Sosyal Medya

Kürsü

Kemal Öztürk: Seçmenin geleneksel oy verme kriterleri değişti mi?

20-11-2018 05:52

Kemal Öztürk- Yeni Şafak


Yerel seçimlerle, genel seçimlerin birbirinden çok farklı dinamikleri olduÄŸunu biliyorsunuz. Buna deÄŸiÅŸen sosyolojinin yeni dinamiklerini ve sürekli deÄŸiÅŸken haldeki politik psikolojinin farklılıklarını da eklemek gerekiyor.
 
Bu yazıyı, daha çok politika yapıcıların, baÅŸkan adaylarını belirleyen karar vericilerin ve kanat önderlerinin dikkatine sunmak isterim.
 
Detaylara geçelim.
 
SEÇMENÄ°N GELENEKSEL OY VERME KRÄ°TERLERÄ° DEĞİŞTÄ° MÄ°?
 
Bir seçmenin oy kullanırken neye göre oy verdiÄŸi konusu, hem siyasetçilerin hem de siyasal iletiÅŸimcilerin en çok üzerinde durduÄŸu meseledir.
 
Buna, ‘seçmenin oy verme davranışı’ denir.
 
Geleneksel olarak seçmenlerin davranış biçimleri yıllardır benzerlik arz eder. KiÅŸisel kanaatime göre, son zamanlarda bu seçmen davranışlarında büyük deÄŸiÅŸiklikler oldu.
 
Genel seçimlerde seçmenin daha çok ekonomiye bakarak oy verme davranışını belirlediÄŸi söylenir. DoÄŸrudur. Ancak bu deÄŸiÅŸti.
 
Genel seçimlerde artık seçmenin oy vermesini etkileyen ilk unsur güvenlik kaygısıdır.
 
Bunun tipik örneÄŸini, 7 Haziran ve 1 Kasım seçimlerinde gördük. 1 Kasım’da yaÅŸanan terör olayları, Suriye ve Irak krizlerinin derinleÅŸmesi nedeniyle, seçmen ekonomik kaygılarını bir kenara bırakıp, 7 Haziran’da iktidardan düÅŸürdüÄŸü AK Parti’yi tekrar iktidara getirdi. Temel dinamik güvenlikti.
 
Son CumhurbaÅŸkanlığı seçiminde de temel dinamik güvenlik eksenliydi. Dış dünya ile yaÅŸanan sorunlar, Suriye, Irak ve Ä°ran’da derinleÅŸen krizler, ekopolitik sorunlar (Halkbank, Rahip Brunson, ABD yaptırımları) seçmende ciddi bir güvenlik endiÅŸesi oluÅŸturdu.
 
Bu krizlerden, ancak ErdoÄŸan gibi rüÅŸtünü ispat etmiÅŸ birinin ülkeyi selamete çıkaracağını düÅŸündükleri için de ona oy verdi. Aynı seçmen AK Parti oylarını 9 puan düÅŸürerek bir yandan da memnuniyetsizliÄŸini dile getirmiÅŸ oldu.
 
Dolayısı ile genel seçimlerde seçmenin, artık ilk sırada ekonomiye deÄŸil, güvenliÄŸe baktığı anlaşılmış oldu.
 
YEREL SEÇÄ°MLERÄ°N DEĞİŞEN DÄ°MAĞİ
 
Peki yerel seçimlerde seçmen davranışı nasıl ÅŸekillenecek?
 
Bunu ikiye ayırmak gerekir.
 
1. Kentli merkez seçmen davranışlarının gözüktüÄŸü geliÅŸmiÅŸ büyük ÅŸehirler.
 
2. Kırsal (çevre) seçmen davranışlarının gözüktüÄŸü Anadolu ÅŸehirleri.
 
Bu iki seçmen kitlesi, birbirinden farklı davranış biçimi gösterir. Bu da bilinen bir ÅŸeydir.
 
Burada yeni olan ÅŸey, son 16 yılda tüm seçimleri kazanan AK Parti tabanında bir deÄŸiÅŸimin olduÄŸudur.
 
Yani sosyolojide yaÅŸanan deÄŸiÅŸimden bahsediyorum.
 
Bir kere, her iki seçmen tabanı da yerel sandıkta oy kullanırken, akıllarına güvenlik sorununu getirmeyecektir. Seçmenin zihninde ülkenin en büyük güvenlik teminatı olarak görülen ErdoÄŸan ve AK Parti için bu durum dikkate alınması gereken bir konudur.
 
Bu durumda seçmen baÅŸka dinamiklerin etkisiyle oy verecektir. Çevre ÅŸehirlerde geleneksel tutumlar görülecektir. Ancak kentli seçmen için durum deÄŸiÅŸik olabilir.
 
YENÄ° ‘KENTLÄ° MUHAFAZAKAR SEÇMEN’ KÄ°TLESÄ°
 
AK Parti, sosyolojide yeni bir sosyal tabakanın oluÅŸumuna etki etti. Adı ‘kentli muhafazakâr’ seçmen. Bu kavramı ilk kullanan, kamuoyu araÅŸtırmacısı deÄŸerli dostum Ä°brahim Uslu’dur. Her ne kadar deÄŸerli dostum Ä°hsan AktaÅŸ gibi diÄŸer araÅŸtırmacılar bu tanımı kullanmasa da, ben de Uslu’nun tespit ettiÄŸi yeni sosyal tabakanın oluÅŸtuÄŸu fikrine katılıyorum.
 
Özgürlükçü, iyi eÄŸitimli, ekonomik durumu yüksek, daha çok dini deÄŸerlere dikkat eden, ancak Batılı anlamda demokrasi, ÅŸehircilik ve yaÅŸam tarzını da benimseyen bir kitle oluÅŸuyor.
 
Bu kitlenin genel seçimlerde daha ilkesel, prensipler üzerinden hareket ettiÄŸi gözlemleniyor. Lakin yeri geldiÄŸinde onların da birinci önceliÄŸi güvenlik.
 
7 Haziran’da AK Parti’yi iktidardan eden ve 1 Kasım’da iktidara getiren % 9’luk seçmen kitlesinin içinde, kentli muhafazakâr seçmenin hatırı sayılır bir yekûn tuttuÄŸu söylenebilir.
 
Aynı seçmen tabakası 24 Haziran seçimlerinde de benzer bir davranış göstermiÅŸ, AK Parti ve ErdoÄŸan oylarında farklılık yaratmıştır.
 
AK Parti’nin doÄŸurduÄŸu, desteÄŸini aldığı ama aynı zamanda yanlış yaptığında eleÅŸtirisine maruz kaldığı, seçmen kitlesi budur.
 
Bu muhafazakâr seçmen kitlesi yerel seçimlerde, tıpkı diÄŸer kentli (sosyal demokratlar, sol ve saÄŸ liberaller) seçmen tabakalarıyla benzer dinamiklerle hareket edecektir.
 
Yani yerel seçimler için çöp, su, kanalizasyon deÄŸil de, mimari, trafik, estetik, kültür, rüÅŸvet, adam kayırma, dünya ile rekabet etme konuları daha önde tutulacaktır. BaÅŸkan adayı için de hemÅŸericilik, tanıdık olması deÄŸil, liyakat ve ehliyet en önemli kriter olacak.
 
Bu nedenle yerel seçimlerin deÄŸiÅŸen dinamiklerini iyi kavramayan partiler oy kaybedecektir.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.