. Soçi toplantısından kısa bir süre sonra muhalefetin listesi verilmiÅŸti. Sivil toplum listesinin dengeli olmasını istiyoruz. Ä°simler konusunda çalışmalar devam ediyor. Kritik noktaya gelmiÅŸ olduk. Kısa süre içinde Anayasa komisyonunun kurulacağını umut ediyoruz. BM de çalışmalarını yoÄŸunlaÅŸtıracak; biz de garantör ülke olarak çabalarımızı artıracağız. Üç dışiÅŸleri bakanı olarak bir an önce Soçi formatındaki 3'lü liderler zirvesinin de yapılması gerektiÄŸini düÅŸündük. Rusya ev sahipliÄŸi yapacak önümüzdeki ilk zirveye.
 
'LİSTEDEKİLERİN KİM OLDUĞUNU DEĞERLENDİRECEĞİZ'
 
— Üçüncü listede isimler, adaylar var. Bazı taraflara göre yeni isimler. Bunların kim olduÄŸu, ne olduÄŸunun BM ve bizler tarafından deÄŸerlendirilmesi gerekiyor. BM'nin bize olan desteÄŸi ve bu süreçte koordinasyonu saÄŸlaması kredibilitesi geleceÄŸi bakımından önemli. Herkes ister ki yılbaşından önce komisyon kurulsun ve toplantılar baÅŸlasın. Yeni isimler ortada olduÄŸu için hemen karar vermek gerçekçi olmaz. Muhalefet-iktidar bunları kimlerin getirdiÄŸi önemli deÄŸil.

'BU LÄ°STELER KAPSAYICI VE DENGELEYÄ°CÄ° OLACAK'
 
— Süreç baÅŸladığı günden bu yana, hatta Cenevre baÅŸladığı günden bu yana buralara rejim ya da muhalefet tarafından isimler ortaya atılmıştır, dahil edilmeye çalışılmıştır. GeçmiÅŸte PYD'nin bile muhalefetin içinde yer alması gerektiÄŸi hususunda fikirler yer almıştır. Biz buna ÅŸiddetle karşı çıkmıştık. Muhalefet de "terör örgütünü içimize almak istemeyiz" demiÅŸti. Buralara, özellikle sivil toplum listesine isimler önerilir ancak muhalefet rejimin listesine kimse isim teklif edemez. Sivil topluma olmuÅŸ olabilir. Ne diyoruz hep listeler kapsayıcı olacak, dengeleyici olacak. Rejimle muhalefet arasında dengeler gözetilecek.
 
'TRUMP Ä°LÄ°ÅžKÄ°LERÄ°MÄ°ZÄ°N SOÄžUK OLDUÄžU DÖNEMDE BÄ°LE BÄ°ZE ÖVGÜLER DÄ°ZDÄ°'
 
— ABD küçük grup formatında yürütmek istiyor. Astana-Soçi sürecinden pek hoÅŸnut deÄŸiller. Ä°ran'dan pek hoÅŸnut deÄŸiller. Kat ettiÄŸimiz mesafeden duydukları memnuniyeti de söylüyorlar. Ä°liÅŸkilerimizin soÄŸuk dönemde dahi Trump bu sürece övgüler dizmiÅŸtir, teÅŸekkür etmiÅŸtir. Yine Buenos Aires'te de öyle. Amacı Astana'ya alternatif oluÅŸturmak. Küçük grupla Astana'nın bir farkı var. Cenevre, Suriye'de rejim ya da muhalefeti dahil eden bir süreç deÄŸil. Dışarıdan fikirler ortaya koymak. Astana, Soçi ve Anayasa komisyonu sürecinde bir tarafta rejim; bir tarafta muhalefet. Cenevre'de yapılamayanı biz Astana-Soçi sürecinde baÅŸlattık. Cenevre'de rejimle muhalefet arasında bir müzakere hiçbir zaman baÅŸlamadı. Suriye ile ilgili bir anayasa dayatması, taslak hazırlaması gerçekçi deÄŸil. Biz ne diyoruz Suriyeliler tarafından yürütülen ve Suriyeliler tarafından sahiplenilen bir süreç olsun. Suriyelilerin yürüttüÄŸü bir sürece biz destek veriyoruz. Garantör ülkeler olarak iki tarafın çabalarına destek oluyoruz, yönlendiriyoruz, yardım ediyoruz.
 
