Kazım Karabekir Paşa'nın gözünden Kürt Meselesi

Vilâyatı Åžarkiye Müdafaai Hukuku Milliye Cemiyeti Erzurum Åžubesi’nden Van, Bitlis, Diyarbakır, Elaziz, Sivas vilayetleriyle Erzincan’a yazılmıştır.

— (Kâzım Karabekir, Ä°stiklâl Harbimiz, I, s.78)

Müdafaai Hukuk Cemiyeti Erzurum Åžube Kongresine Gizli Rapor

Türk ve Kürdün kimliÄŸi DoÄŸu Vilâyetleri tarihi Kürt ile Türkün ortak faaliyetinin ürünüdür. Bugün de DoÄŸu Vilâyetleri’nin kimliÄŸi, bu iki kardeÅŸ kavmin kimliÄŸinden ibarettir. (…) DoÄŸu Vilâyetleri’ndeki Türk ile Kürdü ayırmak tabiî deÄŸildir ve imkânsızdır. Ä°ktisadî, dinî, kültürel bir surette birbiriyle iç içe geçmiÅŸ olan Kürt ile Türkün aynı zamanda akrabalık ve diÄŸer toplumsal sebeplerle de kanlan o kadar karışmıştır ki, bir Kürt aynı zamanda bir Türkün dayısı, halazadesi, damadı, eniÅŸtesidir. (…)

DoÄŸu Vilâyetleri’nde Türk Kürtsüz, Kürt Türksüz yaÅŸayamaz. Musul’un güneyinden baÅŸlayarak Urfa’ya, Halep’e ve Hazer denizinden Küçük Asya’ya kadar uzanan arazide Türkler çoÄŸunluÄŸu oluÅŸturmakta ve Kürt toplulukları bu iki çizgi arasında Türklerle karışmış bir halde bulunuyorlar. Åžu tabiat ve arazi durumu dikkate alınırsa, geçmiÅŸte olduÄŸu gibi gelecekte de, Türk ile Kürdün aynı tarih, aynı menfaat, aynı hayat sahibi olacaklarını kabul etmemek mümkün deÄŸildir. Bu kadar derin ve esaslı baÄŸlarla birbirine baÄŸlı bulunan DoÄŸu Vilâyetleri Türkü ile Kürdünü ayırmak her ikisini de ölüme mahkum etmek demektir. (…) DoÄŸu Vilâyetleri’ndeki Ä°slâm varlığının devamı, ancak Türk ile Kürdün ittifakına baÄŸlıdır. Bu ittifak -her ne surette olursa olsun- bozulduÄŸu gün bizim için kesin ölüm dakikalarına girilmiÅŸ olur.