Arakanlılar zorla geri gönderilmekten korkuyor

GüneydoÄŸu Asya ülkesi BangladeÅŸ'te komÅŸu Myanmar'daki ÅŸiddet olaylarından kaçarak ülkeye sığınan Arakanlı mültecileri yurtlarına dönmesini öngören plan kapsamında ilk grupların bugün itibarıyla Myanmar'a götürülebileceÄŸi bildirildi.

Guardian'da yer alan habere göre BangladeÅŸ güvenlik güçlerinin Cox Bazar'daki mülteci kamplarındaki varlığı arttı, ordu, polis ve milis güçlerinden oluÅŸan çok sayıda silahlı personel kamplara sevk edildi.

Güvenlik güçlerinin kamplara sevk edilmesinin, Arakanlı mültecileri yeniden yerleÅŸtirme planının uygulanmasında zora baÅŸvurulacağı endiÅŸelerine yol açtı.

Kamplardaki Arakanlı mülteciler, öldürülme tehlikesi nedeniyle kaçtıkları Myanmar'daki yurtlarına yeterli güvence olmadan zorla geri götürülmekten duydukları korkuyu dile getiriyor.

Yeniden yerleÅŸtirme listesindeki ailelerin korkudan baÅŸka yerlere saklandıklarını ifade eden Cox Bazar'daki Jamptoli kampında yaÅŸayan Arakanlı mültecilerden 29 yaşındaki Kader, "BangladeÅŸ ordusu, Jamtoli ve Hakimpara kamplarının her köÅŸesini kontrol ediyor. Sürekli devriyeler yapıp mültecilerin kamplar arasında hareket etmesini engelliyor. Ä°nsanlar evlerinden dışarı çıkmaya, yemek yemeye çekinir oldu." dedi.

Kamp 14'te yaÅŸayan Arakanlı mültecilerden Cani de güvenlik güçlerinin sayısının son bir haftada ikiye katlandığını belirterek, "GüneÅŸ battığında güvenlik timleri, kampların her köÅŸesine yerleÅŸip nöbet tutuyor ve gün aydınlanıncaya kadar da gitmiyorlar." diye konuÅŸtu.

Bazı yerlerde BangladeÅŸli kamp görevlilerinin iÅŸ birliÄŸine yanaÅŸmayan mültecilere ÅŸiddet uyguladığı iddia edildi.

Kamp 24'te yaÅŸayan mülteci topluluÄŸunun lideri Ata Ullah, kampta yaÅŸayan mültecilerin listesini vermesini isteyen kamp yetkilisinin, isteÄŸini yerine getirmeyince kendisini sopayla dövdüÄŸünü ileri sürdü.  

BangladeÅŸ ile Myanmar arasında varılan anlaÅŸma uyarınca ilk etapla Myanmar tarafından "dönüÅŸüne onay verilen" 2 bin 200 Arakanlının yeniden yerleÅŸtirilmesi öngörülüyor. Geri dönüÅŸüne onay verilen mültecilerin hiçbiri, BM koruması olmadan Myanmar'daki yurtlarına yeniden yerleÅŸtirilmek istemiyor.

BangladeÅŸ hükümeti, hiçbir mültecinin geri dönmeye zorlanmayacağına dair güvence verdi ancak kamplarda alınan tedbirler bunun aksinin olabileceÄŸi kaygısına yol açtı.

Arakanlı Müslümanlara yönelik etnik temizlik

BM'ye göre, 25 AÄŸustos 2017'den sonra Arakan'dan kaçmak zorunda kalarak BangladeÅŸ'e sığınanların sayısı 700 bini aÅŸtı. Uluslararası insan hakları kuruluÅŸları, yayınladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiÄŸini kanıtladı.

Arakanlıların topraklarına dönüÅŸü için Myanmar ve BangladeÅŸ hükümetleri arasında imzalanan anlaÅŸma, yerinden edilenlerin durumlarını belgelendirmeleri mümkün olmadığı için uygulamada iÅŸlevsiz kalıyor.

BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik ÅŸiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.

Uluslararası medya ve kuruluÅŸların Arakan eyaletine giriÅŸini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti, bugüne kadar Arakanlı Müslümanların geri dönüÅŸlerine iliÅŸkin verdiÄŸi sözleri de yerine getirmedi.

BangladeÅŸ'e sığınan Arakanlı Müslümanlar ve insan hakları örgütleri, gerekli güvenli ortam saÄŸlanmadan bu kiÅŸilerin Myanmar'a dönmelerinin, yeni bir etnik temizlik kampanyasına yol açacağı endiÅŸesini taşıyor.

Arakanlı Müslümanlar topraklarına dönemiyor

Myanmar ve BangladeÅŸ hükümetleri, Arakanlı Müslümanların topraklarına dönüÅŸü için 23 Kasım 2017'de bir anlaÅŸma imzaladı.

AnlaÅŸmaya göre, Myanmar'a dönmek isteyenler, BangladeÅŸ'e geçmeden önce Myanmar'da yaÅŸadıklarına dair belge sunmak zorunda. Ancak 1982'de vatandaÅŸlık hakları ellerinden alınan Arakanlı Müslümanların Myanmar'da kayıtlarının bulunmaması bu süreçte ciddi sorun yaratıyor. AnlaÅŸmada, BangladeÅŸ'e geçen Arakanlı Müslümanlara bu ülkede BM tarafından verilen belgelerin de Myanmar hükümetinin "onay" sürecinden geçmesi gerektiÄŸi belirtiliyor.

Ayrıca anlaÅŸmanın imzalanmasından itibaren 2 ay içinde Arakanlı Müslümanların topraklarına dönüÅŸünün baÅŸlaması gerekiyordu ancak Arakanlı Müslümanların eve dönüÅŸ sürecinin ertelendiÄŸi duyuruldu.

Yerinden edilenlerin durumlarını belgelendirmeleri mümkün olmadığı için anlaÅŸma uygulamada iÅŸlevsiz kaldı.

Öte yandan, Myanmar'da uÄŸradıkları zulümden canlarını zor kurtararak BangladeÅŸ'teki kamplara sığınan Arakanlı Müslümanlar, kendilerine vatandaÅŸlık baÅŸta olmak üzere belirli haklar verilmedikçe ve güvenliklerinden emin olmadıkça Myanmar'a dönmek istemiyor.

Kamplardaki hayatlarının Myanmar'da uÄŸradıkları zulümle karşılaÅŸtırıldığında daha iyi olduÄŸunu düÅŸünen Arakanlı Müslümanlar, tüm zorluklara raÄŸmen BangladeÅŸ'in Cox's Bazar bölgesinde imkansızlıklar içinde hayata tutunmaya çalışıyor.