Sosyal Medya

Kıbrıs'ta AB çatısı altında iki ayrı yapı hedefleyen belge sızdı

17-10-2018 13:23

Kıbrıs Rum liderliğinin masada görüşüldüğü şekliyle iki-bölgeli, iki-toplumlu federasyondan vazgeçtiğine dair bir çok haberin çıktığı bugünlerde, Nikos Anastasiadis’in Kıbrıs ile ilgili alternatif düşüncelerini yansıttığı iddia edilen belge ortaya çıktı.



Kıbrıslı Rum lider Anastasiadis’in, fikirlerini almak için Kıbrıslı Rum siyasetçiler ve bazı iÅŸadamları ile paylaÅŸtığı düÅŸünceleri yansıtan belgede ÅŸu noktalar öne çıkıyor:
 
AB çatısı altında iki yapı
Kıbrıs’ın kuzey ve güneyindeki mevcut yapılara dokunulmadan GevÅŸek BirleÅŸme adı verilen bir formülle AB çatısı altına girilecek.
 
GevÅŸek BirleÅŸme, içeride, kuzey ve güneydeki CumhurbaÅŸkanlığı, Meclis ve Bakanlar Kurulu da dahil, tüm sistemlerin bugünkü ÅŸekliyle devamını, dışarıda ise tek uluslararası kimliÄŸi ve tek temsiliyeti içeriyor. Belgeye göre, yeni yapıda tek bir vatandaÅŸlık olacak.
 
“GevÅŸek BirleÅŸme ile bugünkü yapılarda AB çatısı altına girilecek.”
 “Ä°çte CumhurbaÅŸkanlığı, Meclis, Bakanlar Kurulu bugünkü gibi devam edecek.”
 “Yeni yapı, AB’de tek temsiliyete sahip olacak.”
 “Kıbrıs Cumhuriyeti, Kıbrıs Türk tarafına bir anlaÅŸma ile ‘özel statü’ tanıyacak.”
 “Serbest dolaşım ve Avrupa BirliÄŸi’nin dört özgürlüÄŸü uygulanacak.”
 “Tek Merkez Bankası üzerinden Euro kullanılacak.”
 “Omorfo ve MaraÅŸ dahil bir kısım toprak Kıbrıslı Rumlara devredilecek.” 
“Garanti AnlaÅŸması belirli bir süre sadece Kıbrıs Türk devleti için olacak.”
“Yeni yapı, AB’de tek temsiliyete sahip olacak.”
 
Kuzeye özel statü
GevÅŸek BirleÅŸme çerçevesinde, Kıbrıs Cumhuriyeti, yapılacak bir anlaÅŸma ile Kıbrıs Türk tarafına özel bir statü tanıyacak. Bu özel statü ile birlikte kuzeydeki liman ve havaalanları yasallaÅŸacak ve Kıbrıslı Türklerin uluslararası ticaret yapmasının önü açılacak. Tüm Kıbrıs’ın para birimi Euro olacak ve ülke tek bir Merkez Bankası’na sahip olacak.
GeçiÅŸ noktaları kalkacak, ve tüm ada içerisinde serbest dolaşım olacak. AB’nin dört özgürlüÄŸü – kiÅŸilerin, malların, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı -tüm adada uygulanacak.
 
Harita
Belgede, Kıbrıs Rum tarafının sunduÄŸu haritaya dahil olan, Omorfo ve MaraÅŸ da dahil, tüm bölgelerin belli bir takvim içerisinde Kıbrıs Rum tarafına iade edilmesini öngörülüyor. GevÅŸek BirleÅŸme çerçevesinde, Kıbrıs Rum tarafına iade edilecek bölgelerde yaÅŸayan ve yer deÄŸiÅŸtirmek istemeyen Kıbrıslı Türklerin yerlerinde kalabilmesine imkan tanınacak. Ä°ade edilecek bölgelere dönmek istemeyen Kıbrıslı Rumların ise söz konusu bölgelerdeki mallarını satması, kiralaması veya deÄŸiÅŸtirmesi mümkün olacak.
 
Türk askeri ve garantileri
Güvenlik ve Garantiler konusunda, belge, Ä°ttifak AntlaÅŸması’nda yer alan sayının üzerindeki (650) Türk askerlerinin belli bir takvim çerçevesinde çekilmesini, Garanti AntlaÅŸması’nın ise, üzerinde anlaşılmış bir süre boyunca sadece Kıbrıs Türk devleti için geçerli olmasını öngörüyor. Ä°ttifak AnlaÅŸması’nda yer alan sayıdaki – yani 650 Türk ve 950 Yunan askerinin ise belli bir süre adada kalabileceÄŸi belirtiliyor.
Belgedeki önerilere göre, polis gücü her iki toplumdan oluÅŸacak ve her iki taraftaki ordu dağıtılacak.
 
