Murat Ülker, büyüme ve halka arzlar hakkında konuştu

Ekonomi medyasının usta ismi Ruhi Sanyer sordu, Yıldız Holding Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Murat Ãœlker yanıtladı. Ä°ÅŸte Businessweek’te yayınlanan o röportaj..

“TAMAMEN YERLÄ° KREDÄ°”

-Bankalarla en son kredi yapılandırma işi tamamlandı mı yoksa görüşmeler devam ediyor mu?

-Bu bir refinansman, yapılandırma deÄŸil. Veyahut da nasıl diyeceksek, bize yeni ÅŸartlarla tamamen yeni bir kredi veriyorlar. Ä°ÅŸimizin ihtiyacı mevcut kredilerin vadesiyle üç yıl sonra dönemeyecekti. Ben üç yılı beklemeden iÅŸ ortağımız olan bankacı arkadaÅŸlarıma bu durumu anlattım, onlar da saÄŸ olsun, durumu anlayışla karşılayıp iÅŸimizi birlikte büyütme konusunda hemfikir oldu. Amaç Türkiye’nin büyümesini desteklemek olunca, konu kolaylıkla çözüme gidebiliyor.

-Vadesi kısa değil mi verdikleri kredilerin?

-Yani bir yıldan az. İşin ihtiyacını karşılayamayacak kısalıktaydı.

-Sizin istediÄŸiniz vade nedir?

-Benim istediğimden ziyade işin istediği daha uzun bir vade. 8-10 yıl vadeyi konuşuyoruz.

-Ne kadarlık bir kredi istiyorsunuz?

-Şimdi bu bir süreç, çalışıyoruz. Bazı bilgiler de gizlilik esası sebebiyle sizinle paylaşamayacağım bilgiler. Zamanı geldiğinde paylaşabileceğimiz kadarını zaten kamuoyuyla paylaşacağız.

-Peki bu iş ne zaman tamamlanır?

-Neredeyse sürecin sonuna gelindi. Eli kulağında.

-Yabancı banka var mı refinansman işinde?

-Var tabii. Türkiye’de çalışan yabancı bankalar ve hatta Türk bankalarının yabancı ülkelerdeki ayakları da var. Onlar da bu sürece dahil. Biz büyük bir grubuz. Yıldız Holding’in altında sadece atıştırmalık kategorisinde faaliyet gösteren pladis yok. Bunun dışında perakende iÅŸlerimiz var, KerevitaÅŸ, Bizim Toptan gibi iÅŸlerimiz var. Gözde gibi private equity ÅŸirketlerimiz var. Bunların çoÄŸu Allah’a şükür büyüme baÅŸarısı gösteren, saÄŸlıklı bilançoları olan ÅŸirketler. Bunların bir kısmı planlandığı üzere halka açılmaya gidecek ve aralarında Åžok Marketler de bulunuyor.

-Yurt dışında en önemli iki yatırımınız Godiva ve United Biscuits. Godiva’da durum nedir ÅŸimdi?

-Birkaç gündür New York’taydım. Biliyorsun 180 ülkede faaliyetimiz var, dolayısıyla ben de çok sık seyahat ediyorum. Özel ve iÅŸ seyahatlerim genelde birbirine giriyor. Bu da iÅŸin gereÄŸi. Yeni CEO’muz Annie Young-Scrivner bana Godiva ile ilgili bir özet verdi. Ä°ÅŸlerimiz iyi gidiyor, planladığımız gibi. Ben iki ayda bir Godiva’daki iÅŸlerimizi yakından takip ediyorum. Özellikle yeni konseptler deniyoruz Godiva’da. Kafe konseptleri deniyoruz, çok baÅŸarılı olacak gibi görünüyor. Çin pazarı için yeni lezzetler deniyoruz.

-Aldığınızda durum neydi, şimdi ne? Nereden nereye getirdiniz?

