Sosyal Medya

Kürsü

Aydın Ünal- Osmanlı’nın son savaşı

22-10-2018 07:45

Aydın Ünal- Yeni Şafak


1918 yılı sonbaharında Ä°ttifak Devletleri (Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu, Almanya, Avusturya-Macaristan, Bulgaristan) artık hemen her cephede Ä°tilaf Devletleri (Ä°ngiltere, Fransa, Ä°talya, ABD vd.) karşısında gerilemeye baÅŸlamıştı. Önce Avusturya-Macaristan ateÅŸkes istedi, ardından, 28 Eylül’de Bulgaristan yenilerek savaÅŸtan çekildi. Almanya da ateÅŸkes ve teslim yollarını aramaya baÅŸladı.
 
Bulgaristan’ın teslim olmasıyla birlikte Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu için de savaÅŸ bitmiÅŸ, mütareke (ateÅŸkes) süreci baÅŸlamıştı.
 
Hem Ä°ngilizler, hem de Osmanlı Devleti, mütareke imzalandığında var olan sınırların mütareke sonrasında da korunacağına inanıyordu. Ä°stanbul, BaÄŸdat’ın kuzeyinden, Medine’yi de içine alacak ÅŸekilde Nablus ve Akdeniz’e kadar olan sınırlarını muhafaza etmek istiyor; Londra ise Mersin, Adana, Osmaniye, Kilis, Antep’e kadar ilerleyip mütareke masasına oturmak istiyordu.
 
Cemal PaÅŸa hatıralarında, eÄŸer taktik hatalar yapılmasa ve Osmanlı Ordusu Filistin’de tutunabilse, mütarekenin bu hat üzerinden imzalanacağını söyler ve “aksi iddiada olanlarla fenni tartışmaya her zaman hazırım” diyerek meydan okur.
 
Genelkurmay BaÅŸkanı Enver PaÅŸa da 13 Ekim 1918’de 7. Ordu Komutanı Mustafa Kemal’e bir emir göndermiÅŸ, mütarekenin yakın olduÄŸunu, mütareke öncesinde, düÅŸmana fayda saÄŸlayacak ÅŸekilde vatanın bir karış toprağının bile bırakılmamasının, ordunun fedakarlık göstermesinin ÅŸeref ve namus meselesi olduÄŸunu vurgulamıştır.
 
Ne var ki, Yıldırım Ordular Grubu Ä°ngilizler ve Åžerif Hüseyin’in çapulcuları karşısında sürekli geri çekilmektedir. 1 Ekim 1918’de Åžam Ä°ngilizlere bırakılır; 14 Ekim’de Humus, 19 Ekim’de Hama terkedilir. Sınır artık Halep ÅŸehridir.
 
DoÄŸu’da, 6. Ordu kumandanı Ali Ä°hsan (Sabis) PaÅŸa Ä°ngilizleri Musul önlerinde durdurmuÅŸtur ve direnmektedir. Osmanlı Devleti’nin sınırlarının mütareke anında Süleymaniye, Erbil, Musul, Kerkük, Halep, Antakya’yı içine alacak ÅŸekilde çizilmesi mümkündür.
 
Ancak 7. Ordu Halep’i de koruyamayıp düÅŸmana bırakacaktır.
 
25 Ekim 1918’de, Ä°ngilizler ve Åžerif Hüseyin Halep’e saldırırlar. Halep halkının bir kısmı da isyan eder. 25 Ekim gecesi Mustafa Kemal “Halep’te Åžam Ä°stasyonu ve BaÄŸdat Ä°stasyonu tahrip edilmiÅŸ olup, Müslimiye Ä°stasyonu’nun da tahrip emri verilmiÅŸtir… 7. Ordu’nun Cerablus Köprüsü’ne hiç ehemmiyet vermediÄŸini arz ederim” mesajı çekerek, Halep’i düÅŸmana bırakarak Afrin ile Azez arasındaki Katma Köyü’ne karargâhını taşır.
 
Mustafa Kemal de, sonradan hatıralarında, “Kuvvetlerime emir verdim ki düÅŸman bu hattın ilerisine geçmeyecektir. Nitekim geçmemiÅŸtir” demektedir. “Bu hat” dediÄŸi, Halep’in, hatta Katma Köyü’nün kuzeyi, Kilis yakınlarıdır. “Süngü, kuvvet, ÅŸeref ve haysiyetin müdafaa edemediÄŸi sınırlar baÅŸka hiçbir prensiple müdafaa edilemez” diyerek mütareke anındaki sınırların önemini vurgulayan Mustafa Kemal, süngüsünü Nablus’ta tutmak yerine, Halep’in kuzeyine kadar çekmiÅŸtir. Katma’da da durmayacak, Afrin’in Raco Köyü’ne karargâhını taşıyacaktır.
 
Bu esnada Antakya da bağımsızlığını ilan eder ve Osmanlı topraklarından ayrılır. Sınır artık Ä°skenderun’dur.
 
26 Ekim 1918 sabahı düÅŸman, Halep’in kuzeyindeki Osmanlı ordusuna zırhlı arabalar ve uçaklarla saldırır. 1. Tümen kahramanca bir savunma sergiler ve düÅŸmanı püskürtür.
 
Bu muharebe, Osmanlı Cihan Devleti’nin son muharebesidir.
 
1299’da SöÄŸüt’ten kılıçlarıyla, oklarıyla yola çıkan Osmanlı Ordusu, 619 yıl sonra, Afrin yakınlarında son muharebesini yapmıştır. Tarihinde NiÄŸbolu, Mohaç, Kosova, Mercidabık, Ä°nebahtı, Preveze, Çanakkale, Kutül Amare, Ä°stanbul’un fethi gibi sayısız zafer sayfası bulunan Osmanlı Ordusu, 100 yıl önce bugünlerde yapılan, ama kimsenin hatırlamadığı mütevazı bir savunmayla perdeyi kapatacaktır.
 
Bundan sonrası, Limni Adası’nın Mondros Limanı’na demirlemiÅŸ Agamemnon Gemisi’nde, 30 Ekim 1918 tarihinde teslimiyetin imzası olacaktır.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.