"YPG'yi ikna etmemiz gerek"

“Münbiç’i biz aldık, ne yapacağımıza da biz karar veririz.” ABD’nin eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, 1 yıl önce verdiÄŸi röportajda böyle söylemiÅŸti.

O röportajdan sonra OrtadoÄŸu’da özellikle Suriye’de çok ÅŸey deÄŸiÅŸti ama Münbiç gündemden düşmedi. Türkiye, PKK’nın Suriye uzantısı YPG’nin bölgeden çekilmesi konusunda ısrarcı. Türkiye ve ABD arasında önemli müzakereler yürütülürken, Jeffrey yeni bir röportaj daha verdi.

Aynı zamanda OrtadoÄŸu uzmanı olan Jeffrey, George W. Bush’un asistanlığını ve ulusal güvenlik danışmanlığı yardımcılığını yaptı. 2008-2010 yılları arasında Türkiye Büyükelçisi’ydi. 2012’de BaÄŸdat’a büyükelçi olarak atandı ve sonra emekli oldu. Yıllardır Washington Enstitüsü’nde çalışmalar yürütüyor...

AFRÄ°N OPERASYONU

Jeffrey: KiÅŸisel görüşümü ve Washington’un bakış açısını ayırmam gerek. KiÅŸisel görüşüm: Türkiye’de yaÅŸadım, PKK isyanı baÅŸladığında oradaydım. Bu nedenle Afrin’in Türkiye için ne kadar büyük bir tehdit olduÄŸunun farkındayım. ABD de zaten Türkiye’nin meÅŸru güvenlik kaygılarını anladığını açıkladı. Afrin operasyonu, Türkiye’nin terörist bir tehlikeyle baÅŸ etmek için düzenlediÄŸi bir harekâttı.

‘AFRÄ°N OPERASYONU BAÅžARILIYDI’

- Sonucu nasıl değerlendiriyorsunuz?

BaÅŸarılı bir operasyondu. Fakat Amerikalılar açısından bir soruna, DEAÅž’a karşı operasyonların azalmasına yol açtı. ABD’nin bu mücadeledeki ortağı olan Suriye Demokratik Güçleri, -ki bunun liderliÄŸini PKK’nın Suriye kolu YPG yapıyor- DEAÅž’la mücadeleye ilgilerini kaybetti. Bu Amerikan ordusunda bazı endiÅŸelere yol açtı.

- YPG neden Afrin’den çekildi?

Afrin’de kalırlarsa yenileceklerini anladılar. Åžehrin zarar görmesini de istemediler.

- YPG’nin Afrin’deki yenilgisiyle, ABD Suriye’de güç kaybetti mi?

Bu soruyu yanıtlayabilmek için öncelikle “Amerikan askerleri neden Suriye’de?”nin cevabını vermek gerek. Resmi misyon DEAÅž’ı yok etmek. Bu misyon neredeyse tamamlanmak üzere. Bir diÄŸer görevse -Tillerson bunu ocak ayındaki konuÅŸmasında açıklamıştı- Cenevre sürecini zorlamak ve Esad rejiminin ötesine geçebilmek için askeri varlığı sürdürmek. Ve tabii ki Ä°ran etkisini azaltmak. Bunlar hem ABD hem Türkiye’nin ortak çıkarları. Fakat Türklere yeterince anlatamadık.

‘FIRAT’IN DOÄžUSUNDA YPG’YLE Ä°ÅžBÄ°RLİĞİ SÃœRECEK’

- Bu ne anlama geliyor?

ABD Suriye’de kalmaya devam edecek, özellikle Fırat’ın doÄŸusunda. Ve tabii ki YPG/SDG’yle iÅŸbirliÄŸinin de süreceÄŸi anlamına geliyor. ABD ve bizzat ben de Türklere bunun geçici ve taktiksel olduÄŸunu söyledik. DışiÅŸleri Bakanı Tillerson, Ulusal Güvenlik Danışmanı McMaster ve Savunma Bakanı Mattis... Hepsi Türk mevkidaÅŸlarıyla bu konuda ÅŸubat ayı gibi görüştü. Birkaç gün önce de Münbiç konusunda taslak bir ortak anlayış olduÄŸu açıklandı. Geçen hafta da Washington’da görüşmeler oldu.

