Suudi Veliaht Prensin Zor Geçen Tunus Ziyareti

Suudi Gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetiyle okların yöneldiÄŸi Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın çıktığı bölge turundaki bir kaç saatlik Tunus ziyareti, sokaktaki protestoların gölgesinde kaldı.

Veliaht Prens Muhammed, Gazeteci Kaşıkçı'nın Ä°stanbul BaÅŸkonsolosluÄŸundaki cinayet sonrasındaki ilk yurt dışı turunun birinci durağı BirleÅŸik Arap Emirlikleri (BAE) oldu. Bölgesel meselelerde koÅŸulsuz müttefiki BAE'de en üst düzeyde ağırlanan Veliaht Prens, bazı uzmanlara göre Riyad'ın uydusu kabul edilen Bahreyn'de de benzer ilgiyle karşılandı.

Muhammed bin Selman'ın bir sonraki durağı ise darbenin ardından ülkesinin milyarlarca dolar yardımda bulunduÄŸu Abdulfettah es-Sisi yönetimindeki Mısır oldu. Kahire'de de kırmızı halıyla karşılanan Suudi prensin ziyaretine, bu sefer de protokolde eksik kalan "bayrak krizi" damga vurdu.

Veliaht Prensin Arjantin zirvesi öncesindeki son durağı ise "Arap Baharı" isimli süreçten demokratik kazanımlarla çıkmayı baÅŸaran tek ülke, Tunus oldu.

Riyad'ın talebiyle gerçekleÅŸen Tunus ziyaretinin açıklanmasının ardından, ülkede siyasetten basına, hukukçulardan sivil toplum temsilcilerine, geniÅŸ bir yelpazeden ziyarete karşı itiraz sesleri yükseldi.

"Kaşıkçı'nın kanı henüz kurumadı"

Suudi Veliaht Prens Selman'ın ziyaretine tepki gösteren oluÅŸumların başında yer alan Tunus Ulusal Gazeteciler Sendikası, baÅŸkentteki binasına, üzerinde "Devrim toprağı Tunus'un kirletilmesine hayır" yazılı dev afiÅŸ astı.

Tunus Ulusal Gazeteciler Sendikası BaÅŸkanı Naci BaÄŸuri, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, "Kaşıkçı'nın kanı henüz kurumadı. Katil (Muhammed) bin Selman, demokratik geçiÅŸ ülkesi Tunus'ta istenmiyor." ifadelerini kullandı.

Benzer ÅŸekilde Tunus milletvekili Ä°mad ed-Daimi de meclisteki bütçe görüÅŸmeleri sırasında yaptığı konuÅŸmasında, "Katil bin Selman, Tunus'a ne hoÅŸ geldin ne de sefa getirdin" yazılı dövizi göstererek, Suudi Veliaht bin Selman'ın ülkesini ziyaret etmesini istemediÄŸini söyledi.

Eski Tunus Cumhurbaşkanı Munsif Merzuk da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, "Tunus'un şerefi ve izzeti, Suudi Arabistan'ın pirinciyle (malıyla) takas edilemez." ifadelerine yer verdi.

Öte yandan, Veliaht Prensin ziyareti öncesinde baÅŸkentte yüzlerce kiÅŸinin katıldığı kitlesel protesto gösterileri gerçekleÅŸti. Göstericiler, Muhammed bin Selman ve ülkesinin, Kaşıkçı cinayeti, Filistin meselesindeki tavrı, ABD'de Trump yönetimiyle iliÅŸkileri ve Yemen savaşındaki rolünü eleÅŸtiren pankartlar taşıyarak slogan attı.

Arap Baharı isimli süreçten kiÅŸisel hak ve özgürlüklerle çıkmayı baÅŸaran Tunus'taki protestolar, uluslararası basında da geniÅŸ yankı buldu.

Veliaht Prens birkaç saatliÄŸine Tunus'ta

Suudi Veliaht'ın uçağı salı akÅŸamı Tunus Uluslararası Kartaca Havalimanına ulaÅŸtı. Veliaht Prens ve beraberinde bakanlar, kraliyet ailesi üyeleri ve üst düzey bürokratlardan oluÅŸan heyeti cumhurbaÅŸkanı ile birlikte protokol tarafından karşılandı.

Havalimanındaki karşılamanın ardından heyetler baÅŸkentteki Kartaca CumhurbaÅŸkanlığı sarayına geçti. Burada CumhurbaÅŸkanı Baci Kaid es-Sibsi ve Veliaht Prens önce baÅŸ baÅŸa sonra heyetler arası iki ayrı görüÅŸme gerçekleÅŸtirdi.

CumhurbaÅŸkanı, görüÅŸmenin ardından basına verdiÄŸi demeçte, "Kendi ülkenize hoÅŸ geldiniz diyoruz. Aslında bizim geleneklerimizde 'ev sahibine evinde hoÅŸ geldin denmez' ÅŸeklinde bir atasözümüz de vardır. Veliaht Prens bana 'ben senin evladınım' dediÄŸinde ben de bundan ÅŸeref duydum. Ben kendisiyle görüÅŸmekten de ÅŸeref duyuyorum." ifadelerini kullandı.

