Sosyal Medya

Güncel

Çin uzay liderliği için biraz daha bekleyecek

06-10-2018 06:18

Uzay istasyonunun ana modülünü yörüngeye taşıyacak ağır yük roketi Long March 5B'nin 2019 yılının ilk yarısında planlanan test uçuşu yapılamayacak.



Çin'in dünya yörüngesine kurmayı planladığı uzay istasyonunun, ana parçayı taşıyacak ağır yük roketinin test uçuÅŸundaki gecikme nedeniyle ertelenebileceÄŸi bildirildi.
 
Çin Halk KurtuluÅŸ Ordusu'nun gazetesine açıklama yapan projenin Direktör Yardımcısı Lin Åžiçiang, Long March 5B roketininin fırlatma platformunun üretimindeki gecikme nedeniyle roketin 2019'un ilk yarısında planlanan test uçuÅŸunun gerçekleÅŸmesinin mümkün görünmediÄŸini belirtti.
 
Long March 5B'nin, uzay istasyonunun "Tinahe" adı verilen 20 tonluk çekirdek modülünü 2020'de dünya yörüngesine taşıması planlanıyordu.
 
Roketin test uçuÅŸunun ötelenmesinin uzay istasyonunun kurulumunun da ertelenmesine yol açacağı tahmin ediliyor.
 
Hedef "Uzay liderliÄŸi"
 
ABD ve Rusya'dan sonra dahil olduÄŸu “uzay yarışında”, son dönemdeki hızlı geliÅŸimiyle öne çıkan Çin, küresel konumlandırma ve gözlem uyduları, yörüngede daimi uzay istasyonu inÅŸası, Ay çalışmaları, Mars ve Jüpiter’i keÅŸif gibi iddialı projeleriyle 2045’te “uzayın lideri” olmayı hedefliyor.
 
Çin Uzay Bilimleri ve Teknoloji Kurumunun (CASC) verilerinden derlediÄŸi bilgilere göre, ülke, gelecek üç yılda yörüngede insanlı uzay istasyonu inÅŸa sürecine ağırlık verecek.
 
"Çang'ı-4” uzay aracının yıl sonuna kadar Ay’ın karanlık yüzeyine inerek keÅŸif görevi yürütmesi ve “Çang'ı-5” insansız uzay aracının da gelecek yıl Ay’ın yüzeyinden numuneler toplayıp geri dönmesi bekleniyor.
 
Çin'in Mars keÅŸif projesi, kara delik araÅŸtırmaları, yerli küresel uydu navigasyon sistemi ve yüksek çözünürlüklü yer gözlem uydu aÄŸları hakkında yapılan çalışmaların da hız kazanması bekleniyor.
 
Ülkenin bu alandaki çalışmalarının “tamamen barışçıl amaçlar taşıdığını” savunan Çin makamları, bu anlamda uluslararası iÅŸ birliklerine hazır olduklarını da vurguluyor.
 
Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi ve en kalabalık nüfusuna sahip Çin’in, 2016-2020 dönemini kapsayan "13'üncü 5 Yıllık Kalkınma Planı"nda önemli yere sahip uzay programında attığı adımlar, uluslararası kamuoyu tarafından da dikkatle takip ediliyor.
 
Uzaya insanlı misyon gönderen üçüncü ülke
 
Çin,15 Ekim 2003’de Sovyetler BirliÄŸi ve ABD’den sonra yörüngeye insanlı uzay misyonu gönderen üçüncü ülke oldu. "Şıncou-5" adlı uzay mekiÄŸiyle yörüngeye ulaÅŸan Yang Livey, "Uzaydaki ilk Çinli" olarak tarihe geçti.
 
Bin 500 pilot arasından seçilen Yang’ı taşıyan Şıncou-5, 21 saat 21 dakika süren yolculuÄŸunda yörüngede 14 kez döndü ve fırlatıldığının ertesi sabahı yeryüzüne güvenli bir iniÅŸ gerçekleÅŸtirdi.
 
