Kemal İnat: İsrail lobisi bir ABD-İran savaşı çıkarabilir mi?

Orta DoÄŸu’da uzun yıllardır vekiller üzerinden yürütülen savaÅŸlarda artık sona gelindiÄŸi ve bu vekillerin arkasındaki güçler arasında doÄŸrudan çatışma riskinin arttığı epeydir konuÅŸuluyor.

Suriye, bu vekiller üzerinden yürütülen savaşın en büyük sahası oldu.

ABD, Rusya, İran, Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar gibi aktörler ise bu savaşta vekilleri üzerinden yer aldılar.

ABD, Rusya, Ä°ran ve Türkiye doÄŸrudan yaptıkları operasyonlarla da zaman zaman savaÅŸa müdahale ettiler. Bu müdahalelerde hedef DEAÅž, Nusra (HTÅž), PKK/YPG, Esad güçleri, ÖSO ve diÄŸer muhalifler oldu. Ancak birkaç istisna/kaza dışında, Suriye’de aktif olan küresel ve bölgesel güçler doÄŸrudan birbirlerini hedef almadılar.

Peki, Ä°srail’in bu tablodaki yeri neydi?

Son dönemde Suriye’de Esad/Ä°ran/Hizbullah güçlerine karşı doÄŸrudan saldırılar gerçekleÅŸtiren Ä°srail adına bu ülkede savaÅŸacak bir vekil yok muydu?

Orta DoÄŸu’daki geçmiÅŸi ve Suriye topraklarının bir kısmını 1967’den beri iÅŸgal altında tutuyor olması Ä°srail’in Suriye savaşında doÄŸrudan bir vekile sahip olmasını mümkün kılmadı belki, ancak bu durum Tel Aviv’in Suriye’de kendisi adına sahada olacak bir vekile hiç sahip olmadığı anlamına gelmiyor kuÅŸkusuz.

Bilakis Ä°srail, Suriye savaşında en etkili vekile sahip olduÄŸunu düşünüyor. Bu “vekilin” adı ABD.

ABD’de sahip olduÄŸu güçlü lobi sayesinde Washington yönetimini kendi çıkarları doÄŸrultusunda hareket etmeye zorluyor.

Trump’ın, defalarca Suriye’den çekileceÄŸini söylemesine raÄŸmen, etrafındaki danışman, siyasetçi ve bürokratlar tarafından ikna edilip geri adım atmak zorunda kalması Ä°srail lobisinin etkisini açık bir ÅŸekilde gösteriyor.

Aslında Ä°srail, ABD’deki etkili lobisi aracılığıyla Washington’a ve dünyaya ÅŸu mesajı vermiÅŸ oluyor: Ä°srail istemedikçe Amerikan askerleri Suriye’den çekilemez ve iç savaÅŸ sona eremez.

Peki, Ä°srail neden Amerikan askerlerinin Suriye’den çekilmesini istemiyor?

Çünkü yanı başında ikinci bir Lübnan istemiyor.

Ä°ran’ın Lübnan’da yaptığı gibi, Suriye’de de Hizbullah benzeri bir güç oluÅŸturup bu ülkeyi kontrolü altına almasını kendi çıkarları açısından ciddi bir tehdit olarak görüyor. Zira 2006 Lübnan Savaşı da gösterdi ki, Ä°ran kontrolündeki Hizbullah benzeri silahlı güçler Ä°srail’in bölgedeki etkinliÄŸini sınırlandırıyor.

Ä°stediklerinde Ä°srail’i kısa menzilli füzelerle vurabilecek olan bu güçler, ayrıca Ä°srail’in Ä°ran’ı vurmasının önünde de engel oluÅŸturuyorlar.

Pazar günü Hama ve Humus vilayetlerinde vurulan hedeflerde çok sayıda Ä°ran askerinin öldüğüne ve bu saldırıların arkasında Ä°srail’in olduÄŸuna dair haberler, Netanyahu yönetiminin Ä°ran konusunda büyük riskler almaya hazır olduÄŸunu gösteriyor.

Bu noktada şu soruların sorulması gerekiyor:

İsrail, İran ile doğrudan çatışma riskini de göze alacak mı?

Åžimdiye kadar Ä°ran konusunda daha çok ABD’yi devreye sokmayı tercih eden Netanyahu yönetimi neden bu kadar risk alıyor?

İçeride yolsuzluk davalarıyla köşeye sıkışan Netanyahu ile benzer ÅŸekilde Rusya soruÅŸturması ve seks skandallarıyla başı dertte olan Trump’ın, kendilerini iç siyasetin cenderesinden kurtarmak için Ä°ran’a karşı bir savaÅŸ baÅŸlatma ihtimali nedir?

Netanyahu, bir yandan Suriye’deki Ä°ran ve Hizbullah hedeflerine saldırı emrini verirken, bir yandan da Ä°ran Nükleer AnlaÅŸmasını sona erdirmek için yoÄŸun çabalarını sürdürüyor. Ä°ran’ın gizlediÄŸi nükleer silah programına dair elde ettiÄŸini iddia ettiÄŸi bilgileri uluslararası medya ile paylaşıp dünya kamuoyunu ikna etmeye çalışıyor.

Netanyahu’nun hafta sonu Ä°srail’de kendisini ziyaret eden ve “kalbinde özel bir yeri olan” yeni Amerikan DışiÅŸleri Bakanı Mike Pompeo’yu ikna etmesine gerek yok belki, ancak AB, Rusya ve Çin’i Ä°ran’a karşı yeni yaptırımlar konusunda harekete geçirmesi mümkün görünmüyor.

Ä°ÅŸte Moskova, Pekin ve Brüksel’i ikna edemeyeceÄŸini bildiÄŸi için Netanyahu, ABD’yi Ä°ran konusunda tek taraflı harekete geçmeye zorluyor.

Yani 2003’te Irak’a karşı olduÄŸu gibi.

Kaynak: Türkiye Gazetesi

Yazının devamı için