'SURÄ°YE'DE SÄ°YASÄ° ÇÖZÜM Ä°ÇÄ°N EN Ä°LERÄ° NOKTADAYIZ'
 
— 7 yıldan bu yana süreci deÄŸerlendirdiÄŸimiz zaman öyledir. Åžu anda bence Anayasa Komisyonu'nun kurulması için önemli, kritik noktaya geldiÄŸimiz dönemde siyasi çözüm için geçmiÅŸle kıyasladığımız zaman en ileri noktadayız. Bunu rahatlıkla söyleyebiliriz.

'DIŞİŞLERÄ° DÜZEYÄ°NDE ESAD'LA Ä°LÄ°ÅžKÄ° KURMADIK, KURMAYIZ DA'
 
— Biz DışiÅŸleri düzeyinde böyle bir ÅŸey yapmadık, yapmıyoruz da. Genelde mesajlar Ä°ran ya da Rusya üzerinden gidiyor geliyor bir ÅŸey olduÄŸu zaman.
 
'ASTANA SÜRECÄ° CENEVRE'DE DEVAM EDECEK'
 
— Bu toplantılar Cenevre'de devam edecek. Astana ve Soçi süreçleri, Anayasa Komisyonu'nun kurulması ve rejimle muhalefeti bir araya getirmesi bakımından önemli rol üstlenecek. Astana garantörlerinin rolü burada da devam edecek. Toplantının nerede olduÄŸu önemli deÄŸil. Önemli olan sürecin iÅŸlemesi. Anayasa toplantıları da yine bu anlayışla devam edecek. Rejimin ve muhaliflerin garantörleri var burada. Astana ve Soçi toplantılarından sonra CumhurbaÅŸkanımızın vurguladığı gibi biz Astana'yı hiçbir zaman Cenevre'nin alternatifi olarak görmedik. Yarın BM Güvenlik Konseyi'nde kararlar alınması bakımından önemlidir; tamamlayıcıdır ve bu tamamlayıcı rolü devam edecek Astana'nın. De Mistura'nın açıklamasında da bunu gördük.

ÜÇ GARANTÖR ÜLKENÄ°N LÄ°DERLERÄ° BÄ°R ARAYA GELECEK'
 
— Kritik bir noktaya geldik. Böyle bir süreçte liderler süreci düzenleyecek. Üç garantör ülkenin liderlerinin güçlü destek vermesi, sürecin geleceÄŸi bakımından önemlidir. Nasıl ki 4'lü zirve bu Anayasa komisyonu kurulması çalışmaları baÅŸladıktan sonra önemli ve kritik bir zirve olduysa, yıl sonu itibariyle ilk toplantısını yapmalıdır vurgusu var. 3'lü zirvesinin de katkısı olacaktır. Bu üçlü zirvenin zaten devam edeceÄŸini daha önce açıklamıştık. Soçi'den sonra Ankara'da, sonra Tahran'da ÅŸimdi tekrar Rusya olacak. DönüÅŸümlü bir ÅŸekilde bu toplantılara ev sahipliÄŸi yapmaya devam edeceÄŸiz. Kalıcı bir çözüm oluncaya kadar liderler toplantısının olması önemli.
 
'YPG'NÄ°N SURÄ°YE'YÄ° KONTROL ETMESÄ°NE KARÅžIYIZ'
 
— Cenevre'de herkes sürecin içinde deÄŸil. Astana'da öyle. ABD gözlemci olarak sürekli katıldı. Soçi'de en son katılmadı. Tüm ortak deklarasyonlara baktığınız zaman vurgu Suriye'nin toprak bütünlüÄŸüdür. Bölünmeye karşı olduÄŸumuzu vurguluyoruz. Burada de facto durum var ayrı bir ÅŸey. YPG'nin kontrol ettiÄŸi bölge var. Bizim müzakere heyetlerimizde Suriye'nin her yerinden katılımcılar var. Bir tek PKK/YPG yok. Kürtler, Türkmenler var. Sadece Suriye'nin belli bölgesini kapsamıyor. Her yerini kapsıyor. Sahada de facto durumlar var mı? Var. Süreç ilerledikçe Suriye'nin bütünlüÄŸüne ne kadar baÄŸlı olup olmadıklarını görmüÅŸ olacağız. YPG'nin Suriye topraklarını bu ÅŸekilde kontrol etmesine karşıyız. Bunu da Suriye'nin geleceÄŸi açısından riskli görüyoruz.
 
