Siyer Bir Toplum Ä°nÅŸa Ediyor

Star gazetesine Siyer Dersleri’ni anlatan Yıldırım ÅŸunları söyledi: “Bir siyer kitabı okuduÄŸumuz zaman sanki Peygamber Efendimizin hayatı savaÅŸlarda geçmiÅŸ gibi bir algı oluÅŸuyor okuyucuda. Evet, bunlar da önemli, her bir savaÅŸ bir mekteptir. Ama bir toplum inÅŸa ediyor Peygamberimiz. Orada kardeÅŸlik, muhabbet, marifet, ilim, irfan, istikrar istikamet var. Efendimizin hayatından ne, nerede, ne kadarsa bizim yansıtmak istediÄŸimiz de o.”

Röportaj: Kemal GümüÅŸ / Star Gazetesi

Ä°slâm’ın temel kaynakları Kur’ân ve Sünnet’tir. Hz. Muhammed (s.a.v)’in hayatı Ä°slam tarihi boyunca Müslümanların Kur’an-ı Kerim’den sonra gelen temel bilgi ve yaÅŸam rehberidir ÅŸüphesiz. Kur’ân vahyin mesajlarını, sünnet ise Hz. Muhammed’in söz, fiil ve takrirlerini içerir. Ä°slâm dininin eksiksiz ve doÄŸru anlaşılması, Hz. Peygamber’in ve onun davranışlarının anlaşılmasıyla mümkündür. Tarih boyunca Hz. Muhammed’in tanınması ve anlaşılması gayesiyle muhtelif coÄŸrafya, kültür ve dönemlerde farklı tasavvurlar oluÅŸmuÅŸ ve zamanla bu konuda geniÅŸ bir literatür meydana gelmiÅŸtir. Günümüzde de Rasûlullah’ın hayatını yeniden okumak, düÅŸünmek, anlamak ve anlatmak ihtiyacı artarak devam etmektedir. Hz. Peygamber’in doÄŸru anlaşılması hususunda ilk adım, O’nun hayatının ve davranışlarının saÄŸlam kaynaklardan sahih bilgilere dayanılarak ortaya konulmasıyla mümkün olur. Bu maksatla Muhammed Emin Yıldırım tam 15 yıl sürecek Siyer Dersleri baÅŸlığıyla bir program baÅŸlattı. Muhammed Emin Yıldırım’ı 1999’da Sultangazi’de tanıdım. Ä°stanbul’a gelmeme sebep olan oydu aslında. Gençlere Peygamber Efendimizin hayatını anlatıyor, ileride büyüyecek siyer sohbetlerinin zincirlerini örüyordu. O küçücük halkanın içinde ben de vardım. Muhammed Emin Yıldırım’ın öncülük ettiÄŸi o siyer sohbetleri halkası bugün binlerce insanın katıldığı dev organizasyonlarla devam ediyor. O küçük sohbet halkalarını anlatırken tatlı ve nüktedan üslubuyla gençlerin gönlünde taht kuran Abdulcebbar SavaÅŸ’ı unutmam mümkün deÄŸil. Muhammed Emin hoca Peygamber sevdasını nakış nakış gençlerin yüreÄŸine iÅŸlerken, Abdulcebbar abi de hem mahalledeki fakir fukarayı gözetir hem de gençlerle ilgilenirdi. Fedakar birkaç iman ehlinin çabalarıyla o gün mütevazi bir mekanda Muhammed Emin Yıldırım’ın baÅŸlattığı Siyer halkaları bugün Siyer Vakfı bünyesinde geniÅŸ kitlelere ulaÅŸarak devam ediyor. Siyer sohbetlerine ve araÅŸtırmalarına çocuk denilecek yaÅŸlarda baÅŸlayan Yıldırım, 2009 yılında kurulmasına öncülük ettiÄŸi Siyer Vakfı ile Siyer-i Nebi’ye dair dünyadaki en kapsamlı çalışmalara imza atmayı baÅŸardı. Peki, nasıl baÅŸladı ve neler yapıldı? Muhammed Emin Yıldırım ile kutlu siyer yolculuÄŸunu konuÅŸtuk…

Siyer yolculuğunuz ne zaman ve nasıl başladı?

