Abdurrahman Dilipak / Sizin yeleÄŸinizin rengi neydi?

Bugün dünya daha güvensiz. G20 toplantısında bir uzlaşı yok. RestleÅŸme devam ediyor ve kriz derinleÅŸiyor. Fransa’da “sarı yelekliler” olarak bilinen protestocular, baÅŸkent Paris’in Åžanzelize Caddesi’nde gösteri düzenledi. Sarı yelekliler, Belçika’dan sonra Hollanda da bir kasırga gibi esmeye baÅŸladı.

Bu arada Ä°ngiliz kabinesinde 10. Brexit istifası da geldi. Üniversiteler ve Bilimden Sorumlu Devlet Bakanı Sam Gyimah, Brexit AnlaÅŸması’nı gerekçe göstererek istifa etti. Gyimah sosyal medyadan yayımladığı istifa mesajında, “Dikkatli bir düÅŸünme sürecinin ardından, hükümetin Brexit AnlaÅŸması’nı bu haliyle destekleyemeyeceÄŸime karar verdim” dedi.

Fransa’da akaryakıt fiyatlarındaki artışa tepki gerekçesi ile baÅŸlayan “Sarı Yelekliler” protestosu, Belçika’nın baÅŸkenti Brüksel’den sonra Hollanda’da da sokakları ateÅŸe verirken, Gezi olaylarında Türkiye’ye demokrasi ve özgürlük dersi verenler, anında olaylara sert bir ÅŸekilde müdahale ettiler ve gösterileri yasakladılar.  

Sosyal Tsunami Avrupa’da sadece sokakları deÄŸil, batı demokrasisinde de son baharın yaprakları dökmesi gibi batılı deÄŸerleri, sistemi, kavram ve kurumlarını dökmeye devam ediyor.

Sanki “OrtadoÄŸu”(!)daki vekalet savaÅŸlarının yerini, ÅŸimdi batıdaki vekalet terör eylemleri alıyor.

Gazeteler Belçika polisinin baÅŸkent Brüksel’de gösterilere göz yaÅŸartıcı gaz ve tazyikli su ile müdahale ettiÄŸini yazıyor ama batı mediası gerçekleri gizlemeye devam ediyor. Gezi’den canlı yayın yapanlar bu gerçekler karşısında suspus oldular. Polis, olaylara karıştığı iddia edilen yaklaşık 60 kiÅŸinin gözaltına alındığını açıklasa da, bu sayının çok daha fazla olduÄŸu, göz yaÅŸartıcı bomba, tazyikli su ile yapılan müdahaleler sebebi ile birçok kiÅŸinin yaralandığı belirtiliyor.

Brüksel’de yapılması planlanan Sarı Yelekliler protestosunun hafta başında iptal edildiÄŸi açıklanmıştı. Sarı yelek giyen bir grup gösterici, Brüksel’in merkezinde toplandı, taÅŸ ve ellerine geçirdikleri cisimleri etrafa fırlatmaya baÅŸladı. 500 kadar gösterici trafik lambalarını söküp, park halindeki iki polis aracını ve çevredeki minibüsleri  tahrip etti. Bölgeye helikopterlerin yanısıra, atlı polis ve çevik kuvvet ekiplerinin de sevk edildiÄŸi görüldü. Polis göstericilere karşı acımasızdı. 

Olaylar trafiÄŸin kilitlenmesine sebeb olurken, tüneller kapatıldı, Tramvay ve otobüs seferleri aksadı. Ä°çiÅŸleri Bakanı Jan Jambon da, yaÅŸanan olayları «utanç verici” olarak deÄŸerlendirdi. Ve göstericileri suçladı, polisi savundu. 

Göstericiler, Fransa’daki araçlarda zorunlu olarak bulundurulması gereken sarı yelekleri giyiyor. Dolayısı ile her an her evde, araçta hazır bulunan bir kıyafet. “Sarı öfke” aslında ekonomik sebebler ve iÅŸsizlikten öte, ABD ile AB arasındaki örtülü bir hesaplaÅŸmanın ürünü. Aslında öfkenin rengi biraz da “Nefti”. Yani petrol renginde. Tehlikenin rengi bugün ne “kırmızı”, ne de “yeÅŸil”!? 

Batı hep eleÅŸtirdi. EleÅŸtirilmeye alışık deÄŸiller. Ama artık batıda da içeriden gelen ciddi eleÅŸtiriler var. Ama birileri eleÅŸtiri duymak istemiyor. Batıda eleÅŸtirileri “ihanet” olarak gören fanatikler de var. Bütün bu olanları “Demokratik bir hak” olarak gören, yükselen sesi,  “Meydanın sesi”, “Sokağın sesi” kabul edip savunan da.. 

Bu olaylar yayılarak, şiddetini artırarak ve daha yıkıcı bir hal alacağa benziyor..

