Soğuk algınlığına karşı ne yapmak gerekir?

GöÄŸsü, sirkeye batırılmış kesekağıdı ile sarmak, ayakları sıcak suya sokmak, ıslak çorap giymek… Modern ilaçlar karşısında bu kocakarı ilaçlarına ancak gülünür.

Fakat vitamin yüklemesi yapmak ya da buruna tuzlu su çekmek gibi bugün doÄŸru diye düÅŸündüÄŸümüz birçok tedaviyi incelediÄŸimizde de pek bir yararını göremiyoruz. O halde nezleye karşı neyin iÅŸe yarayıp yaramadığına bir bakalım:

C vitamini mi, çinko takviyesi mi?
 

“Birçok kiÅŸi, ilk iÅŸ olarak C ve D vitamini yüklemesi yapıyor. Ama bunu destekleyecek hiçbir veri yok neredeyse,” diyor Kanada’daki Alberta Üniversitesi’nden Michael Allan. Allan, bu yaygın ilaçlara dair bilimsel verileri incelemiÅŸ. C vitamininin, maraton atletleri gibi vücutları büyük fiziksel baskı altında olanların bağışıklık sistemini biraz güçlendirdiÄŸi, ortalama insan açısından ise riskleri sadece yüzde 3 oranında azalttığı görüldü. Allan’a göre, “yetiÅŸkin bir insan yılda iki kere nezle oluyorsa bu vitamin yüklemesiyle 15 yılda bir nezleden kurtulmuÅŸ olacak.”

Çinko takviyesine dair ise daha saÄŸlam veriler var. Laboratuvarda yapılan üç ayrı deneyde, düzenli çinko takviyesinin, okul çağındaki çocuklarda yılda ortalama 8 kez görülen nezle vakalarının sayısında 1 ila 1.5 azalmaya yol açtığı görüldü. Ayrıca hastalık süresinde de bir gün azalma saÄŸladığına dair veriler bulunuyor. Çinko tadının ne kadar sert olduÄŸunu ve yararını görmek için yıl boyunca kullanmak gerektiÄŸini göz önünde bulunduran Allan, genel kullanım için önerme yanlısı deÄŸil.
 

Soğuk algınlığı ve antibiyotik
 

Antibiyotikler bakterilere karşı etkilidir; soÄŸuk algınlığına ise virüsler neden olur. Bu nedenle soÄŸuk algınlığı durumunda antibiyotiÄŸin hiçbir etkisi olmaz. Tersine, boÅŸ yere antibiyotik alımının ishal gibi yan etkileri vardır. SoÄŸuk algınlığında yapılacak en iyi ÅŸey hastalığın semptomlarını azaltacak yollara baÅŸvurmaktır. YetiÅŸkinlerde baÅŸ aÄŸrısı, burun tıkanıklığı ve burun akmasına karşı aÄŸrı kesici, antihistamin ve dekonjestan içeren ilaçlara baÅŸvurulabilir.

Fakat uzmanlar bu durumda bile ilaçların faydasının kiÅŸiden kiÅŸiye ve soÄŸuk algınlığının türüne göre farklılık gösterdiÄŸini belirtiyor.

Bal işe yarıyor mu?
 

SoÄŸuk algınlığına karşı kullanılan ekinezya (kirpi otu) ve sarımsak gibi bazı bitkisel ilaçlar genel olarak iÅŸe yaramıadığı düÅŸünülüyor. Faydası olabilecek tek bitkisel ilacın bal olduÄŸu söylenebilir. Yatmadan önce alınan bir kaşık balın öksürüÄŸe iyi geldiÄŸi, ÅŸuruplardan çok daha fazla iÅŸe yaradığı görülmüÅŸtür. Bu konudaki araÅŸtırmaların çoÄŸu çocuklar üzerinde yapılmış. Balın neden iÅŸe yaradığı ise henüz bilinmiyor. Ayrıca bir araÅŸtırmada, kahve ile karıştırılan balın yetiÅŸkinlerdeki inatçı öksürüÄŸe iyi geldiÄŸi sonucuna varılmış.

Empati yapmak

Hastalık sırasında etrafınızdaki insanların tutumu da ne kadar sürede iyileÅŸeceÄŸinizi belirleyebilir. Doktorlarının empati ile yaklaÅŸtığı hastaların daha çabuk iyileÅŸtiÄŸi görülmüÅŸtür. Hastaya karşı evdeki tutumun bir etkisinin olup olmadığı bilinmemekle beraber, diÄŸer ilaçların faydasının görülmediÄŸi durumlarda biraz anlayış ve ilginin iÅŸe yarayabileceÄŸi belirtiliyor.

SoÄŸuk algınlığı konusunda yanıtlanmayı bekleyen daha birçok soru var. ÖrneÄŸin, kalabalık bir otobüste yolculuk yaparken hava soÄŸuk olsa da pencereleri açık tutmak mikropları ortamdan uzaklaÅŸtırmak için iÅŸe yarar mı? Bu tür soruları bilimsel olarak incelemek oldukça zor.

Fakat saÄŸduyulu davranmanın önemli olduÄŸunu belirten uzmanlar, elleri düzenli yıkamanın ve hastalarla aynı bardağı paylaÅŸmamanın iÅŸe yarayacağını vurguluyor. Belki her derde deva ilacı bulamayız, ama bazen en basit yanıt en etkili yanıt olabiliyor.