11 Aralık 1917 Kudüs İşgalinin Panoraması

Kudüs Neden Önemli

Arapça El Kuds, Ä°branice YeruÅŸalayim olarak adlandırılan Kudüs, dünyanın en eski kentlerinden birisi.

Tarih boyunca, birçok kutsal yapıya ev sahipliÄŸi yapmasından dolayı çok sayıda savaÅŸa sahne oldu ve defalarca yıkıldı, yeniden inÅŸa edildi.

Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu, 1517'de fethettiÄŸi Kudüs'ü 1917 tarihine kadar kontrolü altında tuttu.

Kudüs, üç semavi din olan Ä°slam, Yahudilik ve Hristiyanlık için çok kutsal yerleri içinde barındırıyor. Kutsal yerlerin önemli bir kısmı DoÄŸu Kudüs'te yer alıyor.

Kudüs'ün içinde binlerce yıllık tarihi barındıran dar sokaklarla dolu Eski Kenti, dört ana bölümden oluÅŸuyor. Bunlar Müslüman, Yahudi, Hristiyan ve Ermeni mahalleleri olarak sıralanıyor.

Eski Kent'in etrafı ise kalın, taÅŸ duvarlarla çevrili

Müslümanlar için en kutsal yerlerden biri kabul edilen Mescid-i Aksa ve Kubbet'üs Sahra'nın bulunduÄŸu Harem-üÅŸ-Åžerif, DoÄŸu Kudüs'te yer alıyor. Peygamber Efendimiz HZ.Muhammed Mirac'a buradan yükseldiÄŸi kabul edilir ve Müslümanların ilk kıblesidir.

Yahudiler için Mescid-i Aksa'nın hemen altında yer alan ve Süleyman döneminde yapılan tapınaÄŸa ait olduÄŸuna inanılan AÄŸlama Duvarı yer alıyor. Burası Yahudilik inancının en kutsal mekanı.

Hristiyanlar için ise Kudüs'te bulunan Kutsal Kabir Kilisesi'nde Ä°sa Peygamber'in çarmıha gerildiÄŸi ve kabrine konulduÄŸu düÅŸünülüyor. Bu kilise, aralarında Rum Ortodoks Patrikhanesi, Roma Katolik Kilisesi ve Ermeni PatrikliÄŸi'nin de olduÄŸu farklı mezheplerin temsilcileri tarafından yönetiliyor.

Kudüs Teslim Ediliyor

9 Aralık 1917 günü Osmanlı Devleti’nin son Kudüs Mutasarrıfı –Ä°ngiliz kaynakları yanlış olarak Kudüs Valisi olarak verirler- Ä°zzet Bey, Belediye BaÅŸkanına bir teslim mektubu vererek sabah erkenden ÅŸehirden ayrıldı. Ayrılmadan önce de telsiz makinesini çekiçle paramparça etti . Ä°zzet Beyin 8/9 Aralık 1917 tarihli imzaladığı belgede Osmanlıların dinî binaların tahrip olmasından çekindiÄŸi için ÅŸehirden çekildiÄŸi, buralara muhafızlar yerleÅŸtirildiÄŸi ve Ä°ngilizlerin de aynı yolda hareket edeceÄŸinin umulduÄŸu ifade edilmiÅŸti. Ekte yer alan belgenin resminden, propaganda amaçlı olarak ÅŸehrin bir duvarına da asıldığı anlaşılmaktadır. 

Belge sadeleÅŸtirilmiÅŸ hali ÅŸudur:

“Ä°ngiliz Kumandanlığı’na

Her milletçe kutsal sayılan Kudüs’teki yerleÅŸim yerlerine iki günden beri obüsler düÅŸmektedir. Osmanlı Hükümeti sırf dinî mekanların zarar görmemesi için kasabadan çekilmiÅŸ ve Kamame, Mescid-i Aksa gibi dinî mekanların korunmasına memurlar görevlendirmiÅŸtir. Tarafınızdan dahi bu yolda muamele edileceÄŸi ümidiyle bu belgeyi Belediye Reisi Vekili Hüseyinzâde Hüseyin Bey eliyle gönderiyorum efendim.