Ancak Veliaht Prens, "ev sahibi" gibi ağırlandığı Tunus'ta sadece CumhurbaÅŸkanlığı düzeyindeki temasının ardından, bir kaç saat sonra aynı gece Arjantin'e doÄŸru hareket etti.

Suudi Veliaht Prensin daha önce açıklanan Cezayir ve Moritanya temaslarına da uÄŸramamış oldu.

Uzmanlar, Veliaht Prensin Kaşıkçı cinayetinin ardından yeniden destek toplamak amacıyla çıktığı imaj çalışması seyahatindeki Tunus ayağının beklediÄŸi sonuçları saÄŸlamadığını ve ziyaretin Tunus sivil toplumunun sergilediÄŸi yoÄŸun tepkinin gölgesinde kaldığı görüÅŸünü paylaÅŸtı.

"Tunus'ta hiç hoÅŸ karşılanmadı"

Ä°slam ve Demokrasi Çalışmaları Merkezi BaÅŸkanı Rıdvan Masmudi, AA muhabirine yaptığı deÄŸerlendirmede, Muhammed bin Selman'ın bölgenin tek demokratik ülkesi Tunus'u ziyaret ederek "imajını parlatmak" amacı taşıdığını dile getirdi.

Tunus'a gelmeden önce Mısır, BAE ve Bahreyn gibi diktatörlük rejimlerini ziyaret ettiÄŸini hatırlatan Masmudi, "Tunus'u ziyaret ederek imajını düzeltmeye çalışıyordu. Bu ziyaretle meÅŸruiyetini kanıtlama arayışındaydı. Ama bence bu durum ters tepti. Çünkü Tunus'ta hiç de hoÅŸ karşılanmadı." ifadelerini kullandı.

"DüÅŸmanının düÅŸmanlarıyla buluÅŸuyor"

Tunuslu Analist Muhammed Ziya el-Hemmami de Veliaht Prensin çıktığı imaj turunda mümkün olduÄŸunca fazla ülkeyi ziyaret etmeyi amaçladığını belirtti.

Riyad yönetiminin baÅŸ düÅŸmanı olarak gördüÄŸü Müslüman KardeÅŸler Hareketi'nin öne çıktığı Mısır, Tunus ve Cezayir'i durak noktaları olarak seçtiÄŸini paylaÅŸan Hemmami, Suud rejiminin "bu ziyaretlerle düÅŸmanının düÅŸmanlarıyla ittifakını tazeleme amacı taşıdığı" tezini savundu.

Hemmami, ziyaretin Muhammed bin Selman'ın planladığı gibi sonuçlanmadığına iÅŸaret ederek, "Uluslararası medyaya baktığınız zaman ziyaretin nasıl sonuçlandığını görebilirsiniz. Basın daha ziyade Veliaht Prens karşıtı gösterilere odaklandı. Suudi Arabistan'ın suçlandığı Yemen savaşı, Kaşıkçı cinayeti gündeme geldi. Suudi rejimi eleÅŸtirilere sosyal medyadaki sahte hesaplarından destek mesajlarıyla karşılık vermeye çalıştı. Ama Tunus, sokağındaki protestolar ve medyanın bu gösterilere ilgisi, bunları gölgede bıraktı. Bunun baÅŸarılı bir halkla iliÅŸkiler projesi olduÄŸunu düÅŸünmüyorum." dedi.

Hemmami, Veliaht Prensin BaÅŸbakan Yusuf Åžahid ile çok kısa görüÅŸtüÄŸüne ve baÅŸbakanın heyetler arası görüÅŸmeye katılmadığına iÅŸaret ederek, Muhammed bin Selman'ın Tunus'taki ziyaretinin sadece cumhurbaÅŸkanıyla sınırlı kaldığını paylaÅŸtı.

Suudi Arabistan'ın bölgedeki mevcut kutuplaÅŸmayı Tunus'a taşımayı hedeflediÄŸini bunun da Tunus'a çıkar saÄŸlamayacağının altını çizen Hemmami, "Suudi Veliaht Prensin demokrasiyle sistem olarak sorunu olduÄŸunu düÅŸünmüyorum. O daha ziyade ülkeyi kimin yönettiÄŸi, iktidarda kimin olduÄŸuyla ilgileniyor." diye konuÅŸtu.

Hemmami, Suudi Arabistan'ın, Baci Kaid es-Sibsi ve kurucusu olduÄŸu partisi Nida Tunus Partisi'ne Ä°slamcı Nahda Hareketi karşısında destek vermeyi amaçladığına iÅŸaret ederek ÅŸunları kaydetti:

"Ancak Muhammed bin Selman'ın desteÄŸi Baci Kaid es-Sibsi'ye yardım edeceÄŸini düÅŸünmüyorum kendi partisi (Nida Tunus) zaten parçalanmış ve zayıf durumda. Kendi tabanında BaÅŸbakan Yusuf Åžahid liderliÄŸinde yoÄŸun bir rekabetle karşı karşıya. Nida Tunus, iktidardaki son günlerini yaşıyor ve ÅŸu an fiili bir muhalefet durumunda."