Yarın saat 08:00 itibariyle başlıyor!

ABD BaÅŸkanı Donald Trump'ın anlaÅŸmadan çekilme kararını açıklamasının ardından ABD Hazine Bakanlığı, Ä°ran'a yönelik yaptırımların 90 ve 180 günlük iki aÅŸamayla yeniden uygulanmaya baÅŸlayacağını duyurdu. Bu kapsamda 90 günün ardından ilk yaptırımlar 7 AÄŸustos'ta devreye girdi. ABD Hazine Bakanlığının verdiÄŸi 180 günlük sürenin dolmasıyla ikinci aÅŸama yaptırımlar ise yarın TSÄ° 08.00'de baÅŸlayacak.

ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre, 5 Kasım'da baÅŸlayacak yaptırımlar 6 maddeden oluÅŸuyor.

Maddelerin başında, Ä°ran'ın liman operatörleri, gemicilik ve gemi inÅŸaatı sektörleri bulunuyor. Yaptırımlar, Ä°ran Ä°slam Cumhuriyeti Gemicilik Hatları, Güney Gemicilik Hattı gibi firmaları ve bunların ilgili olduÄŸu kuruluÅŸları kapsıyor.

Hazine Bakanlığının yaptırımlarının ikinci maddesini ise petrolle ilgili iÅŸlemler oluÅŸturuyor. Ä°ran Ulusal Petrol Åžirketi (NIOC) ve Ulusal Tanker Åžirketi (NITC) gibi kuruluÅŸları da kapsayan yaptırımlar, Ä°ran'dan petrol, petrol ürünleri ya da petrokimya ürünlerinin satın alımına uluslararası kısıtlamalar getiriyor.

FÄ°NANS SEKTÖRÜ DE HEDEFTE

Yaptırımların bir diÄŸer hedefinde ise yabancı finans kuruluÅŸlarının Ä°ran Merkez Bankası ve belirli Ä°ranlı finans kuruluÅŸları ile yaptığı iÅŸlemler yer alırken, 4. madde yine Ä°ran Merkez Bankası ve bazı Ä°ranlı finans kuruluÅŸlarına özel finansal mesaj hizmetlerinin önlenmesini içeriyor.

Ä°ran'a yönelik yaptırımların 5. ve 6. maddelerinde de aracılık ve sigorta ÅŸirketleri ile Ä°ran enerji sektörüne yönelik kısıtlamalar bulunuyor.

Öte yandan ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, önceki gün yaptığı açıklamada, 5 Kasım'da yürürlüÄŸe girecek yaptırımlar çerçevesinde 700'ü aÅŸkın Ä°ranlı kiÅŸi ve kurumun daha kara listeye ekleneceÄŸini belirtti.

ABD DışiÅŸleri Bakanı Mike Pompeo da ABD'nin nükleer anlaÅŸmadan çekilmesinin ardından mayıs ayında yaptığı açıklamada, Ä°ran'la yeni bir anlaÅŸma yapılması gerektiÄŸini vurgulayarak 12 maddelik ÅŸart ortaya attı.

12 MADDELÄ°K ÅžARTLAR NELER?

Pompeo'nun dile getirdiÄŸi ÅŸartlar ÅŸu ÅŸekilde:

1- Ä°ran, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansına (UAEA) önceki nükleer programlarının askeri boyutlarını tamamen açıklamalı ve bu çalışmalarını daimi ve doÄŸrulanabilir olarak tamamen bırakmalı.

2- Ä°ran, uranyum zenginleÅŸtirmeyi durdurmalı ve bir daha asla plütonyum iÅŸlememeli.

3- Ä°ran, UAEA'ya tüm ülkedeki tesislere koÅŸulsuz eriÅŸim hakkı tanımalı.

4- Ä°ran, balistik füze üretimine son vermeli ve nükleer kapasiteli füze fırlatma ve geliÅŸtirmeyi durdurmalı.

5 - Ä°ran, gerçek olmayan suçlamalarla tutukladığı tüm ABD ve bu ülkenin ortak ve müttefiki olan ülkelerin vatandaÅŸlarını serbest bırakmalı.

6 - Ä°ran, Hizbullah, Hamas ve Filistin Ä°slami Cihad Hareketi de dahil olmak üzere OrtadoÄŸu'daki tüm "terörist gruplara" desteÄŸini geri çekmeli.

7- Ä°ran, Irak hükümetinin egemenliÄŸine saygı duymalı ve Åžii milislerin silahsızlandırılması, tasfiyesi ve yeniden entegrasyonuna izin vermeli.

8- Ä°ran, Husi milislere askeri desteÄŸini kesmeli ve Yemen'de barışçıl siyasi çözüm için çalışmalı.

9- Ä°ran, Suriye'nin tamamında Ä°ran komutasında bulunan güçleri geri çekmeli.

10- Ä°ran, Afganistan ve bölgedeki Taliban ve diÄŸer teröristlere verdiÄŸi desteÄŸi kesmeli ve El Kaide’yi barındırmayı bırakmalı.

11- Ä°ran, Devrim Muhafızları Kudüs Gücü'nün dünyadaki terörist ve militan ortaklarına verdiÄŸi desteÄŸi kesmeli.

12- Ä°ran, birçoÄŸu ABD'nin müttefiki olan komÅŸularına karşı tehditkar davranışlarına son vermeli, Ä°srail'i yok etme ile Suudi Arabistan ve BirleÅŸik Arap Emirliklerine füze atmaktan vazgeçmeli.

BÄ°RÄ°NCÄ° PAKETTE NELER VARDI?

ABD'nin 7 AÄŸustos'ta Ä°ran'a yönelik yeniden uygulamaya baÅŸladığı birinci aÅŸama yaptırımlar çerçevesinde Ä°ran hükümetinin, ABD doları satın alması, altın ve deÄŸerli madenlerle ticaret yapması yasaklandı.

ran'ın çelik, kömür, alüminyum ticareti ile otomotiv sektörüne yaptırım uygulandı, Tahran'a sivil havacılık yaptırımları geri getirildi, yaptırımlar kapsamında Ä°ran'ın yolcu uçakları ve uçak parçası ithalatı engellendi.

Ä°ran'ın para birimi tümen üzerinden ülke dışında gerçekleÅŸecek önemli iÅŸlemlere kısıtlamalar uygulandı ve ABD'ye Ä°ran tarafından yapılan el yapımı halı ve gıda ürünlerinin ihracatı yasaklandı.

İran'ın dış borcuna bağış yapılması ve satın alınmasına yaptırımlar kapsamında yasak getirildi.

8 ÜLKE YAPTIRIMLARDAN MUAF

ABD DışiÅŸleri Bakanı Mike Pompeo ve Hazine Bakanı Steven Mnuchin, cuma günü yaptıkları açıklamada, Ä°ran'a yaptırımların 5 Kasım’dan itibaren yeniden uygulanmaya baÅŸlanacağını bildirdi.

Buna karşın, Ä°ran'dan petrol ithalatını kayda deÄŸer ÅŸekilde düÅŸüren ancak sıfırlayamayan 8 ülkeye, petrol ithalatı için geçici muafiyet tanınacağını kaydeden Pompeo, bu ülkelerin 5 Kasım Pazartesi günü açıklanacağını ifade etti.

Pompeo, yaptırımlar açısından Avrupa BirliÄŸi'ne hiçbir muafiyet tanınmayacağını kaydetti.