Uzay boşluğunda ilk adımlar
 
Ülke, 12 Ekim 2005’te uzaya fırlattığı "Şıncou-6"nın ardından, insanlı "Şıncou-7"yi 25 Eylül 2008'de ülkenin kuzeybatısındaki Ciuçüen Uydu Fırlatma Merkezi'nden yörüngeye gönderdi. Bu uzay gemisinde Cay Cıgang, Liu Boming ve Cing Haypıng olmak üzere üç taykonot (Çinli astronot) bulunuyordu.
 
Görevleri, Çin'in insanlı uzay programının ikinci aÅŸaması kapsamında uzay mekiÄŸi aracı dışında bir çalışma yürütmekti. Cay Cıgang, 27 Eylül 2008’de Çin’i temsilen uzay boÅŸluÄŸunda ilk adımlarını attı ve uzayda modül dışına çıkan ilk Çinli oldu. Cay'ın boÅŸluktaki adımları, ülkesinin insanlı uzay programında bir "sıçrama” niteliÄŸindeydi.
 
Ä°lk uzay laboratuvarı “Gök Saray-1”
 
Üç taykonotun yaÅŸayabileceÄŸi, 15 metreküplük bir bölmeye sahip, 8,4 metre uzunluÄŸunda ve 3,35 metrelik çapa sahip, 8,5 ton ağırlığındaki "Tiangong-1" (Gök Saray-1) adlı ülkenin ilk uzay laboratuvarı, 29 Eylül 2011’de yörüngeye fırlatıldı.
 
Tiengong-1'in ana görevi, o dönem araÅŸtırılan teknolojileri test etmek, bir uzay aracıyla kenetlenmek ve uzay istasyonu kurulumu için deneyim kazanmaktı.
 
Bu modül, tasarlanan ömründen iki buçuk yıl daha uzun süre hizmet verdikten sonra bu yıl 2 Nisan'da misyonunu tamamladı.
 
Ä°lk insanlı modül kenetlenmesi
"Şıncou-9" uzay aracı, yörüngede bulunan Tiangong-1 ile kenetlenmek üzere 16 Haziran 2012’de yörüngeye fırlatıldı.
 
Çin'in uzaydaki ilk modül kenetleme misyonu olan Şıncou-9 ve Tiengong-1, biri otomatik ve biri manuel olmak üzere iki kenetlenme testini baÅŸarıyla sonuçlandırdı.
 
İlk kadın taykonot
 
Bu misyonda görev komutanı olarak yer alan Cing Haypıng, mürettebat Liu Vang ve ilk kadın taykonot Liu Yang, Şıncou-9 uzay aracından Tiengong-1 modülüne geçti.
 
Bu misyon, Çin’in uzay istasyonu kurmak için kilit öneme sahip olan yörüngeye insan ve kargo ulaÅŸtırabilme kapasitesine ulaÅŸtığını gösteriyordu.
 
Ülke, 11 Haziran 2013’de üç taykonotu taşıyan Şıncou-10 uzay aracını, 15 Eylül 2016’da ise Tiengong-2 modülünü yörüngeye gönderdi. 17 Ekim 2016’da fırlatılan Şıncou-11 uzay mekiÄŸindeki üç taykonot, daha sonra aracın kenetlendiÄŸi Tiengong-2 modülüne geçerek 33 gün burada kaldı.
 
Ay’a keÅŸif aracı
 
DiÄŸer yandan Çin, "Çang’ı-3” adlı uzay aracını 2 Aralık 2013’te fırlattı. Ülkenin ilk Ay aracı “Yütu”yu (YeÅŸim TavÅŸan) taşıyan uzay mekiÄŸi, 14 Aralık’ta Ay’ın yüzeyine yumuÅŸak iniÅŸ yaptı.
 
Yütu, üç ay boyunca jeolojik yapı, yüzey materyalleri ve doÄŸal kaynaklara iliÅŸkin incelemelerde bulunarak, elde ettiÄŸi verileri dünyaya gönderdi.
 