'ABD'YLE Ä°LÄ°ÅžKÄ°LERÄ°MÄ°Z Ä°KÄ° AY ÖNCESÄ°NE GÖRE ÇOK DAHA Ä°YÄ°'
 
— Brunson'un serbest bırakılmasından bu yana farklı görüÅŸlerimiz belli konularda devam ediyor ama belli konularda mesafe kat etmeye baÅŸladık. Münbiç yol haritası hızlanmaya baÅŸladı. Hakan Atilla ile ilgili baÅŸsavcılık temyizi geri çekti. Bu çok önemlidir. DiÄŸer süreçler de olumlu bir ÅŸekilde seyrediyor. YPG konusunda farklı düÅŸünebiliyoruz. FETÖ konusunda henüz istediÄŸimiz noktada deÄŸiliz ama 2 ay öncesine göre iliÅŸkilerdeki atmosfer daha iyi mi derseniz, çok daha iyi diyebilirim. Bunu telefon görüÅŸmelerinde de görüyoruz. Åžu an geldiÄŸimiz nokta her iki taraf açısından tatmin edici mi? Hayır deÄŸil. O yüzden önümüzdeki 100 günde kat edeceÄŸimiz mesafe var. Ä°lerleyebileceÄŸimiz bir yol var.

'TRUMP TÜRKÄ°YE'YÄ° ZÄ°YARET ETMEK Ä°STEDİĞİNÄ° SÖYLEDÄ°'
 
— Ziyaret gündeme geldi. CumhurbaÅŸkanımızla son telefon görüÅŸmesinde gündeme geldi. Kendisi de Türkiye'ye ziyaret yapmak istediÄŸini söyledi. Pompeo da Türkiye'ye resmi bir ziyaret yapmak istediÄŸini söyledi. Kendisini ben de davet ettim. O da gelmek istediÄŸini, geleceÄŸini söyledi. Trump da Türkiye'yi ziyaret etmek istediÄŸini söyledi. Bunların zamanını belirlememiz, planlamamız lazım. 2019'da karşılıklı ziyaretler sadece ABD ile deÄŸil bir çok ülke ile planlanıyor. Tarihlerini belirlemeye çalışıyoruz. Çin Devlet BaÅŸkanı Åži Cinping, Fransa Devlet BaÅŸkanı Macron'un ziyaretleri söz konusu. CumhurbaÅŸkanımız ziyaret davetini yineledi, sözü olduÄŸunu hatırlattı Macron'a. Åži Cinping G20'de gelmek istediÄŸini söyledi. Bunların hepsi planlama, ortak tarih koyacağız. Olmaması için hiç bir sebep yok.
 
'VÄ°ZE SERBESTÄ°SÄ°YLE Ä°LGÄ°LÄ° TABLO 2019'DA NETLEÅžECEK'
 
— Gümrük BirliÄŸi'nin güncellenmesi ile ilgili toplantılar yapılmıştı. Åžimdi tekrar baÅŸlaması için görüÅŸmeler devam ediyor. Almanya'nın bir itirazı yok. Birçok ülke bizden daha fazla istiyor. Amacımız önümüzdeki yılın ilk aylarında tekrar Gümrük BirliÄŸi müzakerelerinin baÅŸlamasıdır. Orta Avrupa, DoÄŸu Avrupa ülkeleri olsun, AB üyesi ülkelerin yarıdan fazlası en az Türkiye kadar bu güncellemeden faydalanacak. Engel siyasi engeldi. Vize serbestisi ile ilgili 7 kriter 6'ya düÅŸtü. Her bir kriterle ilgili bizim ortak çalışma grubumuz var. Çalışma grubumuz 2'ÅŸer defa toplandı. Reform Eylem Grubu'nda da bir taraftan hukuk reformu stratejisi belirlenmesi çalışmaları devam ederken, 6 kriterler ilgili ne tür adımlar atacağız buna bakıyoruz. Ä°nterpolle ilgili GKRY'yi muhatap almadan, terörle mücadele dahil çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Timmermans ve Avromopulos gibi komiserlerle bir araya geleceÄŸiz. NATO DışiÅŸleri bakanları toplantısında Timmermans'la mutabakat saÄŸlamıştık. 2019'da tam anlamıyla vize serbestisi olur dersek halkımızı da aldatmış olabiliriz. Gürcistan, tüm kriterleri gerçekleÅŸtirdikten bir yıldan fazla bir süreden sonra vize serbestisini alabildi. Ä°lla 2019'da dersek vatandaşı da ÅŸartlandırmış oluruz. 2019'da tablo daha da netleÅŸecek.

