Prens Selman’ın taht oyunları

Muhammed Bin Selman, adını duyurmaya dünyanın en genç savunma bakanı olduÄŸunda baÅŸladı. Babası, ÅŸimdiki kral, Selman bin Abdulaziz'in 2015'te tahta geçmesiyle günden güne artan bir ivmeyle güç kazanan Bin Selman Suudi tahtının arkasındaki "asıl güç" olarak adlandırılıyor.

Yeni veliaht olarak seçildi
2015 yılında ÅŸimdiki kral Selman Bin Abdulaziz'in tahta geçmesiyle birlikte veliahtlığa gelen Muhammed Bin Nayif'in uÄŸradığı bir suikast giriÅŸiminde vücuduna gelen ÅŸarapnel parçasının ardından kokain ve morfin bağımlısı olduÄŸu iddia ediliyor.

Bu iddia gerekçe gösterilerek veliahtlıktan azledilen Muhammed Bin Nayif'in yerine Muhammed bin Selman, Suudi Arabistan'ın yeni veliahtı ilan edildi.

Muhammed bin Nayif'in veliahtlıktan alınmasının sebebi her ne kadar bu ÅŸekilde açıklansa da Bin Nayif'in “ayağının kaydırıldığı” da iddia ediliyor.

Vehhabilikten 'ılımlı Ä°slama' geçiÅŸ
Prens Bin Selman, 2017 Haziran ayında veliaht ilan edilmesiyle birlikte gücünü pekiÅŸtirdi ve uzun vadeli, köklü reformlarını da hayata geçirmeye baÅŸladı.

Suudi Arabistan'ın kuruluÅŸundan bu yana radikal Ä°slam anlayışıyla bilinen vehhabi mezhebi yoÄŸunlukla yaÅŸanıyor. Ancak Prens Selman, ülkesini yeniden ılımlı Ä°slam'a dönmesinin arzuluyor.

Kadınların hakları genişletildi
Bu baÄŸlamda özgürlükleri geniÅŸleteceÄŸini belirten veliahtın ilk icraatlarından biri kadınlara araba kullanma hakkını veren bir kararname çıkarmak oldu. Bu yasakla birlikte kadınlara, “uygun giyindikleri takdirde” stadyumlara girme yasağı da kaldırıldı.

Dikkat çeken bu hamleleri sinema salonlarına dair yasağın kaldırılması izledi. 35 yıl sonra yeniden ülkede kadınlara erkekler aynı anda sinemada film izlemelerine izin verildi.

Ayrıca, baskıcı uygulamalarıyla bilinen Suudi ahlak polisinin tutuklama yetkisinin kaldırılması da Bin Selman'ın önemli bir reformu olarak görülüyor.

Bu reformlar uzun yıllardır ahlak polisinin baskısı altında yaÅŸayan, kadın özgürlüÄŸü sıralamasında dünyanın en gerisinde olan ülkelerden biri için oldukça büyük devrimler olarak görülüyor.

Potansiyel muhaliflere 'yolsuzluk operasyonu'
2017 Kasım ayında Prens Bin Selman'ın veliaht ilan edildikten yaklaşık 5 ay sonra Suudi Arabistan'da geniÅŸ kapsamlı bir operasyon baÅŸladı. Aynı gecede 11 prens, onlarca hanedan ailesi mensubu, 4 bakan, eski bakanlar, medya patronları ve aÅŸiret liderleri gözaltına alındı.

Gözaltına alınan prenslerden birisi de dünyanın en zengin insanları arasında adı geçen Velid bin Talal'di.

Gözaltına alınan kiÅŸiler ülkenin en lüks otellerinden Ritz Carlton Riyad'da tutulurken, ülkeden kaçışları önlemek amacıyla özel jetlerin havalanması yasaklandı. Helikopter ile Yemen'e geçmeyi baÅŸaran bir prensin de helikopteri “ÅŸüpheli ÅŸekilde” düÅŸtü.

Muhammed Bin Selman söz konusu gözaltı kararlarının yolsuzluk soruÅŸturmları kapsamında alındığını ifade etmiÅŸti.

Ancak operasyon Bin Selman'ın elinde güç potansiyeli bulunduran kendisinden baÅŸka bütün Suudi Arabistanlıları bertaraf etmesi ve iktidarını güçlendirmesi olarak yorumlandı.

Bin Selman'ın Trump ile önemli anlaÅŸmaları
Muhammed Bin Selman'ın veliaht ilan edilmesinden yalnızca bir ay önce Amerika BirleÅŸik Devletleri baÅŸkanı Donald Trump Riyad'a bir ziyaret yapmıştı.