Kudüs Müstakil Mutasarrıfı Ä°zzet

8/9.12.33”

General Allenby’nin Törenle Kudüs’e GiriÅŸi

Kudüs’te bir polis memuru olarak atanan Joseoh F. Broadhurst, Allenby’nin Kudüs’e giriÅŸinden hemen önce General Allenby’nin güvenliÄŸi için yaptıklarını ÅŸöyle anlatmaktadır: “11 Aralıkta, ordumuzun giriÅŸinden iki gün sonra, General Allenby gelecekti. Aceleyle güzergâhı üzerindeki her evi araÅŸtırarak güvenliÄŸi için ne gerekiyorsa yaptım. Bu yolla, herhangi bir Türk subayı veya askerinin hâlâ saklanıyorsa bulunması saÄŸlanacaktı. Ek bir tedbir olarak ayrıca evlerin çatısına adamlar gönderdim.”

Allenby, Latron yolundan Kudüs’e kadar otomobille geldi. Yafa Kapısı’nın dışında 50 kiÅŸilik bir imparatorluk onur muhafız kıtası vardı. Bunlar Ä°ngiliz, Ä°skoç, Ä°rlandalı ve Galler askeri idi. Bunların karşısında ise Yüzbaşı V.C. Throssel komutasında 50 kiÅŸilik Avustralya ve Yeni Zelanda birliÄŸi 24 vardı. saÄŸ tarafta 20 kiÅŸilik bir Fransız ve sol tarafta 20 kiÅŸilik bir Ä°talyan onur muhafız kıtası Yafa Kapısı’nın içinde görevlendirilmiÅŸti. Ä°talyanlar Gazze önünde mürettep bir tugayla bir hattı tutarken, Fransızlar bir savaÅŸ gemisiyle Gazze bombardımanına yardım etmesine raÄŸmen Filistin’de Türklerle çatışmaya girmemiÅŸti. Åžehre resmî giriÅŸte müttefik temsilcilerinin yer alması iyi bir ÅŸeydi. Yafa Kapısı dışında Allenby Kudüs’e Askerî Vali olarak atanan TuÄŸgeneral Borton tarafından karşılandı ve bir tören alayı oluÅŸturuldu. Allenby, ÅŸehre önünde iki yaveri, sağında Fransız Filistin Müfreze Komutanı ve solunda Ä°talyan Filistin Müfreze Komutanı ile ilerledi. Onları dört kurmay subay izledi. Ardından siyasî iÅŸlerden sorumlu Tümgeneral Clayton, Fransız Heyeti BaÅŸkanı M. Picot, Fransız, Ä°talyan ve A.B.D. askerî ataÅŸeleri geliyordu. Allenby’nin Kurmay BaÅŸkanı TuÄŸgeneral L.J. Bols ve TuÄŸgeneral G. Dawnay, 20. Kolordu Komutanı Korgeneral P.W. Chetwode ve Kurmay BaÅŸkanı TuÄŸgeneral Bartholomew’in önünde yürüdü. Muhafızlar da arkadan takip etti.

Ä°ngilizler Tören Ä°çin Giyinmedi

Ä°ngiliz askerleri tören için özel olarak giyinmemiÅŸti ve savaşın tozu, çamuru hâlâ elbiselerinin üzerindeydi. Diplomatik nedenlerden dolayı orada bulunan ve savaşın hiçbir aÅŸamasında rol oynamayan Fransızların temiz ve açık mavi üniformaları ile Ä°talyanların temiz ve güzel giysileri, Ä°ngiliz askerlerinin giysilerine göre tezat oluÅŸturuyordu.

Ä°srailliler Ä°ngiliz General Allenby'yi niçin sever?

Tel Aviv’e gidenler, ana caddesi Allenby Street’i görmüÅŸlerdir.

Ä°srail yönetimi, baÅŸkentin ana caddesine Kudüs Fatih’i Ä°ngiliz General Edmund Henry Hynman Allenby’nin adını niçin verdi acaba?

Ä°srail ile Ürdün arasında akan Åžeria Nehri üzerindeki geçiÅŸ noktasında bulunan köprünün adı da Allenby Köprüsü’dür.

Ä°kinci Dünya Savaşı sonunda, 14 Mayıs 1948’de Ä°ngilizlerin BM’deki çabalarıyla Ä°srail Devleti’nin kuruluÅŸu ilan edildi. Ä°ngilizler, Filistin topraklarını Yahudilere adeta hediye etti.

Yahudiler devlet kurma çalışmalarına 19. yüzyılın ikinci yarısında baÅŸlamışlardı. Arz-ı Mev’ut (VadedilmiÅŸ Topraklar) üzerine devlet kurma çalışmaları ilk önce Ä°ngiltere’de görüldü. Ä°ngiliz hükümeti, 1848’de bir genelgeyle Filistin’deki konsoloslarını, Yahudilerin himayesine verdi.

