TARİHTE BUGÜN: Balkan Savaşları başladı

GÜNÜN OLAYI

Balkan Savaşları Başladı (1912)

KaradaÄŸ ve Osmanlı Devleti’nin birbirlerine savaÅŸ ilan etmesinden sonra 8 Ekim 1912’de Balkan Savaşı resmen baÅŸladı. Büyük devletler bu savaşın Avrupa’ya sıçramaması için çaba sarf etmeye baÅŸladılar.

GÜNÜN KİŞİSÄ°

Son Sadrazam Tevfik PaÅŸa (1845-1936)

Osmanlı Devleti’nin son sadrazamı Tevfik PaÅŸa II.Abdülhamit döneminde 14 yıl Hariciye nazırlığında bulunmuÅŸ  daha sonra ise üç dönem kısa süreler ile sadrazamlık yapmıştır. Soyu Kırım Hanlarına dayanmaktadır. Sorumlu ve dürüst bir devlet adamı olarak tanınmıştır. Milli Mücadeleye ılımlı yaklaÅŸmış ve hatta Londra Konferansında sözü TBMM temsilcilerine bırakarak vatansever kiÅŸiliÄŸini ortaya koymuÅŸtur. Tevfik PaÅŸa 8 Ekim 1936 tarihinde vefat etmiÅŸtir.

GÜNÜN ÖNEMLÄ° OLAYLARI

Dünyanın En Büyük Hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman Oldu (1547)

Kutsal Roma-Germen Ä°mparatorluÄŸu’na baÄŸlı Avusturya ile yapılan 8 Ekim 1547 tarihli antlaÅŸma ile Avusturya Kralı Ferdinand yıllık vergi verecek ve Osmanlı Devletine itaat edecekti. Charles-Quint imparator ünvanı ile deÄŸil, vilayet-i Ä°spanya kralı olarak tanınacaktı. Osmanlı Devletiyle diplomatik iliÅŸkilerinde asla imparator unvanı kullanamayacaktı. Böylece Avrupa’nın tek imparatoru Osmanlı hükümdarı oldu. 

Belgrat Geri Alındı (1690)

1683 Viyana bozgunuyla baÅŸlayan kötü gidiÅŸ Köprülü Fazıl Mustafa PaÅŸa’nın sadrazam olmasıyla biraz da olsa durakladı. Sadrazam olarak ilk seferine çıkan Köprülü Fazıl Mustafa PaÅŸa 8 Ekim 1690’da Belgrat’ı geri aldı. DüÅŸman tamamen Macaristan bölgesine geri püskürtüldü. Macaristan’ı almak için tekrar sefere çıkan Köprülü Fazıl Mustafa PaÅŸa Salankamen muharebesinde ÅŸehit düÅŸtü. Bu durum bu baÅŸarılı dönemi sona erdirdi.

Osmanlı Devleti Rusya’ya SavaÅŸ Ä°lan Etti (1768) 

Rus askerleri Osmanlı topraklarına sığınan Lehistanlı milliyetçileri takip etme bahanesiyle sınırı geçtiler. Hatta Balta ÅŸehrine sığınan Lehistanlılarla birlikte kasabanın Türk halkını da kılıçtan geçirdiler. Bu durum Ä°stanbul’da duyulunca Rus elçisi tutuklandı ve Yedikule’ye hapsedildi. Daha sonra Osmanlı Devleti 8 Ekim 1768’de Rusya’ya savaÅŸ ilan etti. Ancak bu savaÅŸ hiçte umulduÄŸu gibi baÅŸarılı olmadı ve Küçük Kaynarca gibi ÅŸartları ağır bir anlaÅŸmayla sonlandı. 

Romanya’nın Temelleri Atıldı (1857)

Eflak ve BoÄŸdan’da 1857 Eylülünde yenilenen seçimlerde birlik taraftarları çoÄŸunluÄŸu kazandı. 8 Ekim 1857’de toplanan Eflak ve BoÄŸdan meclisleri iki beyliÄŸin Romanya adı altında birleÅŸtirilmesine karar verdiler. Ayrıca yabancı bir prens ortak hükümdar olarak baÅŸa geçirilecekti. Osmanlı Devleti bu kararı tanımadı. Fakat Avrupalı devletler müdahalesiyle karşılaÅŸtı.

Balkan Savaşları Başladı (1912)

KaradaÄŸ ve Osmanlı Devleti’nin birbirlerine savaÅŸ ilan etmesinden sonra 8 Ekim 1912’de Balkan Savaşı resmen baÅŸladı. Büyük devletler bu savaşın Avrupa’ya sıçramaması için çaba sarf etmeye baÅŸladılar.

Avusturya ve Rusya’nın Balkan Devletlerini Koruma Çabaları (1912)

Avusturya ve Rusya bütün büyük devletler adına 8 Ekim 1912’de bir bildiri yayınladılar. Bu bildiride savaÅŸ sonunda Rumeli’de herhangi bir sınır deÄŸiÅŸikliÄŸini kabul etmeyeceklerini ilan ettiler. Amaçları Balkan Savaşı sonunda Osmanlı Devleti’nin galip çıkacağını bu yüzden de Balkan devletlerini korumaktı. Fakat savaşı Osmanlı Devleti kaybedince bu bildiri unutuldu.

Talat PaÅŸa Ä°stifa Etti (1918)  

Ä°ttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kurucularından Talat PaÅŸa Sait Halim PaÅŸa’nın yerine sadrazam olmuÅŸtu. Ancak Birinci Dünya Savaşı istenildiÄŸi gibi gitmeyince 8 Ekim 1918’de görevinden kabinesi ile birlikte istifa etti. Bir süre sonra da Almanya’ya kaçtı. 

GÜNÜN DÄ°ÄžER ÖNEMLÄ° OLAYLARI

1908- Ä°lk sendika ve grev yasağı getirildi; ‘’Tatil-i EÅŸgal’’ yasası ile grevler ve sendikalar yasaklandı.

1917- Sovyetler BirliÄŸi’nde, Lenin’in göreve getirdiÄŸi Aleksandra Kollantai, dünyanın ilk kadın bakanı oldu.

1925- Yahudi ve Ermeni ruhani baÅŸkanları, Lozan AntlaÅŸması’nın ‘’Azınlıkların Korunması’ ile ilgili

hükümlerinin tanıdığı haklardan vazgeçerek, Türk toplumu içinde Türk yasalarıyla yaÅŸamak istediklerini açıkladılar.

1933- ‘’D Grubu’’ sanatçılarını ilk sergilerini açtı.

1951- Birinci Akdeniz Oyunları sona erdi. Türkiye serbest güreÅŸte 8 sıklette altın madalya alarak takım halinde ÅŸampiyon oldu.

1958- Pakistan’da Eyüp Han darbeyle iktidarı ele geçirdi.

1970- Rus yazar Aleksander Soljenitsin, Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.

1992- Eski Almanya BaÅŸbakanı Willy Brandt öldü.

1998- Nobel Edebiyat Ödülü Portekizli yazar Jose Saramago’ya verildi.

2001 - Ä°ki motorlu bir Cessna ile bir yolcu uçağı Milano'da kalkış sırasında yoÄŸun sis nedeniyle çarpıştı; 118 kiÅŸi öldü.

2005 - KaÅŸmir'de (Pakistan) 7,6 büyüklüÄŸünde deprem meydana geldi; yaklaşık 75.000 kiÅŸi öldü, 106.000 kiÅŸi yaralandı

Dünya Bülteni