Sosyal Medya

Güncel

Hakan Albayrak / Kur’an-ı Kerim’in Abhazca meali

09-11-2018 05:51

Hakan Albayrak - Karar


Abhazya Cumhuriyeti’nin nüfusu 250 bin civarında. Abhazlar nüfusun yarıdan biraz fazlasını teÅŸkil ediyor. DiÄŸer önde gelen etnik gruplar: Gürcüler, Ermeniler, Ruslar.
 
Ülke nüfusunun yüzde 70 kadarı Hıristiyan. Abhazlar arasında da Hıristiyanlar çoÄŸunlukta; Müslümanların oranı bir rivayete göre yüzde 20, baÅŸka rivayetlere göre yüzde 30-35.
 
Sovyetler BirliÄŸi dönemindeki malum uygulamalar Abhazya’da Müslümanlığı feci ÅŸekilde yıprattı. Ateist diktatörlüÄŸün çöküÅŸü ve Abhazya’nın bağımsızlığı ile beraber baÅŸlayan Ä°slamî davet ve irÅŸat faaliyetleri devam ediyor . Bu faaliyetlerin en büyük eksiÄŸi, Abhaz dilinde bir Kur’an meali idi. Müjde: O eksik nihayet giderildi.
 
***
 
Oktay Chkotua, 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi’nden sonra Abhazya’dan Osmanlı topraklarına hicret eden ve Sakarya’nın Hendek ilçesine baÄŸlı Aktefek / Karadere köyüne yerleÅŸen bir ailenin soyundan geliyor. 1991’de üniversite tahsili için Abhazya’ya gitti. 1992’de Abhazya’nın bağımsızlık savaşına katıldı ve oraya yerleÅŸti.  SavaÅŸtan sonra -fikir babası olduÄŸu- Geriye DönüÅŸ Devlet Komitesi (Muhaceretteki Abhazların ata yurduna dönüÅŸünü teÅŸvik ve koordine eden resmî kuruluÅŸ) bünyesinde görev yaptı. Abhazya parlamentosuna seçildi. Abhazcadan Türkçeye ve Türkçeden Abhazcaya kitaplar tercüme etti. 2015’te, bazı dostlarının ısrarları üzerine, Abhaz dilindeki ilk Kur’an mealini hazırlamaya baÅŸladı…
 
BaÅŸlarda çok tedirginmiÅŸ. Türkçe meal hazırlayanlar bile pek çok kelimenin Arapçasına karşılık bulamazken Abhazca bu iÅŸe nasıl kâfi gelecek diye endiÅŸe ediyormuÅŸ. “Korku içinde ilk adımı attım” diye anlatıyor bir internet paylaşımında; “ama daha ilk satırlardan itibaren müthiÅŸ bir özgüven ve rahatlama hissi yüreÄŸime postu serivermiÅŸti. MeÄŸer bizim Abhazcamız ne müthiÅŸ bir dilmiÅŸ, meÄŸerse ne olaÄŸanüstü bir ifade kabiliyeti varmış da farkında deÄŸilmiÅŸim...”
 
Meal geçen eylül ayında tamamlandı ve bu ay neÅŸredildi.
 
Müjdeyi alır almaz Oktay Bey’e ulaÅŸmanın yolunu aradım ve -EskiÅŸehirli Gülden kardeÅŸim saÄŸ olsun- Abhazya’daki telefon numarasını buldum.
 
Telefonda biraz sohbet ettik, ardından eposta yoluyla kısa bir mülakat yaptık.
 
***
 
-Abhazya’da Müslümanların umumi ahvali nasıl?
 