1980’li yılların sonundan itibaren Ä°slami ilimlere karşı bir ilgim oluÅŸtu. O zamanlar Hz. Peygamber’in hayatını anlatan kitaplara, sahabelerin hayatlarını anlatan kitaplara karşı bir ilgi oluÅŸtu yüreÄŸimde. Tabi o dönemler çok çorak zamanlardı, kitap yoktu, kaynak azdı. Elhamdülillah 90’lı yıllardan sonra Ä°stanbul’a gelince hem Ä°slami ilimlere vukufiyet itibariyle hem de kaynaklara ulaÅŸma noktasında bir imkân buldum. 

25 TEMEL SÄ°YER KAYNAÄžI YAYINLANACAK

Ä°ÅŸin içerisine girdikçe temel hadis kaynakları, tarih kaynakları ile Siyer kaynaklarının dışında; bir edebiyat kitabı, bir kelam kitabı veya bir fıkıh kitabında bile Peygamber Efendimizle ilgili çok önemli bilgilerin olduÄŸunu gördüm. Bunu fark edince, keÅŸke bir merkez kurabilsek, ulaÅŸabildiÄŸimiz kadar kaynaÄŸa ulaÅŸsak ve kaynakları ciddi bir ÅŸekilde okuyup tetkik ettikten sonra anlaşılır bir ÅŸekilde Peygamber Efendimizi topluma anlatabilsek diye düÅŸündük. 

Böyle bir arzu oluÅŸunca, 2000’lerde baÅŸlayıp yaklaşık sekiz yıl sürecek araÅŸtırmalar yaptık. Yaptığımız araÅŸtırma neticesinde 2009’da Siyer AraÅŸtırmaları Merkezi’ni kurmaya karar verdik, 2010’da faaliyete baÅŸladık. 2013 yılında da Uluslararası Siyer EÄŸitim ve AraÅŸtırma Enstitüsü’nü, çalışmaları uluslararası camiaya taşımak ve akademik çalışmaları artırmak amacıyla kurduk. Türkiye’deki hatta dünyadaki Ä°slam tarihi ve siyer alanında çalışan tüm insanların da katkısıyla daha ileri noktalara götürülmesini amaçlıyoruz. 

Peki, Siyer ile ilgili bir külliyat oluÅŸtu mu?

Elhamdülillah çok önemli kaynakları içeren ciddi bir külliyat oluÅŸtu. Yayınlananlar oldu ve yayınlanacak olanlar var. Mesela en temel siyer kaynağı olan Ä°bni Sa’d’ın Tabakat’ı 11 cilt ÅŸeklinde Türkçe’ye çevrildi. Ana bir kaynak ve bu kaynağın Türkçe olarak yayınlanması önemli bir ÅŸeydi. Åžu anda piyasada var. Temel bir siyer kaynağı olan Ä°bni HiÅŸam’ın Sire’sinin çevirisi bitti. Devamı da gelecek. Ana kaynaklardan 25 tanesini yayınlamayı planlıyoruz. Bu konuda kurulmuÅŸ yayın komisyonlarımız var. 

110 AKADEMÄ°SYENÄ°N 12 YILDA YAZDIÄžI Ä°SLAM TARÄ°HÄ°

Kasım ayının 14’ünde Ä°slam tarihi alanında Türkiye’de ilk olacak bir çalışmamızı tanıtacağız. Ä°slam Tarihçileri DerneÄŸi’yle beraber yürütülen, 110 akademisyenin görev aldığı ve tamamen telif çalışmaların oluÅŸturduÄŸu 15 ciltlik dev bir Ä°slam tarihi çalışması bu. Hz. Peygamber’in doÄŸumunun öncesinden Osmanlı’nın son sürecine kadar 15 cilt ÅŸeklinde çok güzel resimlerle, haritalarla yayınlanacak. Bu çalışmanın 12 yıllık bir süreci var. Projenin başında Prof. Dr. Mehmet Åžeker hocamız var. Her ciltin editörleri ayrı. Bunlar bizim akademik çalışmalarımız.

