EZAN TÜRKÇEYE ÇEVRİLDİĞİNDE NEDEN FELAH KELİMESİ DE ÇEVRİLMEDİ?

Ülkemizde bir dönem ezan Türkçe okunuyordu.

Ezanın tümü Türkçeye çevrilirken bir kelime nedense

çevrilmemiÅŸ/unutulmuÅŸtu

Peki, o hangi kelimeydi

Haydi, felaha (yani hayyalel felah) kelimesi Arapça

bırakılmıştı.

Peki neden

Yani namazın bir kurtuluş olduğu insanlardan gizlenmeye

mi çalışılıyordu

Bunu Türkçeye çevirirsek insanlar, namazın kurtuluÅŸ

olduÄŸunu öÄŸrenir,

sonra namaza mı giderler diye mi düÅŸünmüÅŸlerdi

Hani her ÅŸeyi Türkçeye çevirmek gerekiyordu

Neden korktunuz

Bu dinin ölüsünden böyle korkuyorlarsa, dirisinden acep

nasıl korkarlar

Türkçeye çevrilen ilk ezanın sözleri (yani nasıl

çevirmiÅŸler)

Tanrı uludur (4 defa)

Åžüphesiz bilirim, bildiririm

Tanrı dan başka yoktur tapacak

Åžüphesiz bilirim, bildirim,

Tanrı nın elçisidir Muhammed

Haydin namaza

Haydin felaha

Namaz uykudan hayırlıdır

Tanrı uludur

Tanrı dan başka yoktur tapacak.

ÅžERH

Aslında Türkçe ezan özlemini ilk dile getiren meÅŸrutiyet

aydınları olmuÅŸtur. Bununla ilgili ilk talebi Ziya Gökalp te görürüz.

Bunu Ziya Gökalp ÅŸöyle ÅŸiirleÅŸtirmiÅŸ:

Bir ülke ki, camiinde Türkçe ezan okunur.

Köylü anlar manasını namazdaki duanın

Bir ülke ki, mektebinde Türkçe Kuran okunur

Küçük büyük herkes bilir buyruÄŸunu Hüda nın

Ey Türk oÄŸlu, iÅŸte senin orasıdır vatanın.

HAŞİYE

Kur an ın Türkçe tercümesi ilk kez 22 Ocak 1932 tarihinde

İstanbul da Yerebatan Camii nde Hafız Yaşar (Okur) tarafından okundu.

Bundan 8 gün sonra, 30 Ocak 1932 tarihinde ise ilk Türkçe

ezan, Hafız Rıfat Bey tarafından Fatih Camii nde okundu.

3 Åžubat 1932 tarihine denk gelen Kadir Gecesi nde de,

Ayasofya Camii nde Türkçe Kur an, tekbir ve kamet okundu.

18 Temmuz 1932 tarihinde Diyanet İşleri Riyaseti, ezanın

Türkçe okunmasına karar verdi.

Takip eden günlerde, yurdun her yerindeki Evkaf

Müdürlüklerine Türkçe ezan metni gönderildi.

4 Åžubat 1933 tarihinde, müftülüklere ezanı Türkçe

okumalarını, buna uymayanların kati ve şedid (kesin ve şiddetli) bir şekilde

cezalandırılacaklarını bildiren bir tamim gönderildi.

Türkçe ezan uygulamasının ardından, Diyanet Ä°ÅŸleri

BaÅŸkanı Rıfat Börekçi nin 6 Mart 1933 te yayımladığı bir tebliÄŸ ile Ä°slam

peygamberi Muhammed e hürmet ve saygı ifade eden sözlerin yer aldığı salanın da

Türkçe okunmasına karar verilmiÅŸtir.

1941 yılında çıkarılan 4055 sayılı kanunla Türk Ceza

Kanunu nun 526. maddesine bir fıkra eklenmiştir.

DeÄŸiÅŸikliÄŸe göre, Arapça ezan okuyanlar ve kamet

getirenler, üç aya kadar hapsedilecek ve 10 liradan 200 liraya kadar para

cezası ödeyeceklerdi. (wikipedia)

DÄ°BACE

Türkçe ezan komedisine 16 Haziran 1950 yılında iktidar

olan Demokrat Parti ve Adnan Menderes son verdi. Müslümanların semalarında

ÅŸairin arzusu olan

Åžu ezanlar ki ÅŸehadeti dinin temeli

Ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli

sözü gerçekleÅŸmiÅŸ oldu.

HATÄ°ME

1960 askeri ihtilalinde askerlerin darbe ile ilgili en

önemli gerekçeleri ezanın Arapçaya çevrilmesiydi. Adnan Menderes bu hareketinin

bedelini canıyla ödedi. Ama ilginç olan tekrar Türkçeye çevirme giriÅŸimi

yaşanmadı.