Çin, böylece ABD ve Sovyetler BirliÄŸi’nden sonra Ay’a araç indiren üçüncü ülke ve 1976’dan bu yana Ay’a keÅŸif aracı gönderen tek ülke oldu.
 
İnsanlı uzay istasyonu
 
Ülke, 2023 yılına kadar yörüngede üç kapsülden oluÅŸan insanlı bir uzay istasyonu kurmayı planlıyor. Çin, halen aktif olan Uluslararası Uzay Ä°stasyonu’nun 2024’te misyonunu tamamlamasıyla, yörüngedeki tek daimi uzay istasyonuna sahip ülke konumuna gelecek.
 
Bu uzay istasyonunun çekirdek modülü "Tienhı-1" (Gök Uyumu), ülkenin kuzeyindeki Tiencin kentinde 31 Mart'ta görücüye çıkmıştı.
 
CASC, yıl sonuna kadar fırlatılması beklenen Tienhı-1 modülünün ardından, iki uzay laboratuvarı da dahil olmak üzere uzay istasyonunun diÄŸer bileÅŸenlerinin kamuoyuna tanıtılacağını duyurmuÅŸtu.
 
CASC’ın verilerine göre, ülkenin yerli navigasyon sistemini oluÅŸturacak yörüngedeki "Beydou" serisi navigasyon uydu sayısı 36’ya ulaÅŸtı.
 
Bu yıl içerisinde kademeli olarak Çin ve çevresindeki ülkelere konumlandırma hizmeti saÄŸlamaya baÅŸlayan uydular, 2020 yılına kadar, dünyanın tamamına servis sunmaya baÅŸlayacak. Beydou sisteminin, ABD’nin "GPS" ve Rusya'nın "GLONASS” adlı küresel navigasyon uydu sistemleriyle rekabet etmesi öngörülüyor.
 
Çin, Ä°ç MoÄŸolistan Özerk Bölgesi'ndeki Ciuçien, Sıçuan eyaletindeki Åžichang, ÅžanÅŸi eyaletindeki Tayyüen ve Haynan eyaletindeki Vınçang Uydu Fırlatma Merkezi olmak üzere ülkedeki dört noktadan misyonlarını "Çangcıng" (Uzun YürüyüÅŸ) serisi taşıyıcı roketlerle uzaya gönderiyor.
 
Çin’in “uzay iÅŸtahı"
 
Uzay çalışmalarına 1956’da baÅŸlayan ve yörüngeye ilk uydusunu 1970’te fırlatan Çin'in “uzay iÅŸtahı”, bunlarla sınırlı deÄŸil.
 
Bu alandaki çalışmalarına her yıl ortalama 6 milyar dolar harcayan ülke, insanlı uzay istasyonu projesi, konumlandırma, gözlem ve iletiÅŸim uydularının yanı sıra üç seneye kadar yörüngede yaklaşık 200 uzay aracıyla ağını daha da güçlendirme arayışında.
 
CASC, 2025 yılına kadar Ay yüzeyinde bir gözlemevi inÅŸa etmeyi, Mars ile Jüpiter’in keÅŸfi, kuyruklu yıldızlar, kara delikler ve dünya dışı hayat gibi konularda araÅŸtırmalara baÅŸlamayı ve 2050’ye kadar “kızıl gezegene" insanlı misyon göndermeyi planlıyor.
 
Ülke, ABD ve Rusya’dan sonra dahil olduÄŸu yarışta, rakiplerini geride bırakarak, 2045'e kadar “uzayın lideri” olmayı hedefliyor.
 
ABD’nin Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), yaklaşık 20 milyar dolar yıllık bütçesi, özel ÅŸirketlerle kurduÄŸu ortaklık ağı ve sahip olduÄŸu uluslararası insan kaynağıyla halen “açık ara önde” bulunuyor. Ancak Çinli yöneticilerin uzay çalışmalarına verdiÄŸi önem ve ülkenin son yıllarda sergilediÄŸi hızlı geliÅŸme, bu alandaki rekabetin giderek kızışacağının sinyallerini veriyor.
 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.