Biz aldığımızda Godiva’nın bazı maÄŸazaların lokasyonlarının, görüntülerinin menülerinin deÄŸiÅŸmesi gerekiyordu. Yeni lezzet ve trendlere uyumlu olması gerekiyordu. Dolayısıyla bunları yaptık ve yeni ülkelere Godiva’yı götürdük. Bu ülkelerden biri de hızlı büyüdüğümüz Çin. Bazı dönemlerde neredeyse haftada bir maÄŸaza açıyoruz. Ä°ngiltere’de Manchester Meadowhall’da yeni bir kafe konsepti deniyoruz. Bu konsept de çok teveccüh gördü. Godiva global bir iÅŸ. Godiva’da Japonya biz aldığımızdan bu yana beÅŸ misli büyüdü.

ÇİNLÄ°LER’E GODÄ°VA

-Çin nasıl?

-Çin’de iyi büyüdük. 150 tane dükkanımız var. Çin’deki iÅŸi yerinde gidip göreceÄŸiz arkadaÅŸlarla. Onlar gidip araÅŸtırma yapıyor. Çinlilere daha uygun nasıl bir Godiva yapabileceÄŸimiz üzerinde çalışıyoruz. Buradan gönderdiÄŸimiz tatlar tuttu. Çikolata sevmeyen hemen hemen kimse yok, bu da iÅŸimizin büyümesini hızlandırıyor.

-Peki, Çinli tüketiciler için ne düşünüyorsunuz? Daha tatlı bir ürün mü yoksa daha az tatlı bir ürün mü?

-Müşterilerimiz için önemli olan sadece ürün değil, o dükkana girdiği anda yaşadığı life experience (tüketici deneyimi). Esasen konu sadece ürün tadı değil. Biz de bunu sağlamaya çalışıyoruz. Bu bir laboratuvar çalışması gibi; dolayısıyla çeşitli araştırmalar yapılı- yor. Önce o ülkenin müşterisini anlı- yoruz, sonra o ülkenin modasına, trendlerine hep bakıyoruz.

-Peki United Biscuits’te durum nasıl?

-pladis diyelim isterseniz. Çünkü pladis, United Biscuts’in ve Ãœlker’in kurum ismi. Hepsi birleÅŸti pladis oldu. pladis geçen yıl pound bazında yüzde 8 büyüdü.

-Onun hesapları pound üzerinden tutuluyor, değil mi?

-pladis 180 ülkede faaliyet gösteriyor. Dolayısıyla faaliyet gösterdiÄŸi ülkelerin para birimleri deÄŸiÅŸik. Satın aldığımız United Biscuits Ä°ngiltere’de kayıtlı olduÄŸu için ortak para birimini pound olarak muhasebeleÅŸtiriyoruz. Farklı coÄŸrafyalarda operasyonlarımız var. Her ülkenin ekonomik büyüme hızı farklı olabiliyor. Biz Türkiye’de Ãœlker ile yüzde 15 büyüdük.

“PEK ÇOK ÃœLKEDE ÃœLKER TESÄ°SÄ° VAR”

-Ülker büyüdü derken Türkiye ve dışarıdaki operasyonları kastediyorsunuz herhâlde?

-Ãœlker sadece Türkiye’de satılmıyor, pek çok ülkede Ãœlker üreten tesislerimiz var. Ãœlker’in Biskrem, Halley, Albeni gibi pek çok markası yakın coÄŸrafyadaki ülkelerde marka olarak tercih ediliyor ve raflarda satılıyor. Türkiye’den 100’ün üzerinde ülkeye ihracat yapıyoruz. pladis’in sahibi olan Yıldız Holding bir Türk ÅŸirketi ve Yıldız Holding’in iÅŸlerinin yüzde 75’i Türkiye’de. 80 fabrikasının 55’i Türkiye’de. 60 bin kiÅŸi çalışıyor Yıldız Holding’e baÄŸlı ÅŸirketlerde, 45 bini Türkiye’de. Yani Yıldız Holding bir Türk ÅŸirketi ve bizim aile ÅŸirketimiz. Sabri Ãœlker’in çocuklarının ve torunlarının sahip olduÄŸu bir ÅŸirket. pladis’in de, Godiva’nın da, United Biscuits’in de yüzde 100 sahibi. “Paraları alan da kaçan mı?” lafı boÅŸ bir laf.

-Onu da soracaktım.