Bin Selman daha sonra verdiÄŸi bir demeçte Trump'tan “doÄŸru zamanda gelen doÄŸru kiÅŸi” ÅŸeklinde bahsedecekti.

Trump'ın Suudi Arabistan ziyaretinde varılan anlaÅŸmayla Riyad yönetiminin Amerika'dan 110 milyar dolarlık silah alımı yapacağı açıklandı. ABD ve Suudi Arabistan, tarihin en büyük silah satışı anlaÅŸmasının da arasında bulunduÄŸu toplamda 350 milyar dolarlık ticaret anlaÅŸmasına imza attı.

Cemal Kaşıkçı olayının ardından ABD baÅŸkanı yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan'ın suçlu olduÄŸunun ortaya çıkması durumunda “bedelini ödeyeceÄŸini” söyledi ancak Riyad yönetimi buna boyun eÄŸmeyerek “misliyle karşılık verileceÄŸini” açıkladı. Bu iki baÅŸkent arasında ÅŸu ana kadar açığa çıkmış ilk kriz olarak deÄŸerlendiriliyor.

İran karşıtı politika
Ä°ki yönetimin siyasi anlamda buluÅŸtukları en önemli nokta Ä°ran'ı büyük bir tehdit olarak görmeleri. Bir önceki ABD baÅŸkanı Barack Obama'nın Ä°ranla yaptığı nükleer program ve bu anlaÅŸmanın gerçekleÅŸme sürecinde “Ä°ran'a karşı yumuÅŸak tavrı” Suudi Arabistan yönetimini rahatsız ediyordu.

Bin Selman, OrtadoÄŸu'da Suudi Arabistanla birlikte en önemli güçlerden birisi olan Ä°ran'ın etkinlik alanının zayıflamasını istiyor. Bölgede kendisinden baÅŸka güçlü bir ses istemeyen Prens, Åžii grupları da aynı amaçla baskı altına alıyor.

Ayrıca Ä°ran'ın nükleer projesi ile alakalı olarak Prens Muhammed “Ä°ran nükleer silah geliÅŸtirirse, biz de aynısını yaparız” açıklaması yapmıştı.

Suudi Arabistan'nın Yemen savaşındaki rolü
Suudi Arabistan'ın Yemen'deki Husilere yönelik operasyon yapması kararını veren Prens Bin Selman'ın asıl hedefinde Ä°ran'ın bölgede etkinliÄŸini artırmasını önlemek var. Prens Selman, Åžii Husi güçlerinin bölgede yayılmasını önleyerek Ä°ran'ın etkin olduÄŸu alanı daraltmak istiyor. Ancak iki gücün OrtadoÄŸu'daki iktidar mücadelesinin meyvesi olan Yemen iç savaşı giderek daha vahim bir insanlık dramına dönüÅŸüyor.

Lübnan BaÅŸbakanı Hariri'nin istifası
Lübnan baÅŸbakanı Saad Hariri'nin 2017'nin ekim ayı sonlarında gerçekleÅŸtirdiÄŸi Riyad ziyaretinin beklenenden uzun sürmesi, Saad Hariri'den bir süre haber alınamaması ve Hariri'nin Riyad'da bulunduÄŸu sırada istifa etmesinin ardından Suudi yönetiminin Hariri'yi istifaya zorladığı iddiaları gündeme gelmiÅŸti.

Lübnanlı yetkililer Suudi yönetiminin Hariri'yi rehin tuttuÄŸunu ve Kral Abud ve prens Salman tarfından istifa ettmeye zorlandığını savunuyordu.

Lübnan Suudi Arabistan krizine diplomatik rol oynayan Fransa CumhurbaÅŸkanı Emmanuel Macron, Hariri meselesine iÅŸlikin “bir baÅŸbakan haftalarca Suudi Arabistan'da alıkonuldu'' ifadesini kullandı.

Kendisi de bir Suudi Arabistan vatandaşı olan Hariri'nin yolsuzluk operasyonunda MbS'in kara listesindeki isimlerden biri olduğu iddia ediliyor.

Kanada ile diplomatik kriz
Kanadalı yetkililerin Suudi Arabistan'da bazı insan hakları aktivistlerinin gözaltına alınmasını eleÅŸtirmesinin ardından iki ülke arasında kriz patlak verdi.

Suudi Arabistan, Kanada'nın Riyad Büyükelçisi'ni istenmeyen kiÅŸi ilan etti, ülkeyi terk etmesi için 24 saat süre verdi ve Kanada ile yeni ticari iliÅŸkileri dondurduÄŸunu açıklamıştı.

Kaynak: Euronews Türkçe