Türkiye dış borcunu ödemezse ne olur?
Türkiye’de dış borcun milli hasılaya oranı %50’i geçmesi durumunda genelde dış borç kaynaklı sorunlar yaşıyoruz,şu an da dış borcumuzun milli hasılamıza oranı %50’i aşmış durumda fakat küresel şartların etkisi ile geçmişe göre bu borcu çevirmekte pek zorlanmıyoruz.
Ülkemizde daha önce dış borç kaynaklı birçok sıkıntı yaÅŸanmış olsa da ÅŸu an yaÅŸadığımız geçmiÅŸteki sıkıntılardan çok daha farklı çünkü daha önceki sıkıntılarımızda borcun sahibi hep kamu(devlet) idi ama ÅŸu an borcun sahibi özel sektör ve bu durumu yönetmek, kamu borcu sorununu yönetmeye göre daha zor ve bizim deneyimimiz olmayan bir durum. Dünyada ise benzer sorunlar birçok ülkede daha önce yaÅŸandı ve her defasında özel sektörün borçları kamu tarafından üstlenildi.
Devletler özel sektörün borcuna kefil midir?
Türkiye’de özel sektörün borçlarının bir kısmı devlet garantisi altındadır fakat devlet garantisi altında olmayan borçları da devletin üstlenmesi beklenir.
Devlet özel sektörün borçlarını üstlenmese ne olur?
Bu soruya tersten cevap vermeyi tercih ediyorum, hiçbir alacaklı ve alacaklıların baÄŸlı olduÄŸu devlet borcuna karşılık bizden toprak talep etmez, Duyun-u Umumiye tekrardan kurulmaz, Türkiye savaÅŸa girmez vs. vs.(Ciddi ciddi bu yorumları okuyorum.) Olacak ÅŸey sadece Türkiye’de kamu ve özel sektörün kredibilitesini kaybetmesi ve krediye uzun yıllar ulaÅŸamamasıdır; bu durum da toplumumuz için çok ağır bir sonuç olur.
Grafikte de görüldüÄŸü gibi milli hasıla= Kredi büyümesi, bu sadece bizim için deÄŸil bütün dünya için böyledir. Dünyada üretilen katma eÄŸerin 1/3’ü reel, 2/3’ü ise finansman yoluyla saÄŸlanır yani kiÅŸi, ÅŸirket ya da devletlerin elde ettikleri gelirlerin %70’e yakını doÄŸrudan ya da dolaylı olarak borç kullanılarak üretilmiÅŸ bir mal ve hizmetin karşılığıdır ; devletlerin borçları üstlenmesinin en önemli sebebi ÅŸirketlerin krediye ulaÅŸabilme imkanının sürdürülebilmesidir; Aynı sebepler ile özel sektörde de yaygın olarak bilinçli temerrüt(ödenebilecek borcun ödenmesinden kaçınma) yaÅŸanmaz çünkü tek tek ÅŸirketler için de borcun ödenmesi daha az hasarlı bir çözümdür.
Yusuf Yüksel - Para Analiz
Henüz yorum yapılmamış.