Erdoğan bizzat açıkladı: ABD'den Türkiye'ye Münbiç teklifi

CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan, Afrika turunun üçüncü durağı olan Senegal’de gazetecilerin sorularını yanıtladı. Burada çok önemli açıklamalarda bulunan ErdoÄŸan'ın konuÅŸmasından öne çıkan baÅŸlıklar şöyle:

"Afrika açılımı çerçevesinde iliÅŸkilerimizi çok daha güçlendireceÄŸiz. Moritanya’da daha güzel bir büyükelçilik istiyoruz. Senegal’de 10 dönüm yerin tahsisini aldık. Orada çok güzel bir büyükelçilik yapalım istiyoruz. Afrika’nın bir gün mutlaka ayaÄŸa kalkacağına, atalarımızın kurduÄŸu güçlü baÄŸları geleceÄŸe taşımamız gerektiÄŸine inanıyorum.

Senegal’in bölgede ciddi bir sıçramanın içerisinde. Ticaretimiz 2017’de 250 milyon dolara ulaÅŸtı. Senegal’de ÅŸahsıma bir devlet niÅŸanı da tevdi edildi. Halklarımız arasındaki baÄŸları güçlendirmek için Senegalli öğrencilere verdiÄŸimiz bursları artırma noktasında sözümüz oldu.

Afrika ziyaretimizin son ayağı Mali. Mali’ye CumhurbaÅŸkanı düzeyinde ilk ziyareti gerçekleÅŸtirmekten memnuniyet duyuyorum. Mali, FETÖ ile mücadelede kararlı adımlar attı, okullar Maarif Vakfı’na devredildi. TÄ°KA, Mali Parlamentosu’nun renovasyonunu ve genel kurul salonunun yeniden tefriÅŸini geçen yıl tamamladı. Malili öğrencilere de ülkemizde burs saÄŸlıyoruz. Hatta “Daha fazla öğrenci gönderebilirsiniz, size desteÄŸe hazırız” dedik.

AFRİKA'NIN GÜNEYİNE İNECEĞİZ

* Afrika’da sahada üç kutup var. Birincisi, Türkiye, Çin, Hindistan, Brezilya gibi yumuÅŸak güç kullanan ülkeler. Ä°kincisi, sert güç kullananlar. Üçüncü de iki arada kalanlar. Bu mücadeleyi yumuÅŸak güç kullananların kazanması için ortak strateji olabilir mi?

Bir dahaki Afrika seyahatimizde kıtanın güneyine de ineceÄŸiz. Güney Afrika’da Zuma vardı; ÅŸimdi cumhurbaÅŸkanlığına Ramaphosa geldi. Kendisini aradım, yakında yüz yüze de görüşeceÄŸiz. Güney Afrika, kıtanın en güçlü ülkeleri arasında. Özellikle yeraltı varlıkları bakımından zengin. Altın olayı çok ileri. Afrika’ya önem verdiÄŸimiz içindir ki kıtada bir zamanlar 12 olan büyükelçilik sayımız 41’e, 42’ye yükseldi. Çin’le yarışa girme gayretinde deÄŸiliz. Çin’in mali imkânları bizimkiyle mukayese edilir gibi deÄŸil. Biz kendi ölçeÄŸimizde Afrika’ya destekte bulunuyoruz. Mesela G5 Sahil Ortak Gücü’ne 5 milyon dolar vereceÄŸiz. Afrika bizim için olmazsa olmaz bir kıtadır. Afrika’ya biz sömürgeci mantığıyla deÄŸil, muhabbetle yaklaşıyoruz.

ABD'NİN MÜNBİÇ TEKLİFİ

* Biz Dakar’da iken Afrin’den ÅŸidddetli çatışma haberleri geldi. ABD’nin Ankara Maslahatgüzarı “YPG’yi Münbiç’ten çekeceÄŸiz, YPG’yi müttefik görmüyoruz, verdiÄŸimiz sözlere baÄŸlıyız” dedi.

Çatışma haberlerinin akabinde Hulusi PaÅŸa’dan bilgi aldım. Jandarmadan, JÖH’lerden, maalesef 8 ÅŸehidimiz oldu. ÖSO’dan da 2 ÅŸehit var. Olay akabinde, terör unsurlarının uçaksavarları personelleriyle yok edildi. Teröristlere yaptıklarını misliyle ödeteceÄŸiz. Sorunuzun ikinci bölümüne gelince... ABD’liler, Obama döneminden beri Münbiç’te kalmayacaklarını, oraya girmiÅŸ olanları çıkaracaklarını, Fırat’ın doÄŸusuna çekeceklerini söylüyor. Hep söz vermelerine raÄŸmen, fiiliyatta YPG’yi oradan çıkarmadılar. Trump ve ekibi de aynı ÅŸeyi söylüyor. Ama fiiliyata yansımadı.

