Türkiye Uzay Ajansı resmen kuruldu

Türkiye CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan imzasıyla yayımlanan kararla, Türkiye Uzay Ajansının kuruluÅŸ, görev ve yetkilerine iliÅŸkin usul ve esaslar düzenlendi.

Kararnamede belirlenen görev ve yetkileri yerine getirmek üzere tüzel kiÅŸiliÄŸi haiz, idari ve mali özerkliÄŸi ile özel bütçeye sahip olacak Ajans, CumhurbaÅŸkanınca belirlenen politikalar doÄŸrultusunda "Milli Uzay Programı"nın hazırlanarak hayata geçirilmesi için çalışmalar yürütecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile ilgili olacak Ajans, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerine yönelik orta ve uzun vadeli amaçları, temel ilke ve yaklaşımları, hedef ve öncelikleri, performans ölçütlerini, bunlara ulaÅŸmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını da içeren stratejik planlar hazırlayacak.

Türkiye Uzay Ajansının görevleri arasında rekabetçi bir uzay ve havacılık sanayinin geliÅŸtirilmesi, toplumun refahı ve milli menfaatler doÄŸrultusunda uzay ve havacılık teknolojilerinin kullanımının yaygınlaÅŸtırılması, uzay ve havacılık teknolojileri alanında bilimsel ve teknolojik altyapıların ve insan kaynaklarının geliÅŸtirilmesi, kapasite ve yeteneklerin artırılması, uzaya bağımsız eriÅŸim imkanı saÄŸlayacak tesis ve teknolojilerin kazanılması, uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri alanındaki uzmanlık ve bilgi birikiminden milli sanayinin diÄŸer sektörlerinin de yararlanabilmesi için gerekli çalışmaların yapılması bulunuyor.

Ulusal kapsamda ve Uluslararası Telekomünikasyon BirliÄŸi (ITU) nezdinde yürütülen spektrum ve yörünge tahsis ve koordinasyon faaliyetleri ile Bilgi Teknolojileri ve Ä°letiÅŸim Kurumu tarafından yürütülen görevler hariç olmak üzere uzay araçları ve uzay yer sistemlerine iliÅŸkin ulusal egemenlik kapsamındaki hakların kullanımına karar vermeye yetkili olacak Ajans, bu hakların yönetimi ve kullandırılmasına yönelik usul ve esasları belirleyerek, bu haklarla ilgili ulusal yükümlülüklerin gereklerini yerine getirecek.

ULUSAL VE ULUSLARARASI KURULUÅžLARLA KOORDÄ°NASYONU YÜRÜTECEK

Uzay yer istasyonlarının iÅŸletilmesine yönelik sözleÅŸme imzalamak, uzay yer istasyonları arasında koordinasyonu saÄŸlamak, Türkiye'nin uzaya yönelik hak ve menfaatlerinin korunması ve güvence altına alınması için ulusal ve uluslararası kuruluÅŸlarla koordinasyonu yürütmekle yetkili olacak Ajans, milletlerarası andlaÅŸmalar uyarınca uzaya fırlatılan nesnelerin kayıtlarını devlet adına tutacak ve BirleÅŸmiÅŸ Milletler nezdinde tescil iÅŸlemlerini gerçekleÅŸtirecek veya tescil iÅŸlemlerini gerçekleÅŸtirmek üzere yetkilendirme yapacak.

Ticari, bilimsel ve araÅŸtırma-geliÅŸtirme amaçlı uzay operasyonları ile insanlı veya insansız uzaya eriÅŸim ve uzayın keÅŸfine yönelik operasyonları yaptırmak veya yapılmasını koordine etme görevini yürütecek Ajans, uydu, fırlatma araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay platformları dahil uzay ve havacılıkla ilgili her türlü ürün, teknoloji, sistem, tesis, araç ve gereçlerin tasarımı, üretimi, entegrasyonu ve gerekli testlerinin yapılmasını saÄŸlamak amacıyla plan, proje ve çalışmalar gerçekleÅŸtirecek.

Kamu kurum ve kuruluÅŸları ile özel sektör kuruluÅŸları tarafından uzaya gönderilecek uydu ve uzay araçlarının yurt içinden fırlatılmasına, yörüngeye yerleÅŸtirilmesine ve geri döndürülmesine iliÅŸkin gerekli izinleri vererek koordinasyonu saÄŸlayacak Ajans, uydu ve uzay araçlarının yurt dışından fırlatılmasına, yörüngeye yerleÅŸtirilmesine ve geri döndürülmesine iliÅŸkin bildirimleri da kayıt altına alacak.