15 YILDA DEV BÄ°R SÄ°YER KÜLLÄ°YATI DAHA OLUÅžACAK

Bir de özel çalışmalarımız var. Siyer derslerinin tanıtım toplantısında anlattığımız 15 yıl sürecek bir Siyer çalışması var. Bu çalışmanın yaklaşık 10 yıl önce baÅŸlayan bir ön hazırlığı oldu. Bu ön hazırlıkla beraber tamamen Hz. Peygamberin hayatı ekseninde ama öncesinden alarak, vefatına kadar olan süreci 15 yıl boyunca 5 kategoriye ayırıp ders olarak sunumu planlanıyor. 

Ä°NSANI ANLAMAYAN PEYGAMBERÄ° ANLAYAMAZ

Biz Siret-i Ä°nsan diye baÅŸlatıyoruz siyeri. Ä°nsan tam anlamıyla anlaşılmazsa Hz. Peygamber’in hayatı da anlaşılmaz. “Ben gelen elçilerin en son mührüyüm. Onların oluÅŸturduÄŸu tevhit mücadelesinin zirveye varmış haliyim.” diyor Hz. Muhammed. Peygamberimizin hayatını Siret-i Enbiya’dan ayırmadan okumalıyız. Bu yüzden ikinci baÅŸlık, Siret-i Enbiya.

Ondan sonra Efendimizin peygamberlik öncesi hayatı anlatılacak. Hicaz’da Mekke’de sosyal hayatı her boyutuyla ele alınacak. Siret-i Resul’de de Mekke dönemi var. Yedi yıl sürecek son bölümde Peygamberimizin Medine hayatını konu alacak. Peygamber efendimizin vefatına kadar olan süreci, bir Ä°slam toplumunun inÅŸası, Medine’de medeniyetin temellerinin atılması gibi konuları anlatıyoruz.

SÄ°YER SADECE SAVAÅž EKSENÄ°NDE OKUNMAMALI

Neden bilinen siyer çalışmalarının dışında bir metod izliyorsunuz?

Mevcut siyer kitaplarının büyük kısmının ekseninde savaÅŸ var. Bu da, meselenin mesaj boyutunu gölgede bırakıyor. Peygamberimizin Medine hayatı 10 yıl.  O günkü ÅŸartlarda savaÅŸlar aylar yıllar süren hadiseler deÄŸil. Bedir Savaşı bir günün sabahından öÄŸle vaktine kadar olan sürede gerçekleÅŸmiÅŸtir. Ama Medine’den çıkış Bedir’e varış, Bedir’de o savaşın gerçekleÅŸmesi ve tekrar Medine’ye dönüÅŸ 20 gündür. Åžimdi bir siyer kitabı okuduÄŸumuz zaman sanki Peygamber Efendimiz’in hayatı savaÅŸlarda geçmiÅŸ gibi bir algı oluÅŸuyor okuyucuda. Evet, bunlar da önemli, her bir savaÅŸ bir mekteptir. Ama aynı zamanda bir toplum inÅŸa ediyor Peygamberimiz. Orada kardeÅŸlik, muhabbet, marifet, ilim, irfan, istikrar istikamet var. Çalışma bittiÄŸi zaman, 15 yılın sonuna geldiÄŸimizde ortaya güzel bir siyer külliyatı çıkmış olacak.

MESAJLAR EKSÄ°KSÄ°Z AKTARILMALI

Efendimizin hayatından ne, nerede, ne kadarsa bizim yansıtmak istediÄŸimiz de o. Özellikle çocukların eÄŸitiminde Peygamber Efendimiz Mescidi Nebevi’de bir ÅŸeyler yapmışsa siyer sunumunda onun da yeri var. Efendimiz cahiliye döneminde adı olmayan kadına, sosyal hayatta yer açtı. Mescidi Nebevi’ye gelmelerini ısrarla istedi. Medine’de bayram namazları, Cuma namazları musalla denilen geniÅŸ alanlarda kılınırdı. Peygamberimiz hutbesini okuyacağı zaman gözünü gezdirir, “Falanca falanca hanım aranızda mı?” derdi. Ümmü Atiyye’nin kadınlar içerisinde bir ağırlığı vardı, Efendimiz özellikle onun hutbeyi dinlemesini ve kadınlara iletmesini isterdi. Bunları gözden kaçırarak oluÅŸturduÄŸunuz Siyer’de Peygamberimizin hayatı ve mesajı ister istemez eksik kalıyor. Biz bunların da ortaya çıkarılmasını istiyoruz.