-SSCB dönemi boyunca Abhazya Müslümanları son derece ciddi bir baskı altında tutuldu ve sistematik olarak yok edildi. Bunun üzerine Stalin-Beria ikilisinin Abhazlara uyguladığı soykırım politikaları da eklenince Abhazya’da Ä°slami manada sözü edilebilecek bir kırıntı bile bırakılmamaya çalışıldı diyebilirim. Ancak geleneksel Abhaz inancı zaten Allah’ın birliÄŸini kabul eden güçlü bir damar olarak her ÅŸeye raÄŸmen halkın günlük yaÅŸamında varlığını sürdürdüÄŸü için, Müslüman Abhazlar da varlıklarını bir ÅŸekilde günümüze kadar sürdürebildiler. Ancak Ä°slamiyet adına bildikleri, sadece besmele çekme, domuz eti yememe, ramazan ayı boyunca da perÅŸembeyi cumaya baÄŸlayan gecelerde ölüler için bir sofra kurup mum yakıp dua etmekten ibaretti. Yıllar önce çöpte bulduÄŸum ve sanırım 1955 yılında basılan bir kitabın adı “Müslümanlığın Abhazya’daki durumu ve onun yok edilmesi ile ilgili yapılması gerekenler” idi. Kitabı okuyup yapılan uygulamaları düÅŸündüÄŸümde bugünümüze ÅŸükrediyorum... Günümüzde Abhazya MüftülüÄŸü “Abhazya Müslümanları Ruhani Yönetimi” adı altında resmi bir kurum olarak çalışmalarını yürütüyor. Kurban Bayramı, Abhazya devletinin resmen kabul ettiÄŸi bir bayram. Sohum ve Gudauta ÅŸehirlerinde iki adet mescid bulunuyor. Özellikle gençler arasında Ä°slam’a ciddi bir ilgi söz konusu. Son zamanlarda ise Sohum’daki mescidin daha kapsamlı bir hale getirilmesi için bir çalışma baÅŸlatılmak üzere. Ayrıca Türkiye Diyanet Vakfı’nın koordinatörü bir imam kardeÅŸimiz de Abhazya’da resmi görevli olarak bulunuyor. Burada altını çizmem gereken en önemli husus ise  Abhazlar arasında dini kavga ve çekiÅŸmelerin asla söz konusu olmaması, Müslüman ve Hıristiyanların bir arada ve barış içinde yaşıyor olmalarıdır.
 
-Abhaz dilindeki ilk Kur’an mealini hazırlamak size nasip oldu. Bu meali Türkçe meallerin ışığında hazırladınız, deÄŸil mi?
 
-Evet, meali Türkçe meallerden yararlanarak hazırladım, Diyanet Ä°ÅŸleri BaÅŸkanlığı’nın hazırladığı portal baÅŸta olmak üzere 40’a yakın meali okuyup, karşılaÅŸtırıp, Abhazca en güzel nasıl ifade edilebilecekse metni o ÅŸekilde oluÅŸturmaya çalıştım.
 
-Meal nerede ve kaç adet basıldı?
 
-Ä°lk baskıyı 1000 adet olarak Ä°stanbul’da gerçekleÅŸtirdik. Çünkü buradaki matbaamızın baskı kalitesi maalesef sınırlı. Mealimizi buradaki Müslümanlara, akademik çevrelere, üniversite, enstitü ve kütüphanelere, Hıristiyan din adamlarına ve diÄŸer tüm isteklilere hediye edeceÄŸiz. Ä°nÅŸaallah tükenir ve yeniden talep olursa da yeniden basıp insanlarımıza ulaÅŸtırmaya çalışacağız.
 
-İlk tepkiler nasıl?
 
-Beni mahcup edecek düzeyde övgülerle dolu son derece olumlu tepkiler aldım. Hatta dini hassasiyeti olduÄŸunu düÅŸünmediÄŸim insanlar bile çok güzel tepkiler verdiler. Bundan dolayı gerçekten çok mutluyum. Ä°fade etmek istediÄŸim bir baÅŸka husus da buradaki papazlarımız baÅŸta olmak üzere Müslüman olmayan bir çok insanımızın da bu çeviriyi merakla bekliyor olmaları. Zira daha önce yaptığım ham çevirileri her kesimden insanımıza gösterdiÄŸimde istisnasız hemen hepsi çok beÄŸenmiÅŸler ve  bir an önce bitirmem için beni yüreklendirmiÅŸlerdi.
 
***
 
Oktay Chkotua’ya can-ı gönülden “Allah razı olsun” diyor, Kur’an-ı Kerim’in ilk Abhazca mealinin nice hayırlara vesile olmasını diliyorum.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.