UZAY VE HAVACILIÄžA YÖNELÄ°K Ä°LGÄ° MERAKIN GELÄ°ÅžTÄ°RÄ°LMESÄ°NE ÖNCÜLÜK YAPACAK

Türkiye Uzay Ajansı, uzay ve hava araçları ile uzay yer sistemleri alanında her türlü tasarım, analiz, üretim, test, operasyon ve entegrasyon faaliyetlerini düzenleyip, izleyerek ve gerektiÄŸinde bu hususlarda yetkilendirme yaparak gerekli süreçleri yürütecek.

Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinin; ülke kalkınması, milli güvenliÄŸin saÄŸlanması, kamu saÄŸlığının ve çevrenin korunması, doÄŸal kaynakların ve tarımsal verimliliÄŸin tespit edilmesi, doÄŸal afetlerin erken tespitinin yapılması ve doÄŸal afetlerden kaynaklanan hasarların azaltılması, milletlerarası andlaÅŸmalar ve yükümlülüklerin takibine yönelik kullanılması amacıyla yapılacak çalışmalarda ilgili kurumlar ile koordinasyonu saÄŸlayacak olan Ajans, ülke genelinde uzay ve havacılık alanında bilim ve teknolojilere yönelik ilgi ve merakın geliÅŸtirilmesinde de öncülük yapacak.

Ajans bu amaçla faaliyet alanlarında kamuoyuna ulaÅŸmak için gerekli yayınları yaparak, her türlü iletiÅŸim ortamında içerik hazırlayıp sunarak etkinlikler gerçekleÅŸtirecek ve bu amaca yönelik faaliyetleri destekleyecek.

MÄ°LLÄ° GÜVENLÄ°K VE KAMU DÜZENÄ°NÄ°N SAÄžLANMASINDA ROL OYNAYACAK

Milli güvenlik ve kamu düzeninin saÄŸlanması amacıyla görevi kapsamında yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen verilerin standartlarını oluÅŸturacak olan Türkiye Uzay Ajansı, gerektiÄŸinde bu verilerin iÅŸlenmesini, saklanmasını ve kullanılmasını saÄŸlamak ve paylaşım ÅŸartlarını düzenlemekle sorumlu olacak.

Türkiye'nin sahip olduÄŸu kritik uzay ve havacılık teknolojilerinin ihracına iliÅŸkin usul ve esasları ilgili kurum ve kuruluÅŸlarla koordineli olarak belirleyecek Ajans, deneysel amaçlı uzay ve hava araçları, uzay ve yer sistemleri ile alt sistemler, ekipman ve bileÅŸenlerin geliÅŸtirilmesinde, uzayın keÅŸfine yönelik araÅŸtırmalar yaptırarak, gerekli sistem ve araçların tasarlanması, geliÅŸtirilmesi ve sair suretle temin edilmesi için üniversiteler ve diÄŸer bilimsel faaliyette bulunan kurum ve kuruluÅŸlarla veya yurt dışındaki kuruluÅŸlarla iÅŸ birliÄŸi yaparak gerekli çalışmaların yürütülmesini gerçekleÅŸtirecek.

Uzay ve havacılık alanında bilim ve teknolojilere iliÅŸkin uluslararası standartları da dikkate alacak Ajans, ilgili kurum ve kuruluÅŸlarla koordinasyon içinde ülke standartlarını belirlemeye yönelik çalışmalar yürütecek.

Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinde dışa bağımlılığı azaltmak, uluslararası alanda rekabet gücünü artırmak, bilimsel ve teknolojik altyapıyı oluÅŸturmak ve her türlü yeni teknolojinin geliÅŸtirilmesi amacıyla Ar-Ge ve yüksek teknoloji giriÅŸimciliÄŸi destek programları hazırlayacak Ajans, astronomi ve uzay bilimleri ile ilgili çalışmaları destekleyerek, ulusal düzeyde yürütülen çalışmaları koordine edecek, gözlem ve ölçüm sistemleri teknolojilerinin geliÅŸtirilmesine yönelik çalışmalara destek vererek uluslararası iÅŸ birliklerini geliÅŸtirecek.

YÖNETÄ°M KURULU 7 ÜYEDEN OLUÅžACAK

Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulu, baÅŸkan dahil 7 üyeden oluÅŸacak. Yönetim Kurulu, Ajansın en üst karar organı olacak ve Ajansın BaÅŸkanı, Yönetim Kurulunun da baÅŸkanı olarak görev yapacak.

