Cemal Kaşıkçı olayı ile Agatha Christie arasında ne ilişki var?

Bizler de, roman okuyucuları olarak, hafiyenin attığı her adımdan ve gözden geçirdiÄŸi kanıtlardan onunla birlikte haberdar oluruz.

Ä°yi polisiye son sayfalara kadar katilin kimliÄŸinin tahmin edilemediÄŸidir. Hafiyenin bildiÄŸi her ÅŸeyi biz okurlar da biliriz, ama göz önünde olduÄŸu halde ustaca gizlenmiÅŸ bazı ayrıntılar yüzünden katille ilgili tahminlerimiz genellikle yanlış çıkar.

Hiçbir ÅŸey ilk bakışta göründüÄŸü gibi olmayabiliyor.

Romancının hayal dünyasına vakıf olup eserlerini nasıl yazdığını anlayana kadar…

En iyi polisiye türü ise cinayetin imkânsız ÅŸartlarda iÅŸlendiÄŸi ‘kapalı oda cinayeti’ denilen türdür. Kapısı kilitli, pencereleri olmayan bir odada iÅŸlenmiÅŸ cinayeti çözmek ötekilerden çok daha zordur ve bu sebeple de o türün ustalarına ÅŸapka çıkarılır.

Agatha Christie‘nin Türkçeye ’10 Küçük Zenci’ adıyla çevrilmiÅŸ ‘And Then There Were None’(1939) adlı eserinde, davetle bir adaya giden 10 kiÅŸi, geçmiÅŸte iÅŸledikleri kendilerinden baÅŸka kimsenin bilmediÄŸi cürümleri yüzünden birer birer ortadan kaldırılır. Adada bir 10 kiÅŸi, bir de kendilerine hizmet etsin diye orada bulunan iki kiÅŸi vardır.

‘Kapalı oda’ bir adadır o romanda…

Fransız Gaston Leroux‘nun ‘Sarı Odanın Gizemi’ (1908) bu türe tarihi derinlik kazandırır.

Benim de en fazla tuttuÄŸum polisiye türüdür kimsenin giremeyeceÄŸi bilinen bir ‘kapalı oda’da iÅŸlenmiÅŸ cinayetlerle ilgili olanlar…

Kaşıkçı’ya ne olmuÅŸ olabilir?

Herhalde nereye geleceÄŸimi anlamışsınızdır. Suudi Arabistanlı gazeteci Cemal Kaşıkçı‘nın Ä°stanbul’da bulunan ülkesinin baÅŸkonsolosluÄŸuna girdikten sonra ortadan kaybolması, kendisinden bir daha haber alınamaması biraz o tür romanlardaki gizemi andırıyor.

Suudlular “GeldiÄŸi gibi çıktı” diyorlar, ancak çıkmış olsa ÅŸimdiye kadar herhalde “Ben buradayım” diye sesini çıkarırdı Kaşıkçı.

Ä°ÅŸkenceye tabi tutulduÄŸu, öldürüldüÄŸü, cesedinin parçalanarak 15 kiÅŸilik infaz ekibi tarafından yurtdışına çıkarıldığı yolunda senaryolar var.

Azınlıkta kaldığımı bile bile, ben, Kaşıkçı‘nın ya hala Ä°stanbul’da bir yerlerde tutulduÄŸu veya ‘infaz timi’ gözüyle bakılan kiÅŸiler tarafından yurtdışına götürüldüÄŸü kanaatindeyim.

Öldürüldüyse bile, cinayetin Ä°stanbul’daki BaÅŸkonsolosluk binası dışında bir yerde iÅŸlenmiÅŸ olması ihtimali daha fazladır…

‘Kapalı kapı’ türü polisiyelerde bile cinayet sonunda çözülür. Agatha Christie‘nin ’10 Küçük Zenci’ dediÄŸi birbiri ardına hayatını kaybedenlerden en sona kalan iki kiÅŸiden biridir adada cinayetleri iÅŸleyen… Leroux‘nın içeriden kilitlenmiÅŸ sarı odasında hayatını kaybeden kadın, aslında ölümüne yol açan darbeyi o odaya girmeden önce almış, kendini içerisine kilitlediÄŸi odada acıyla yataktan düÅŸerek hayatını kaybetmiÅŸtir.

Cemal Kaşıkçı olayında ne olmuÅŸtur peki?

Suud Kralı Salman, dün gece yaptığı görüÅŸmede, CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan‘a teÅŸekkür etmiÅŸ; ortak çalışma grubu oluÅŸturarak olayın gerçeÄŸini araÅŸtırmanın yolunu açtığı için…

Ortak çalışma grubu Meclis’te bazen kurulan alt komisyonlar gibi bir ÅŸey midir?

Ahmet Ümit, Celil Oker, hatta meslek dışı faaliyeti polisiye yazarlığı olan gazeteci Ferhat Ünlü BaÅŸkonsolosluk’ta ne yaÅŸanmış olabileceÄŸini tahayyül etmiÅŸlerdir.

En çetrefilli cinayetleri inceleyip katilin kimliÄŸini çok kısa sürede tespit eden dedektiflerimiz de var bizim.

Yeter ki, sorulara cevap alınabilsin…

En karışık cinayetler bile çözülür

Bu türün bir baÅŸka ustası olan Ellery Queen (aslında New Yorklu iki yakın akrabanın ortak müstearıdır bu) ‘King Öldü’ (‘The King is Dead’) romanında, uluslararası düÅŸmanları da bulunan muazzam servet sahibi King Bendigo adlı birinin uÄŸradığı cinayeti iÅŸler. Cinayeti kimin iÅŸlediÄŸi bellidir de, muamma olan bunu nasıl becerdiÄŸidir. ÖldürüleceÄŸi gece ve saat önceden ilan edildiÄŸi için King kendini bir odaya kilitlemiÅŸtir; yanında sadece karısı vardır. Buna mukabil, öldürme niyetini belli eden kardeÅŸinin yanında da iki dedektif bulunmaktadır. Katil içi boÅŸ tabancasının tetiÄŸini çektiÄŸi anda baÅŸka odadaki King hayatını kaybeder. EÅŸinin silahı yoktur, cinayetin iÅŸlendiÄŸi odada baÅŸka silah da bulunmaz. Katilin silahı ise gerçekten de mermisizdir.

Ne kadar karışık bir cinayet değil mi?

Karışık olan bu cinayet bile -romanda- çözülebildi.

Cemal Kaşıkçı‘ya ne olduÄŸunun üstünün örtülü kalacağını sananlar yanılır. 

Fehmi Koru - Ocak Medya