'FIRAT'IN DOĞUSUNDA DEDİĞİMİZİ YAPARIZ'
 
— Türkiye Fırat Kalkanı operasyonu ile DEAÅž'ı yok etmek için gireceÄŸim dedi girdi. Afrin'e gireceÄŸim dedi girdi. Türkiye buraya da gireceÄŸim diyor, girer. Yankı bu. Zamanlaması teknik bir konudur. Askerimiz, istihbaratımız sahadaki durumu yürütürken, biz de diplomasi kısmını yürütüyoruz. Biz buralarda ABD ile karşı karşıya gelmek istemediÄŸimizi söyledik. ABD'nin oradaki mevcudiyeti bizim hedefimiz deÄŸildir. Hedefimiz ABD deÄŸil YPG ve PKK'dır. Ama ABD de YPG ve PKK'nın koruyuculuÄŸuna soyunmasın. Yani onların avukatlığını yapmasın. Onları koruyan bir ülke, müttefikleri durumuna düÅŸmesin. Bu mesajlarımızı da net bir ÅŸekilde en son Pompeo ile yaptığımız görüÅŸmede söyledik. Herhangi bir dost ateÅŸi olmasın, bir kaza olmasın diye savunma bakanlarımız ve genelkurmay baÅŸkanlarımız temasa geçsin dedim. Mattis ile Savunma Bakanımız Hulusi PaÅŸa'yı aradılar. Askeri teknik görüÅŸmeler devam etsin dedik.
 
'ABD UMARIM SURÄ°YE POLÄ°TÄ°KASINDA REHÄ°N ALINMAZ'
 
— Son derece sade, net. YPG'nin bu bölgeden çıkarılması gerekiyor. Münbiç yol haritası da bunu söylüyor. Bunu dışiÅŸleri bakanlarımız olarak birlikte onayladık. Åžu ana kadar zaten Münbiç bitip de buralara baÅŸlasaydık böyle bir gerginliÄŸe de gerek yoktu. YPG/PKK provokasyona, ABD nezdinde ajitasyona da devam edecektir. Biz DEAÅž'a karşı savaÅŸmayız, ÅŸudur budur. ABD de umarım böyle bir terör örgütü tarafından Suriye politikalarında diÄŸer politikalarda rehin alınmaz, ona da müsaade etmez. ABD, Kandil'den gelenlerle buradakiler farklı diyor. Biz de diyoruz ki Kandil'le buradaki YPG/ PKK'lılar arasında bir fark yok. Onlar da bölücü başının posterlerini sembollerini, PKK'nın sembollerini taşıyorlar. Afrin'de, her yerde gördük. Biz bunların arasında bir fark göremiyoruz. YPG/PKK'nın buralardan temizlenmesi lazım. DiÄŸer teröre bulaÅŸmamış terörist olmamış Kürtlerle çalışılsın.

'KAÅžIKÇI CÄ°NAYETÄ° ÇOK ZOR KAPANIR'
 
— Bu soruÅŸturmalar devam ederken, Suudi Arabistan iÅŸbirliÄŸi, ortak çalışma teklifinde bulundu. Sorular sorulunca, 'Åžu aÅŸamada uluslararası soruÅŸturmaya gerek yok, Biz bunu yürütüyoruz' dediler. O sorulara cevap bulunamamıştı. Bu süreçte biz Suudi Arabistan'dan bir iÅŸbirliÄŸi görmedik. Bizim baÅŸsavcımız bilgileri, delilleri verdi ama karşı taraftan bir bilgi gelmedi bize. Uluslar arası camianın sabırsızlıkları artıyor, hayal kırıklıkları ortada. Herkes uluslararası soruÅŸturma yapılması gerektiÄŸini söylüyor. Biz de ne yapılabilir araÅŸtırdık. BM çatısı altında olması gerektiÄŸi konusunda herkes hemfikir. Ä°ki alternatif var; bir BM soruÅŸturması. Bunun için Güvenlik Konseyi'nden geçmesi gerekiyor. Orada da genel sekreter diÄŸer konuÅŸtuÄŸumuz kiÅŸiler çok iyimser deÄŸil. Sadece ABD bakımından deÄŸil. Ä°kinci bir alternatif ise Hakikati AraÅŸtırma Komisyonu. Bunun için BM Güvenlik Konseyi onayına ihtiyaç yok. Genel sekreter ya da insan hakları komiseri bunu yapabilir. Bazı ülkeler beraber baÅŸvuru yapalım diye diÄŸer ülkelerle görüÅŸüyorlar. Åžu anda bir tıkanma var. Çünkü Suudi Arabistan tarafı daha cesedin nerede olduÄŸunu söylemiyor. Yerel iÅŸbirlikçiyi söyledi, kimliÄŸini söylemedi. Robot resim göstereceÄŸim diyor. Bu konu kapatılır mı? Bence zor kapanır. Bu iÅŸi takip eden çok sayıda ülke, uluslararası örgüt, insan hakları kuruluÅŸu aynı ÅŸekilde medya var.

Sputnik

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.