BaÅŸkan dışındaki Yönetim Kurulu üyelerinin görev süresi üç yıl olacak. Görev süresi biten üyeler yeniden seçilebilecek. BaÅŸkan yardımcılarından Yönetim Kurulu üyeliÄŸine atananlardan görevleri herhangi bir nedenle son bulanların Yönetim Kurulu üyelikleri de sona erecek.

Ajansın Yönetim Kurulu her ay en az bir kere toplanacak. Yönetim Kurulunun olaÄŸan toplantılarına yıl içinde toplam dört defa veya üst üste üç defa katılmayan üyelerin üyelikleri Yönetim Kurulu kararıyla düÅŸürülebilecek.

Herhangi bir nedenle boÅŸalan üyeliklere seçilen üyelerin görev süresi de üç yıl olacak. Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları, Yönetim Kurulu kararı doÄŸrultusunda Ajans tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek.

Yönetim Kurulu üyelerine ayda ikiden fazla olmamak üzere her bir toplantı için 9000 ek gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak miktarda huzur hakkı ödenecek.

Türkiye Uzay Ajansı Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri ise ÅŸunlar olacak:

"CumhurbaÅŸkanınca belirlenen uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri politikalarını uygulamak. Uzay politikası doÄŸrultusunda Milli Uzay Programı'nı hazırlamak. Ajansın çalışma ilkeleri ile bilimsel, teknolojik, hukuki ve idari altyapı ve insan kaynağı altyapısının oluÅŸturulmasına dair düzenlemeleri yapmak. Ä°nsan kaynakları politikasını oluÅŸturmak ve uygulanmasını izlemek, personelin nitelikleri, iÅŸe alınmaları, performans deÄŸerlendirme kriterleri ile ilgili genel esasları belirlemek. Ajansın faaliyetlerini yönlendirmek, denetlemek ve koordinasyonu saÄŸlamak. Ajansın faaliyet sonuçlarını, belirlenen politika, strateji ve hedefler doÄŸrultusunda izlemek, deÄŸerlendirmek ve beklenen performansın saÄŸlanmadığı alanlar için gerekli tedbirleri almak. GerektiÄŸinde yurt içinde çalışma ofisi açılmasına karar vermek, buralarda istihdam edilecek personelle ilgili hususlarda kararlar almak. Uzay ve havacılık teknoloji ve sistemleri ile ilgili her türlü tesis ve altyapının kurdurulmasına veya kiralanmasına iliÅŸkin hususlarda karar almak. Ä°lgili mevzuatına göre faaliyet alanı ile ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluÅŸlara üye olmak veya üyelikten ayrılmak için karar vermek; yurt dışında temsilcilik açmak için karar almak. Ajansın görevleri ile ilgili yürüteceÄŸi faaliyetler çerçevesinde; ücret, telif ve iÅŸletme ücreti tarifelerini belirlemek. Uzay ve havacılık bilimi ve teknolojilerinin geliÅŸimini ve yaygınlaÅŸtırılmasını destekleyici mahiyette finans, hukuk, yönetim, iÅŸletme, pazarlama ve benzeri konularda çalışmalar yapmak veya yaptırmak konusunda karar almak. Uluslararası uzay hukukundaki geliÅŸmeleri izlemek ve muadil yabancı kuruluÅŸlar ile iÅŸbirliÄŸi yapmak, uzay hukukuna iliÅŸkin mevzuat dahil her türlü çalışmaları yürütmek. Uzay ve havacılık teknolojileri ile ilgili bölgesel veya uluslararası oluÅŸum ve kuruluÅŸlara üye olmak, görev alanı ile ilgili konularda uluslararası kuruluÅŸlar ve ülkelerle baÄŸlantı saÄŸlamak, uluslararası oluÅŸum, kuruluÅŸ ve anlaÅŸmalar nezdinde ülkemizi temsil edecek personeli görevlendirmek."

Ajans, belirtilen uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri faaliyetlerine iliÅŸkin genel usul ve esasları Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulunun ilke ve önerilerini dikkate alarak belirleyecek.

AR-GE ÇALIÅžMALARI DESTEKLENECEK

Türkiye Uzay Ajansının gelirleri, her yıl genel bütçeden aktarılacak tutar ile yapılan yetkilendirmeler ve danışma hizmeti karşılığı elde edilecek gelirler, buluÅŸlardan doÄŸan haklara iliÅŸkin gelirler, yapılacak her türlü yardım, bağış ve vasiyetler, Ajansa ait taşınır veya taşınmaz malların gelirleri ile yayın ve diÄŸer faaliyet gelirlerinden oluÅŸacak.