Yahudi faaliyetlerinin merkezi, 1870’te Ä°ngiltere’den Rusya’ya geçti. Siyonist hareketlerin başına geçen Theodor Herzl, Filistin’de bir Yahudi devletinin kurulması için Rusya’ya ve Osmanlı’ya dönük birçok çalışmalarda bulundu. Herzl, Ä°ngiltere gibi güçlü bir devleti arkasına alarak, gayesine ulaÅŸma çabasındaydı. Daha doÄŸrusu Theodor Herzl Ä°ngilizler’e çalıştı..

Ä°srail devleti, dünya gücü haline gelen Ä°ngiltere’nin Osmanlı’yı yıkma çalışmaları içinde oluÅŸturduÄŸu bir projedir.. Amerika da Ä°ngilizlerin OrtadoÄŸu’da bir ileri karakol olarak kurduÄŸu Ä°srail devletini aynı amaçla kullanıyor..

Yahudiler, dünya gücü Ä°ngiltere’ye dayanarak Ä°srail devletini kurdular. Ä°srail bugün varlığını yine bir dünya gücü olan ABD’ye dayanarak sürdürmeye çalışıyor.. Ä°srail, dünya güçlerine Ä°slam düÅŸmanlığıyla yaranmaya çalışıyor.

Ä°sraillilerin General Allenby sevgisi, Ä°srail devletini kuran Ä°ngilizlere duydukları minnetin sonucudur.. Allenby sevgisi, ABD ve Ä°ngiltere baÅŸta olmak üzere Batı’nın himayesinin devamını saÄŸlama amacını da ortaya koymaktadır.

Ayrıca bir baÅŸka not da General Allenby' Ä°stanbul’a tıpkı Fatih Sultan Mehmet gibi beyaz at üstünde girmiÅŸtir.

Kudüs’ü Ä°ngilizlere zarar görmesin diye terk ettik

Yıllardan bitmeyen gerginliklerin yaÅŸandığı Kudüs, 401 sene boyunca Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu’na baÄŸlı bir yerleÅŸim merkezi idi ama Kudüs’ü bize ait olan diÄŸer topraklardan ayrı tutmuÅŸ, Mekke ile Medine’ye gösterdiÄŸimiz saygıyı buraya da göstermiÅŸ, hattâ Birinci Dünya Savaşı’nda Ä°ngiliz birliklerinin yaklaÅŸması üzerine ÅŸehri tahrip olmasını önlemek maksadıyla boÅŸaltmıştık.

Bugün bu sayfada yeralan arÅŸiv belgeleri de gösteriyor: Kudüs’teki birliklerimizi çekerek ÅŸehri 1917’nin 9 Kasım’ında Ä°ngilizler’e bırakmamızın sebebi iÅŸte bu endiÅŸe idi: Belgelerdeki ifadesi ile “mübarek makamların tahrip olmasını önlemek”!

Bütün Avrupa Hatta Müttefiklerimiz Ä°ÅŸgali Kutladı

General Allenby 9 Aralık’ta Halil Kapısı’ndan Kudüs’e adımını attığı sırada, müttefikimiz Almanya’dakiler de dahil olmak üzere Avrupa’da kiliseler zafer çanları çalıyor ve Selâhaddin Eyyubî’den buyana Müslümanlar’ın hâkimiyetinde olan Kudüs’ün yeniden Hristiyanlar’ın eline geçmesini kutluyorlardı.

Kaynak: 

- Ä°smet Üzen: Ä°NGÄ°LÄ°ZLERÄ°N KUDÜS’Ü ELE GEÇÄ°RMESÄ° ve GENERAL EDMUND H.H. ALLENBY’NÄ°N KUDÜS’E TÖRENLE GÄ°RİŞİ (9–11 ARALIK 1917)

- Murat Bardakçı: Kudüs’ü Ä°ngilizler’e neden terkettik bilir misiniz? Zarar görmesin diye!

- Mustafa Yürekli: Ä°srailliler Ä°ngiliz General Allenby'yi niçin sever?

- BBC: Kudüs neden önemli ve tartışmalı bir ÅŸehir?

Derleyen: Mehmed Mazlum Çelik

Soru ve görüÅŸleriniz için:

- Twitter: @mehmedmazlumcel

- Gmail: [email protected]

KUDÜS'ÜN TESLÄ°M GÖRÜNTÜLERÄ°