AB’de tek temsiliyet        
Yeni yapı, AB’de tek temsiliyete sahip olacak. Belgeye göre, AB temsiliyeti için 3 Kıbrıslı Rum ve 2 Kıbrıslı Türk (AB grubu) beÅŸ yıllık sürelerle seçilecek ve bu kiÅŸiler Kıbrıs’ı farklı AB organlarında temsil edecek. Yeni oluÅŸumu, AB zirvelerinde ise, beÅŸ kiÅŸilik grubun baÅŸkanı temsil edecek. Grubun baÅŸkanı her yıl dönüÅŸümlü olarak deÄŸiÅŸecek.
Konut edinme ve ikamet, tüm adada serbest olurken, diÄŸer toplumun yönetimindeki bölgede yaÅŸamaya karar verenler tam oy hakkına sahip olmayacak. Belgede, bu kiÅŸilerin, belediye ve içinde yaÅŸadığı toplumun seçimlerinde oy verebilecekleri yönünde bir ifade var. Ancak CumhurbaÅŸkanları, Meclis ve AB temsilcileri seçimlerine, her kiÅŸi, ait olduÄŸu topluma baÄŸlı olarak katılabilecek.
Belgeye göre, anlaşılmış bir rakamın üzerindeki Türk vatandaÅŸları zaman içerisinde adadan ayrılacak.
 
DoÄŸalgaz ortak
DoÄŸalgaz da dahil, tüm doÄŸal kaynakların Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar tarafından ortak iÅŸletileceÄŸinin belirtildiÄŸi belgede, LefkoÅŸa FIR’ının birleÅŸtirilmesi ve ortak operasyonunun pratik ve mali açıdan daha mantıklı olacağı vurgulanıyor.
Sosyal sigorta ve saÄŸlık gibi konular tamamıyla tarafların yetkisinde olurken, göç, iltica, sığınma ve vatandaÅŸlık hizmetleri ortak olacak. Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum taraflarının kamu borçları kendi sorumluluklarında olacak. Belgede ayrıca, GevÅŸek BirleÅŸme çerçevesindeki yeni oluÅŸum çalışmaya baÅŸladıkça, DışiÅŸleri Bakanlığı ve dış temsilcilikler konusunun da ele alınması gerekecek.
 
BM rolünü oynamalı
Bu belge, eÄŸer gerçekten Kıbrıs Rum liderliÄŸinin Kıbrıs’ın geleceÄŸine yönelik düÅŸüncelerini yansıtıyorsa, çözümün önündeki ana engelin yönetim ve güç paylaşımı olduÄŸu gösteriyor. Zira belgede, Türk ordusunun varlığının ve Türkiye’nin tek yanlı müdahale hakkının belli bir süre kalması kabul edilirken, güneydeki saf Kıbrıs Rum devleti muhafaza edilerek yönetim ve güç paylaşımı unsurları tamamen ortadan kaldırıyor.
Bu düÅŸüncelerin, Kıbrıs Rum tarafı ve Türkiye arasında bir süredir gerçekleÅŸmekte olduÄŸu ortaya çıkan istiÅŸarelerde ne ÅŸekilde ve ne kadar ele alındığını bilmiyoruz. Ancak Kıbrıslı Türklerin iradesi dışında sürdürüldüÄŸü açık seçik ortaya çıkmış olan, Guterres çerçevesini tamamen ortadan kaldırarak müzakeresi onyıllarca sürebilecek yeni bir zemin yaratan bu tartışmalara BM tarafından bir son verilmesinin zamanı gelmiÅŸtir.
Anastasiadis, Mayıs 2015’ten beridir devam eden görüÅŸmelerde, güçlü federal devlet ısrarıyla, birçok Kıbrıs Türk önerisini - fazla gevÅŸek bularak - geri çevirmiÅŸti. Kıbrıslı Rum liderin ÅŸimdi tam tersine bir tutum sergilemesi birçok gözlemci tarafından zamana oynamak olarak yorumlanıyor.
GevÅŸek federasyon, konfederasyon, iki-devletli çözüm gibi birçok terimin bir anda tüm gündemimizi meÅŸgul ettiÄŸi, bizi iki-bölgeli iki-toplumlu federasyon çözümünden uzaklaÅŸtırdığı bu noktada, BM’nin kendi parametrelerine, kendi çalışmalarına, kendi Genel Sekreterinin adını taşıyan belgeye sahip çıkması gerekmektedir.
Kıbrıs’ta varılacak olan çözümün Kıbrıslı Rumlar ve Türkiye arasında deÄŸil, Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında bir çözüm olduÄŸunu; federasyonun -ne kadar gevÅŸek olursa olsun - özünde güç paylaşımı ve etkin katılımı barındırdığını; ve on yıllarca süren müzakereler sonucunda ÅŸu anda masada olan yakınlaÅŸmaların çöpe atılmayacağını hatırlatmak BM’nin yükümlülüÄŸüdür.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.