-Bunu millete anlatmanın mümkünatı yok. Para kazanmak için burada varız. Nereye götüreceÄŸiz ki? Ay’da banka olsa belki götürürüz ama Ay’da banka yok. (Gülüyor)
Geçen gün Türkiye’den bir grupla pladis’i görmeye gittik. Misafirlerimizden biri yolda bana “Sen ÅŸimdi Ãœlker’i sattın, deÄŸil mi?” dedi. Dedim “Bu nereden çıktı?” o da dedi ki “Böyle söyleniyor.” Yahu senin bu söylediÄŸini düzeltmenin imkânı yok. Ben ÅŸirketi aldım ve seni aldığım ÅŸeyi göstermeye götürüyorum. Sen diyorsun ki sattın. Bunu nasıl düzelteceÄŸiz? Åžimdi ÅŸirket olarak öyle bir noktadayız ki artık ürünlerimizi sıfırdan Türkiye’de üretip dünyanın dört bir noktasına ihraç ediyoruz. ÖrneÄŸin Godiva’nın market ürünlerini, McVitie’s Digestives Nibbles gibi inovatif ürünlerimizi burada üretip Ä°ngiltere’de ve dünyanın pek çok noktasında tüketicilerimizle buluÅŸturuyoruz.

-Peki Türkiye’de inovasyonu yapılan yeni ürün var mı, örneÄŸin Godiva’da?

-Godiva’nın daha yeni piyasaya çıkan Dome diye bir ürünü var. Kubbe yani. Ä°lk defa Türkiye’de yapıldı. Tatmak lazım. Yakında her yerde görürsün. Gayet lezzetli oldu, çok beÄŸeniliyor.

“PENTA VE ÅžOK HALKA AÇILIYOR”

-Peki yeni bir satın alma var mı ufukta? Fırsatlara bakıyor musunuz?

-Satın alma olarak şu anda bir şey yok. Ama Penta diye bir şirketimiz var, halka açılıyor mesela.

Ne ÅŸirketi o?

-Penta, elektronik ve bilgisayar parçaları toptancısı. 2,5 milyar TL (2017 sonu itibarıyla) cirosu var. Kendi kategorisinde, dijital alanda çok önemli bir şirket. Gezip görmekte fayda var.

-Nerede fabrika?

-Dudullu’da. Çok büyük bir fabrika deÄŸil. Az bir imalatımız var, ama çok ürün alıp satıyoruz. Teknoloji marketlerde satı- lan birçok ürünün toptancısıyız.

-Amazon gibi mi?

-Amazon her şeyi satıyor. Biz yalnız elektronik satıyoruz. Yazılım da, çözümler de satıyoruz.

-Åžok da halka açılıyor…

-Evet. Åžok’ta her yıl bin maÄŸaza açıyoruz. Bir süre daha böyle devam edeceÄŸini düşünüyorum.

-Kaç mağazanız var bugün?

-Åžimdi 5 bin 400’e yakın maÄŸazası var Åžok’un. Her hafta yeni maÄŸazalar açılıyor.

-O zaman lider olduklarını söyleyen bazı mağaza zincirlerini geçeceksiniz.

-Bu bir yarış değil. Önemli olan müşterinin ihtiyacını karşılamak. Talebin olduğu yere doğru hizmeti götürmek.

“YILDIZ HOLDÄ°NG OLARAK YÃœZDE 22 BÃœYÃœDÃœK”

-Yıldız Holding’in 2017 konsolide cirosu nedir?

-42 milyar TL. 10 küsur milyar dolar yapar işte.

-Bu ÅŸirketi satmak da zor. Satmışsınız diyorlar…

-Almak için kimse gelmedi ki (gülerek). Alayım diyen olmadı.

-Peki ortak olmak isteyen var mı?

-Duymadım. Gelse, almak isteyenin bana gelmesi lazım. Adam neyle ortak olacak ki? Yıldız Holding’e mi ortak olacak? Belki de iÅŸlere ortak olacak. Zaten çok ortağımız var. Besler ile birleÅŸen KerevitaÅŸ’ın ikincil halka arzını yapacağız. KerevitaÅŸ, Türkiye’nin Ãœlker’den sonra en büyük ikinci gıda ÅŸirketi olma yolunda. Besler ile birleÅŸtirdik ve ÅŸu anda 2,5 milyar TL’lik bir piyasa deÄŸerine sahip.

