Kürsü
Hakan Albayrak- Gambiya'da bir demir döküm atölyesi
Follow @dusuncemektebi2
Hakan Albayrak- Karar
Türkiye, geçen haftanın başında Gambiya ordusuna ekipman yardımında bulundu (5 bin askeri üniforma, 5 bin su ÅŸiÅŸesi, bin 359 kütüklük ve 100 askeri çadır).
Bu münasebetle Gambiya’nın baÅŸkenti Banjul’da düzenlenen törende konuÅŸan Türkiye Büyükelçisi Ä°smail Sefa Yüceer, Türkiye’nin Gambiya Silahlı Kuvvetlerine eÄŸitim ve lojistik alanlarında her türlü desteÄŸi saÄŸlayacağını söyledi.
Konunun arka planını bilmeyenler bu habere ÅŸaşırıp ‘Gambiya ordusuna yardım da nereden çıktı ÅŸimdi?’ diye sorabilirler.
Åžimdi çıkmadı; çeyrek asrı aÅŸkın bir süre önce çıktı.
Nitekim, Gambiya Genelkurmay BaÅŸkan Yardımcısı Tümgeneral Yankuba Dramme, yukarıda mezkûr törende, “Bu, Türk hükümeti ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden aldığımız ilk yardım deÄŸil. Bu jest otuz yıldır devam ediyor…” diye konuÅŸtu.
Henüz 30 yıl olmadıysa da 26 yıl oldu.
Bosna meselesiyle alâkalı ilginç bir hikâyesi var bunun…
O hikâyenin bir de demir döküm kısmı var…
***
Sene 1992.
Uluslararası bir toplantıda Bosna-Hersek’teki soykırım hakkında konuÅŸan ve Batılıları soykırıma çanak tutmakla suçlayan Gambiya Devlet BaÅŸkanı Dawda Jawara, 8. CumhurbaÅŸkanı Turgut Özal’ın gözüne girmiÅŸti.
Özal, Jawara’ya, Gambiya için Türkiye’nin ne yapabileceÄŸini sordu.
Jawara, Gambiya ordusunun bazı sıkıntılarından bahsetti ve ülkede sanayi namına hiçbir ÅŸeyin -demir döküm atölyesinin bile- olmadığını söyledi; bu iki konuda yardım istedi.
Özal hemen Gambiyalı ordusunun eÄŸitimi ve Türkiye tarafından karşılanabilecek ihtiyaçlarının tesbiti için bu ülkeye bir grup subayın gönderilmesi ve Gambiya’da bir demir döküm atölyesinin kurulması için talimat verdi.
Askerî destek, Özal’ın saÄŸlığında kuvveden fiile çıktı.
O atölyenin kurulmasını saÄŸlamaya ise Özal’ın ömrü yetmedi.
Allah ganî ganî rahmet eylesin, Özal ölünce (1993) rafa kalkan proje, raftan ancak 2000 senesinde inebildi.
Bir bürokrat, eski kayıtları incelerken, Gambiya’da demir döküm atölyesi kurmak için 1 milyon dolarlık ödeneÄŸin tahsis edildiÄŸini, fakat bu ödeneÄŸin kullanılmadığını fark etti.
Bunun üzerine hemen harekete geçildi ve proje gerçekleÅŸtirildi.
Ne var ki iÅŸ yeterince ciddiye alınmadı, demir döküm atölyesinde çalışacak olan Gambiyalılara doÄŸru dürüst eÄŸitim verilmedi ve yakıtla alakalı yanlış bir iÅŸlem yüzünden meydana gelen patlamada atölye tahrip oldu.
Yeniden kurulması için Recep Tayyip ErdoÄŸan ile -Jawara’dan sonraki Gambiya Devlet BaÅŸkanı- Yahya Camme’nin 2008’de New York’taki BM binasında karşılaşıp sohbet etmesi ve o sohbette Camme’nin ErdoÄŸan’a bu sorunu anlatması gerekecekti…
***
ErdoÄŸan TÄ°KA’ya talimat verdi, atölye yeniden ve bu sefer daha muhkem bir ÅŸekilde kuruldu.
Bir grup Gambiyalı, Zonguldak’ta sıkı bir eÄŸitimden geçirilip atölyede istihdam edildi.
BaÅŸlarına da Türkiye’den bir usta konuldu.
Gambiya’nın ilk sınai tesisi olan demir döküm atölyesi o gün bugündür tıkır tıkır iÅŸliyor.
Öte yandan, Gambiya ordusunun yüzlerce subayı da -Gambiya’daki eÄŸitimle yetinilmeyip- Türkiye’de eÄŸitimden geçirildi.
Bunlardan bazıları su gibi Türkçe konuÅŸuyor.
***
Gambiya, Batı Afrika’da 1 milyon 800 bin nüfuslu küçük bir ülke.
Alex Haley’nin meÅŸhur biyografik romanı -ve o romandan uyarlanan meÅŸhur dizi film- “Kökler”deki Kunta Kinte’nin ülkesi.
Yüzyıllarca köle ticareti ve kolonyalizmden muzdarip oldu.
Ä°ngiltere’den bağımsızlığını kazandığı 1965’ten beri kendi ayakları üzerinde durmaya çalışıyor.
Gambiya’nın en önemli ihtiyaçlarından biri; eÄŸitim, tarım, mühendislik, ziraat, tıp ve ekonomi gibi alanlarda ‘nitelikli insan kaynağı’.
Türkiye, bu ihtiyacın karşılamasında da rol oynuyor.
Halihazırda 120 Gambiyalı öÄŸrenci Türkiye’de o alanlarda lisans, yüksek lisans ve doktora seviyesinde eÄŸitim görüyor.
Ne güzel.
Recep Yıldırım
Ekim 03, 2018 Çarşamba 08:33
Fetoş burayı ifsad etmemiş mi?