Sosyal Medya

Kürsü

Rasim Özdenören- Siyasada kelebek etkisi

13-12-2018 06:44

Rasim Özdenören- Yeni Şafak


GeçtiÄŸimiz yüzyılın son on yılının baÅŸlarında (1990) dünya siyasasının gündemine giren küreselleÅŸme kavramı ülkemizde olsun dünyanın baÅŸka yerlerinde olsun çabucak benimsenmiÅŸti. Kavramı dünya siyasa literatürüne armaÄŸan eden odak(lar) bu deyimle, yer küresi çapındaki iletiÅŸim ağı ile dünyanın küçük bir köy haline geldiÄŸini veya gelmekte olduÄŸunu ifade etmek istiyordu. Böylece ülkeler arasındaki iktisadi, siyasi, sosyokültürel iliÅŸkilerin yoÄŸunlaÅŸtığı ve karşılıklı bağımlılığın sıkılaÅŸtığı bir küresel düzleme geçilmekte olduÄŸu ilan ediliyordu.
 
Kavramın benimsenmesindeki baÅŸlıca etmenlerden biri, bizim vurgulamamız baÄŸlamında evrenselliÄŸin öznesinin belli olmasına karşılık, küreselleÅŸmenin öznesinin belli olmaması özelliÄŸi idi. Evrensel bir dünya telakkisinde, bu evrensel dünyanın boyunduruÄŸunun kimin elinde olacağı belli iken, küreselleÅŸmede özne ortadan kalkıyordu. Böylece küreselleÅŸmeyi benimseyen her bir ülke, söz konusu küresel iliÅŸki ağında bir pay sahibi olduÄŸu zehabına kapılıyordu. Oysa kavramı ortaya atanlar bu deyimle genelde Batı kültürünü, özeldeyse Amerikan kültürünü dünyanın her tarafında egemen kılma amacındaydı. Bizim itirazımız tam da bu noktada temerküz ediyordu.
 
KüreselleÅŸme, baÅŸta ifade edilen amacını gerçekleÅŸtiremedi. Ama ne oldu? Söylenenin tam tersi bir küreselleÅŸme vuku buldu. BaÅŸka bir söyleyiÅŸle, dünya Amerikan kültür hegemonyasına girmedi ama her bir ülkenin iktisadi, siyasî, sosyokültürel alandaki her bir kıpırdanışı dünyanın geri kalan ülkelerinde de yansıma bulmaya baÅŸladı.
 
Ben buna siyasada küresel kelebek etkisi, diyorum. Yaygın kabulleniÅŸle kelebek etkisi, dünyanın bir ucundaki kelebeÄŸin kanat çırpışının yarattığı rüzgârın, dünyanın baÅŸka bir bölgesinde kasırga oluÅŸturması anlamına geliyor.
 
Gündelik yaÅŸantımızda ise kelebek etkisi dünyanın herhangi bir bölgesinde, ülkesinde vuku bulan bir deÄŸiÅŸimin dünyanın baÅŸka yerlerinde de yansıma bulması gerçeÄŸini ifade ediyor.
 
Bu etki belki birdenbire ve anında ortaya çıkmayabilir. Ama zaman içinde dünyanın her tarafında genel kabule mazhar olabilir. Tayyip ErdoÄŸan’ın “Dünya beÅŸten büyüktür” bildiriminin böyle bir etki taşıdığı ilerde görülecektir.
 
Türk dış politikasında son birkaç hafta içinde sergilenen ve Rusya ile “Türk Akımı” denilen Türk-Rus doÄŸal gaz boru hattının ilk bölümünün tamamlanmasıyla baÅŸlayan yeni iliÅŸki durumu, AB ile müzakerelerin yeniden baÅŸlatılması, ABD ile müzakere yolunun açık tutulması olayları, çok yönlü açılımı dile getiriyor. Ve bunların her birinin dünya siyasasında bölgesel ve yöresel olmanın ötesinde anlam taşıyacağı haberini veriyor.
 
Söz konusu iliÅŸkiler ağının dünya çapında doÄŸuracağı etkileri ve onun sonuçlarını önümüzdeki dönemlerde görmeyi bekleyebiliriz.

Etiketler :

1 Yorum

  1. Halil

    Aralık 13, 2018 Perşembe 07:22

    Umut pompalayarak, akepe icraatlarına destek vermek için yazılmış bir yazı.Millet sıkıntıları göremiyor diyoruz,neden göremediğini de şimdi daha iyi anlıyoruz.Bu kadar yanlış işe delicesine karşı çıkması gereken ilim irfan sahipleri böyle yazarsa millet görebilir mi?Kelebek etkisini bırakın efendim.İblisin etkisine bakın.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.