Ayrıca Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraÅŸtırma Kurumu (TÜBÄ°TAK) BaÅŸkanlığı gelirleri kapsamında, TÜBÄ°TAK Uzay Teknolojileri AraÅŸtırma Enstitüsü MüdürlüÄŸü tarafından bir önceki yıl elde edilen gelirlerin yüzde 20'si oranında izleyen yılın ocak ayı sonuna kadar aktarılacak tutar ile Sivil Havacılık Genel MüdürlüÄŸünün yıllık gelirlerinden o yıla iliÅŸkin her türlü giderinin karşılanmasından sonra kalan miktarın yüzde 20'si oranında izleyen yılın ocak ayı sonuna kadar aktarılacak tutar da Ajansı gelirleri arasında yer alacak.

Bu arada 655 sayılı UlaÅŸtırma ve Altyapı Alanına iliÅŸkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 40'ıncı maddesinin birinci fıkrası gereÄŸince UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığına aktarılan tutarın yüzde 20'si de aktarmayı takip eden ayın sonuna kadar UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığınca Ajans hesaplarına aktarılacak. Aktarılan bu tutarlar, uzay ve havacılık araÅŸtırma ve geliÅŸtirme faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla kullanılacak.

Ajans, CumhurbaÅŸkanınca belirlenen uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri politikaları doÄŸrultusunda Türkiye'nin önceliklerinin belirlendiÄŸi stratejik planlar çerçevesinde ortaya çıkan ihtiyaçları karşılamak amacıyla proje ve burs çaÄŸrılarına çıkabilecek.

Bu kapsamda Ajans uzay ve havacılık bilimi ve teknolojileri alanındaki Ar-Ge ihtiyaçlarını karşılamak üzere Yönetim Kurulu'nun kararıyla TÜBÄ°TAK programları üzerinden proje çaÄŸrılarına çıkacak, insan kaynağı ihtiyaçlarını karşılamak üzere TÜBÄ°TAK üzerinden burs verebilecek.

Kamu kurum ve kuruluÅŸları personeli Türkiye Uzay Ajansında geçici olarak görevlendirilebilecek ve ilgili kanun ve yönetmelikler çerçevesinde yerli veya yabancı personel istihdam edilebilecek.

Kamu kurum ve kuruluÅŸlarınca saÄŸlanan burslardan doÄŸan zorunlu hizmet yükümlülükleri, yükümlünün isteÄŸi, Ajansın talebi ve yükümlünün baÄŸlı olduÄŸu bakanın onayı ile Ajansa devredilebilecek.

Ajans BaÅŸkanı ve BaÅŸkan Yardımcıları, mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diÄŸer özlük hakları bakımından sırasıyla Türkiye Ä°statistik Kurumu BaÅŸkan ve BaÅŸkan Yardımcılarına denk olacak.

CumhurbaÅŸkanlığı Kararnamesinin yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarih itibarıyla UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığı bünyesinde bulunan Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel MüdürlüÄŸü kapatıldı.

Söz konusu Genel MüdürlüÄŸe ait her türlü taşınır, taşıt, araç, gereç, yazılı ve elektronik ortamdaki evrak kayıt ve dokümanların Ajansa devrine iliÅŸkin iÅŸ ve iÅŸlemler ise UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanı tarafından oluÅŸturulacak bir komisyon tarafından 3 ay içinde yerine getirilecek.

Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel MüdürlüÄŸü tarafından yürütülmekte olan proje ve faaliyetlere iliÅŸkin devir hükümleri de Ajans ile UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığı arasında düzenlenecek bir protokolle belirlenecek.

Bu arada Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel MüdürlüÄŸüne tahsisli kadrolar mevcutlu olarak UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığının merkez teÅŸkilatı bünyesinde yer alan birimlere dağıtılacak.

Ayrıca UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığında Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcısı unvanlı kadrolarda görev yapan personelin kadro unvanları da baÅŸka bir iÅŸleme gerek kalmaksızın UlaÅŸtırma ve HaberleÅŸme Uzman Yardımcısı ÅŸeklinde; Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanı unvanlı kadrolarda görev yapan personel de kadro unvanları baÅŸka bir iÅŸleme gerek kalmaksızın UlaÅŸtırma ve HaberleÅŸme Uzmanı ÅŸeklinde deÄŸiÅŸtirildi.