Sosyal Medya

Kürsü

Aydın Ünal- Şanlı Medine Direnişi - 1

15-10-2018 08:27

Aydın Ünal- Yeni Şafak


100 yıl önce, tam da bugünlerde, Osmanlı Yıldırım Ordular Grubu’nun komutanları Filistin, Hicaz, Lübnan, Ürdün ve Suriye topraklarını geride bırakıp hızla kaçarken, çölün ortasında bir komutan, kuÅŸatılmış ÅŸehrini, Hz. Peygamber’in mübarek Ravza’sını, Medine’yi Ä°ngilizlere karşı kahramanca savunuyordu. Nablus’tan Halep’e kadar Osmanlı ÅŸehirleri 2 hafta içinde Ä°ngilizlere bırakılmıştı; Fahrettin PaÅŸa ise Medine’yi 2,5 yıl savunacaktı. Osmanlı yenilecek, Fahrettin PaÅŸa yine de ÅŸehrini, Medine’yi terk etmeyecekti…
 
Cemal PaÅŸa’nın kumanda ettiÄŸi 4. Ordu’nun Kurmay BaÅŸkanı Ali Fuat Erden, Medine müdafaasını hatıralarında bütün detaylarıyla anlatmış. Özetleyelim:
 
1916 yılının Mayıs ayında Cemal PaÅŸa 12. Kolordu Komutanı Fahrettin PaÅŸa’ya uzunca bir emir yazar, derhal Medine’ye hareket etmesini, Medine’ye ziyaretçi gibi girip orada bir müddet kalmasını, eÄŸer isyan çıkacak olursa bütün kuvvetlerin komutanlığını ele alıp Medine’yi savunmasını emreder. Fahrettin PaÅŸa Medine’ye vasıl olduktan kısa süre sonra Åžerif Hüseyin ve oÄŸulları, Ä°ngilizlerden aldıkları para karşılığında Osmanlı’ya isyanı baÅŸlatırlar. Hicaz isyanı ilk olarak Medine’den baÅŸlamıştır ama Fahrettin PaÅŸa, “Hakk’ın inayetine ve Peygamber'in ruhaniyetine istinat ederek çalışan Mehmetçikleriyle” saldırganları periÅŸan eder, hatta önüne katıp Medine’nin 25 kilometre dışına kadar kovalar. Fahri PaÅŸa, yazdığı mesajda, “buraya kadar nasıl gelebildiÄŸimizi, susuzluktan ve açlıktan neler çektiÄŸimizi, hayvanatın arpa ve ot fıkdanından ne hale geldiklerini tasvir edemem” demektedir. Az imkanla çok iÅŸ baÅŸarılmıştır.
 
1916 yılının AÄŸustos ayında Enver PaÅŸa Mekke’nin geri alınması için sefer hazırlığına girer. Medine’den Mekke’ye tren hattı döÅŸenmesi için raylar bile hazırlanır. Ancak bu seferin imkansız olduÄŸu anlaşılır ve vazgeçilir.
 
KuÅŸatma altındaki Medine’de ÅŸartlar daha da zorlaÅŸmaktadır. Medine’de yaÅŸayan sivil halkın Åžam’a tahliyesi kararı alınır. Fahrettin PaÅŸa, Medine’ye destek kuvveti gönderilmesi için yalvarmaktadır ama Sina’da Ä°ngilizlerle çarpışan Osmanlı Ordusu’nun Medine’yi takviye edebilme gücü yoktur.
 
