Askeri harekâtın gölgesinde kalan İran-İsrail savaşının tek yanlı hamleleri

Geçen hafta tüm dünya ABD ve müttefiklerinin Suriye’ye yaptığı hava harekâtını konuÅŸtu. Harekâtın ölçeÄŸi, Esad’ın geleceÄŸine etkisi, Rusya’nın tepkisi en fazla merak edilen konulardı. Sonuçta bazı binalar yıkılırken, Esad yerinde kalmaya devam ediyor. Harekât sonrasında taraflar propaganda savaşını farklı cephelerde, farklı araçlarla geniÅŸleterek yürütüyorlar. En ilgi çekici olan ise Rusya hedef olmasın diye gösterilen ihtimamın sonuçları ve Rusya’nın “yumuÅŸak” tepkisi.

/* */

Kimyasal silah kullanımı iddiasıyla baÅŸlayan diplomatik tartışmaların ve askeri harekâtın gölgesinde kalan bir diÄŸer geliÅŸme de ayak sesleri duyulan Ä°ran-Ä°srail savaşının tek yanlı hamleleriydi. Oysa bu sorun en az Suriye iç savaşı kadar karmaşık ve önemli. Her ne kadar Ä°ran-Ä°srail iliÅŸkisi “zehirli gaz” tartışmalarının gölgesinde kalsa da dikkat çeken husus, Ä°ran hedeflerinin müttefiklerin hava harekâtından birkaç gün önce ve hemen sonrasında havadan vurulmasıdır. Ä°lkinde failin Ä°srail olduÄŸu açık iken, Halep’in güneyinde gerçekleÅŸen ikinci saldırıda failin kimliÄŸi ÅŸimdilik “meçhul” kalmış görünüyor.

Ä°srail bu hamlelerle baÅŸkalarının ne yaptığına kulak asmadan sadece “kendi iÅŸine odaklandığını” gösteriyor. Ä°kinci hava saldırısının en dikkat çekici yönü ise harekâtın hiçbir müdahaleyle karşılaÅŸmadan gerçekleÅŸmiÅŸ olması. Ãœstelik bunun Suriye hava sahası üzerinden devam eden teknoloji yarışına denk gelmiÅŸ olması da manidar.

“Ä°srail uçakları” Suriye’nin hava savunmasını saÄŸlayan Esad ve Rus radarlarını atlatarak hedefine kolayca ulaÅŸmış görünüyor. Ä°ran hedef olduÄŸunda Ruslar sessiz kalıyorsa, ortada ilginç bir tablo var demektir. Bu, Ä°ran-Rusya iliÅŸkilerinin sanıldığından daha kırılgan olduÄŸunu gösterir. Bir bakıma Ä°ran’ı da kolay hedef haline getirir.

Ä°ran, sadece Suriye’de deÄŸil farklı ülkelerde de farklı giriÅŸimlerin sahibi. Suriye’den Libya’ya, Irak’tan Arap Körfezi’ne, Pakistan’dan Afganistan’a ve Lübnan’a kadar birçok ülkeden söz ediyoruz. Ekonomik güce dayalı, maliyeti yüksek, örtülü/açık operasyonlarla silahlı grupları, sosyal, dini aÄŸları desteklemek, ekonomik olarak güçlendirmeye çalışmak hatırı sayılır harcama yapmayı gerektirir.

Suriye iç savaşının parçası haline gelen Ä°srail’in radarındaki Hizbullah, etkili ve maliyetli gruplardan bir örnek. Lübnan, önümüzdeki günlerde seçime gidecek. Bir OrtadoÄŸu klasiÄŸi olarak Hizbullah’ın seçimden baÅŸarılı çıkmasının yolu büyük miktarda para harcamaktan geçiyor. Gerek aktif militanlar, gerek Suriye iç savaşında ölen ve yaralananların ailelerinin bakımını da Ä°ran üstlenmiÅŸ durumda. Bu Ä°ran için harcama demek.

Ä°ran, artan güvenlik harcamaları sebebiyle gerek içeride gerekse dışarıda büyük bir ekonomik baskı altında. Haberlere bakılırsa bunu deÄŸerlendirmek isteyen ABD ve müttefikleri önümüzdeki günlerde, Suriye politikalarını ileri sürerek, Ä°ran’a ekonomik yaptırım kararları almaları sürpriz olmayacak. 

Yazının devamı için