Bu olayı politik, ideolojik, ekonomik açıdan analiz etmek kolay, ama sanırım derinden gelen, kapitalizmin çöküÅŸü ile ilgili dipten gelen bir dalganın sonucu. Uluslararası düzenin çöküÅŸünü hatırlatan öncü depremler gibi geliyor bana.

Danimarka’nın mülteci ve göçmenleri 7 hektarlık ıssız Lindholm Adası’nda kurulacak “Geri Gönderme Merkezi”nde toplayacağı haberleri geliyor. Ä°nsan hakları kuruluÅŸlarından ses yok. Açıkça bir “Temerküz / toplama kampı”ndan söz ediliyor. 

Mesela, Vladimir Putin, ABD’nin Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler AntlaÅŸması’ndan çekilmesinin yeni bir silahlanma yarışını tetikleyebileceÄŸini söyledi. Avrupa’nın kendi savunma örgütünü kurma çabaları var. ABD “OrtadoÄŸu”da bir “Arap NATO’su”ndan söz ediyor. Bunlar bu bilmecenin çözümü için puzzlenin küçük parçacıkları olarak deÄŸerlendirilebilir.

“SavaÅŸ çıkması an meselesi! Silah yığmaya baÅŸladılar” baÅŸlığı ile ajanslar bir haber geçtiler, daha bir-iki gün önce. Haberde “Rusya, Ukrayna tarafının cephe hattına çok sayıda topçu birliÄŸi ve silah yığmaya baÅŸladığını açıkladı. Ukrayna’nın bu hamlesi sonrası gerilimin had safhaya ulaÅŸtığı öÄŸrenildi”deniyordu.

Öte yandan; Ä°ran Devlet Televizyonu, Ä°ran donanmasının ülkenin baÅŸ düÅŸmanı ABD ile yaÅŸadığı gerginlik artarken radardan kaçma özelliÄŸi bulunan bir yerli yapım destroyerin filoya katıldığı anları gösterdi. BeÅŸ ay süren ve hiçbir ikmal olmaksızın seferlerini sürdürebilen Sahand destroyeri aslında bir “SavaÅŸa hazırlık” mesajı da taşıyor.

G20’de çözüm bekleyen o kadar çok konu var ki! Trump’ın korumacı politikalarına karşı Çin devlet baÅŸkanı Åži Jinping, küresel serbest ticaret sisteminin saldırı altında olduÄŸu uyarısında bulunuyor. Ankara ile iliÅŸkiler, Çin ile ticaret savaşı, Rusya, Almanya, Ä°ngiltere, OrtadoÄŸu, Kanada, Latin Amerika ile iliÅŸkiler, o kadar çözüm bekleyen, cevabını arayan soru var ki!

Yeni NAFTA imzalanacak mı, belli deÄŸil? Trump ve Kanada BaÅŸbakanı Trudeau, haziran ayında Kanada’da G7 Zirvesi’nde bir araya gelmiÅŸ ve ekim ayında NAFTA’nın yerini alacak yeni ticaret anlaÅŸması için uzlaÅŸmıştı. Meksika’nın da katılımı ile Kuzey Amerika Serbest Ticaret AnlaÅŸması’nın yerini alacak bu anlaÅŸmanın zirvede imzalaması bekleniyor ama Trump’ın çelik ve alüminyuma getirdiÄŸi ek gümrük vergilerini anlaÅŸma kapsamında kaldırmaya yanaÅŸmaması, sorun oluÅŸturuyor.

Bu arada ABD’nin 41. eski BaÅŸkanı George Herbert Walker Bush 94 yaşında öldü..1989 - 1993 yılında ABD’nin baÅŸkanı olan Bush, Irak savaşının arkasındaki isimdi. Ä°ran ve Afganistan krizini yaÅŸadı. SoÄŸuk savaşının sonuna doÄŸru ülkesini yönetti. 

Baba Bush 1966’da Temsilciler Meclisi’ne girdi. 1971’de Nixon döneminde BMBüyükelçisi oldu. 1974’de Pekin›de misyon ÅŸefi oldu. 1976’da Ford tarafından CIA DirektörlüÄŸü’ne getirildi. 1981-89 arasından Ronald Reagan’ın baÅŸkan yardımcısı oldu ve ardından 1989-93 ABD BaÅŸkanı oldu. Pearl Harborbaskınından sonra gönüllü olarak orduya katıldı, hava kuvvetlerinde görev aldı ve 18 yaşında ABD’nin en genç savaÅŸ pilotlarından biri oldu. 2. Dünya Savaşında kullandığı savaÅŸ uçağı Japonlar tarafından denize düÅŸürüldü ve bir denizaltı tarafından kurtarıldı. Ne kendi eyledi rahat, ne aleme verdi huzur, öldü gitti nihayet, dayansın ehli gubur!

Bugünlük de bu kadar. G20’de neler olacağını ve sonrasını yaÅŸayarak görüp öÄŸreneceÄŸiz. Bakalım, Mevlam neyler. Selâm ve dua ile.