1917 yılı başında, Ä°stanbul, Fahrettin PaÅŸa’yı görevden almak ister. Yerine Ä°smet (Ä°nönü) düÅŸünülmüÅŸtür ama yaşının küçüklüÄŸü nedeniyle vazgeçilir. Enver PaÅŸa, Medine’ye, Fahrettin PaÅŸa’nın yerine, Hicaz Seferi Kuvvetler Komutanı olarak Mustafa Kemal PaÅŸa’nın tayin edilmesini emreder. Mustafa Kemal Åžam’a gelir. Yetkilerinin artırılması için Cemal PaÅŸa ile pazarlığa girer. Hatta Medine’nin artık savunulamayacağını, tahliye edilmesi gerektiÄŸini savunur. Cemal ve Mustafa Kemal PaÅŸa’lar, Enver PaÅŸa’nın da onayını alarak, Åžam’daki bir odada Medine’nin tahliye kararını alırlar. Tam o anda elektrikler kesilir. Cemal PaÅŸa’nın yüzü sapsarı kesilmiÅŸtir; Mustafa Kemal’de hiç tepki yoktur. Tahliyeden vazgeçilmez.
 
Medine-i Münevvere’nin tahliyesi vazifesini Mustafa Kemal’e verirler ama Mustafa Kemal bu görevi reddeder. Ali Fuat Erden, “memleket ve Ä°slam alemi nazarında nam ü ÅŸanını gölgelendirmek istemiyordu” diye yazar. Mustafa Kemal, birkaç ay sonra da atandığı 7. Ordu Komutanlığı’ndan istifa edecek, istifasından 2 ay sonra Kudüs düÅŸecektir.
 
15 Mart 1917’de Enver PaÅŸa Cemal PaÅŸa’ya “mahrem” notuyla bir emir gönderir ve “Medine’nin tahliyesini emrediyorum” der.
 
Fahrettin PaÅŸa bu emir karşısında adeta yıkılmıştır. 18 Mart 1917’de ÅŸu tarihi telgrafı gönderir: “Emrinizi aldım. Bunu aÄŸlamadan okumak kabil olmadı. Böyle ansızın Medine’yi tahliyeye karar verilmiÅŸ olmasına mütehayyir ve kat’iyyen muhalifim… Medine’yi, Hazret-i Peygamber’in Ravza-i Mutahharasını, mühim ağırlıkların sevkinden sonra, son dakikaya kadar muhafaza ile ecdadımızın Medine’ye, anavatanımızın kalpgahına yerleÅŸtirmiÅŸ oldukları Osmanlı bayrağının bana kaldırtılmamasını kemal-i hürmetle istirham ederim.”
 
Fahrettin PaÅŸa’nın bu ısrarı karşısında, PadiÅŸah, Sadrazam Talat PaÅŸa, Enver ve Cemal PaÅŸalar Medine’nin tahliyesinden vazgeçer, Fahrettin PaÅŸa’ya az da olsa para ve erzak desteÄŸi vermeyi kararlaÅŸtırırlar.
 
Osmanlı Devleti, Fahrettin PaÅŸa’nın kahramanca savunduÄŸu ve son dakikaya kadar savunma sözü verdiÄŸi Medine’nin tahliyesinden vazgeçmiÅŸtir. Fahrettin PaÅŸa, bu tarihten sonra 2 yıl daha Medine’yi ve Åžam’dan Medine’ye uzanan Hicaz demiryolunu muhafaza edecektir. Kudüs, Amman, Nablus, Hama, Humus, Åžam, Beyrut, Halep’i arkasında bırakıp kaçan komutanlar yıllar sonra “kahraman” olarak ÅŸan ve ün yaparken, çölün ortasında, artık sadece kuÅŸatılmış bir adacık olan Medine’yi, Ä°stanbul’un “teslim ol” emirlerine raÄŸmen bırakmayan Fahrettin PaÅŸa unutulmaya mahkum edilecektir.
 
Ali Fuat Erden, Ankara’da Fahrettin PaÅŸa’yı son kez gördüÄŸünde PaÅŸa’nın kendisine ÅŸunu söylediÄŸini nakleder: “Bir asker, tekaüt (emekli) olmadan önce ölmeli!”
 
Fahrettin (Türkkan) PaÅŸa, ÅŸanlı direniÅŸinin 100. yıldönümünde hatırlanmayı herkesten çok hak ediyor. Mekanı Cennet olsun…

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.