-Kaç senede oldu bu?

-KerevitaÅŸ, Ä°stanbul yaklaşımındaydı ve hiç sermayesi yoktu. Sermaye koysanız halka açık olduÄŸu için hisse sahibi çok sayıda küçük ortağın payları iyice eriyecekti. Onun yerine Besler ile KerevitaÅŸ’ı birleÅŸtirdik, küçük hisse sahipleri için bu durum iyi oldu.

-Hedefiniz ne? Önümüzdeki sene ne olur bu işler?

-Biz 2017’de Yıldız Holding olarak TL bazında yüzde 22 büyüdük. Bu sene yaptığımız bütçelerde de benzer bir büyüme hedefliyoruz ve ilk iki ayımız iyi geçti. Yani saÄŸlıklı büyümeye devam edecek gibi görünüyoruz.

-Peki ekonomiye ne diyorsunuz?

-Bizim ekonomimiz iyi, satışlarımız iyi, işlerimiz iyi.

- Memleket ekonomisi de geçen yıl yüzde 7 büyüdü.

- Memleket ekonomisiyle ilgili benim çok söyleyecek lafım olmaz. Çünkü herkes hem konuÅŸuyor hem benden çok daha iyi biliyor. Ama ÅŸunu söyleyeyim: Bakın, bankalara gidip konuÅŸunca onlara dedim ki bizim borçları- mızın vadesi sizin alacaklarınızın vadesine uygun deÄŸil. Bunu düzenleyelim. Vadeleri denk getirelim. “Bize uzun vadeli kredi verin” dedik. Hepsi “Bunu daha önce yapmalıydık” dediler. Hiç kimse “Nereden çıktı bu?” falan demedi.

-Peki bu uyumsuzluk nereden çıktı?

-Uyumsuzluk ÅŸuradan çıktı: Yurt dışında bunu yapıyoruz. Orada sendikasyon kredilerimiz var. Bunlar da beÅŸ yıl vadeliden uzun krediler. Uzun vadeli kredi olunca faiz daha düşük oluyor yurt dışında. Ä°kincisi, sigorta poliçesi gibi zamanında ödeyince bazen faizden de indirim yapıyorlar. Türkiye’de ise spot, rotatif kredi alırsanız daha uygun oluyor. Sistem böyleydi. Yapacak bir ÅŸey yoktu.

Yıldız Holding olarak büyümeye devam ediyoruz. Dünyanın her tarafında önemli iÅŸlere imza atıyoruz. Kısa vadedeki bu krediler büyümemizin önüne geçiyordu. Sendikasyon kredisi anlaÅŸması ile var olan vade uyuÅŸmazlığını uyumlu hale getirdik. BaÅŸbakan Yardımcısı Sayın Mehmet ÅžimÅŸek’in de ifade ettiÄŸi gibi, çatıyı hava güneÅŸli iken tamir etmemiz gerekiyor. Ä°lk adımı ben atarak bankalara çaÄŸrıda bulundum ve ÅŸu andaki refinansman sürecine girdik.

Uyumsuzluk yok aslında sistemde. Bu böyle gidebilirdi. UyumsuzluÄŸu ben çıkardım biraz. Niye? Önümü görmek istedim. Büyük iÅŸler yapıyorum. Dünyanın her tarafında önemli iÅŸler yapıyorum. Dedim ki “Ä°leride başıma bir iÅŸ gelmeden (yani yaÄŸmur yaÄŸarken kimse ÅŸemsiye vermez) güneÅŸli bir havada ÅŸemsiye verirler.” Mehmet ÅžimÅŸek de geçen gün bunu söylüyordu (BaÅŸbakan Yardımcısı Mehmet ÅžimÅŸek’in UludaÄŸ Ekonomi Zirvesi’ndeki açılış konuÅŸmasına atıfta bulunuyor.) Yani ilk adımı ben attım. Önümüzdeki yıllarla ilgili güzel ekonomik beklentilerim var ve seçimlerin sonuçlarının da satın alındığını düşünüyorum. Bir kehanette bulunmuyorum. Ben bunu sadece semptomlardan gördüğüm için söylüyorum.