- Görüşmeler nasıl geçti?

Benim her iki taraftan da anladığım kadarıyla Tillerson’la varılan ortak anlayışın devam etmesi konusunda ilerleme kaydedildi. Biliyorsunuz Tillerson’la ÇavuÅŸoÄŸlu görüşecekti ancak iptal oldu çünkü Tillerson görevden alındı. Ama DışiÅŸleri MüsteÅŸarınız Ãœmit Yalçın bazı görüşmeler yürütecek. Washington’da büyük bir deÄŸiÅŸiklik yaÅŸandı ve bu tabii ki süreci yavaÅŸlatıyor. Yeni bakan Pompeo nisandan önce koltuÄŸuna oturmayacak, bu nedenle bir yönetim boÅŸluÄŸu var. Ulusal Güvenlik Danışmanı McMaster da görevden alındı. Türkiye’yle varılan anlayışa hâkim olan isimler Tillerson ve McMaster’dı. DuyduÄŸum kadarıyla Türkiye’ye söylenen ÅŸeyler gayet açıktı. Fakat problem ÅŸu ki Washington’da ÅŸeytan hep ayrıntıda gizlidir. Herkes alınan her kararı destekliyor anlamına gelmez. Bu Türkiye’ye karşı bir komplo deÄŸil, sadece ABD’nin dış politika yapış ÅŸekli.

‘MÃœNBİÇ’TE ANLAÅžMAMIZ ÖNEMLÄ° ÇÜNKÃœ BIDEN SÄ°ZE SÖZ VERDÄ°’

- DEAÅž sonrası Suriye’de ABD’nin temel hedefinin Ä°ran’ı durdurmak olduÄŸu anlaşılıyor. YPG’yle iÅŸbirliÄŸiniz bu çerçevede sürer mi?

YPG, DEAÅž’tan sonra Esad’ın peÅŸine düşecek bir güç olabilir mi? YPG konusunda ABD’de ciddi bir tartışma yürütüldüğünü düşünmüyorum. YPG’nin çekiciliÄŸi, üzerinde faaliyet gösterebileceÄŸimiz çok büyük bir alanı kontrol ediyor olmaları. Onların kara gücünü bizim hava gücümüzle birleÅŸtiriyoruz. Rusya’nın paralı asker grubu Wagner ve Suriyeli milislerin saldırısında gördüğümüz gibi, bu iÅŸbirliÄŸiyle Suriye Ä°ran ve Rusya tarafından gelen her ÅŸeyi kolayca püskürtebildiÄŸimizi gördük. Fakat bu siyasi-askeri denklemde Türkiye’yle iÅŸbirliÄŸi yapacabileceÄŸimiz alanlar var. Mesela Ä°dlib’de nasıl Suriyeli milislerle mücadele ediyorsanız biz de Fırat’ta aynı mücadeleyi yürütüyoruz. Asıl mesele Türkiye ve ABD arasındaki YPG endiÅŸesini gidermek -ki çok anlaşılır bir endiÅŸe. Münbiç’te bir anlaÅŸmaya varmak önemli çünkü dönemin baÅŸkan yardımcısı Biden Türkiye’ye bir söz verdi.

‘YPG’YÄ° MÃœNBİÇ’TEN ÇEKÄ°LMEYE Ä°KNA ETMEMÄ°Z GEREK’

- Önceki röportajımızda “Münbiç’i biz aldık, ne yapacağımıza da biz karar veririz” demiÅŸtiniz. Sizce Münbiç’te nasıl bir anlaÅŸmaya varılmalı?

Yerel konseyler ve milisler artık aslında stratejik olmayan bu bölgeyi kontrol edebilir. Mesela Afrin, Kobani stratejik yerler. Münbiç stratejikti çünkü YPG o bölgeden Afrin’e ilerleyebilirdi ama artık bu da mümkün deÄŸil. Münbiç, ABD ve Türkiye için artık o kadar önemli deÄŸil bu nedenle bir anlaÅŸmaya varılması zor deÄŸil. Türk ve Amerikan askerleri de gözlemcilik yapabilir. YPG’yi anlaÅŸmanın onların da çıkarına olduÄŸuna ikna etmemiz gerek. Çünkü ayrılmayı reddedeceklerdir.HABERTÃœRK