DışiÅŸleri Bakanları Rex Tillerson, geldiÄŸinde “Çıkaralım onları. Münbiç’in yarısında güvenlik sizde, yarısında bizde olsun” dedi. Cevaben, “Ne sizde olsun güvenlik, ne de bizde! Münbiç oranın gerçek sakinlerinin olmalı” dedim. ABD’lilerin kast ettikleri, kentin asli sakini Arapların yerlerine yerleÅŸmelerini saÄŸlama amacıyla, Münbiç’in güvenliÄŸini beraber saÄŸlamaksa bu elbette yapılabilir.

TÃœRKÄ°YE'NÄ°N S-400 ALIMI

* Türkiye’nin S-400 alımı nedeniyle ABD yaptırımlarına konu olması gibi bir risk var mı? Böyle bir risk olursa Türkiye kararını gözden geçirir mi?

Artık bizi tanımış olmaları lazım. Bizden söz bir kere çıkar, iÅŸ biter. Ruslarla anlaÅŸmış olduÄŸumuz için o iÅŸ artık bitmiÅŸtir. NATO üyesi Yunanistan da Rusya’dan S-300 aldı, yaptırım mı uygulandı? Kaldı ki ülkemizin güvenliÄŸi ile ilgili meselelerde kimden ne alacağımızı baÅŸkalarına soracak deÄŸiliz. Stratejik ortaklarımızdan, aynı ittifakta yer aldığımız ülkelerden, müttefikliÄŸin gereÄŸini yerine getirmelerini bekleriz. Mesela müttefikimiz bir ülkenin, bir terör örgütüne silah temin etmesini, hem de ücretsiz silah vermesini makul karşılamamız mümkün deÄŸil.

CUMHURBAÅžKANI OLMAKTAN UTANIYORUM

* Putin, “ErdoÄŸan sayesinde DoÄŸu Guta’daki siviller tahliye edilebildi” dedi. Bu DoÄŸu Guta, Ä°dlib veya baÅŸka noktalarda sivillerin tahliyesi için beraber çalışılmaya devam edilecek anlamına gelir mi?

Guta ve Ä°dlib ile ilgili Sayın Putin’i aradım. DoÄŸu Guta’dan tahliye için ricada bulundum. Orada çocuk ve kadınlar öldürülüyor. Sözüm ona sivillerin gözetileceÄŸi söyleniyor ama videolar, fotoÄŸraflar ortada. Yapılanları gördüğüm zaman insan, baba, siyasetçi olmaktan, hatta CumhurbaÅŸkanı olmaktan utanıyorum. “Tahliye edilenleri biz alalım, tedavilerini yaptıralım” dedim. Olumlu yaklaşım gösterdi ama bununla ilgili mesafe katedilemedi. Çocuk ve kadınların Åžam’a gönderildiÄŸi haberleri var. Bu, ejderhaya teslim edilmeleri anlamına gelir.

*Afrin’de olumlu yaklaşıp sessiz kalan Rusya, Ä°dlib’de bizi rahatsız edecek bir teklifle karşımıza gelebilir mi?

Afrin olayında Rusya’yla bir sıkıntımız yok. Ä°dlib’de gözlem noktaları oluÅŸturma sürecimiz de devam ediyor. Önümüzdeki süreçte Soçi’deki üçlü zirvenin benzerini Ä°stanbul’da yapacağız. Bu ve benzeri konuları orada da deÄŸerlendirme imkânımız olacaktır.

BAZI ARKADAÅžLARIMIZLA ANLAÅžAMIYORUZ

* Türkiye Varlık Fonu için yeni bir yol haritası var mı?

Varlık Fonu ÅŸu anda vekâleten yürüyor. BaÅŸbakan’ımızın bir çalışması var. Varlık Fonu’nun başına güçlü, inandığımız, piyasaların da hakikaten takdir edeceÄŸi bir ismi bulalım diye bir gayretin içindeler.

* Kredi faizlerinin yüksekliği konusunda sık sık uyarılar yapıyorsunuz. Kredi faizlerinin düşmesi için bankaları yönlendirici adım atılması söz konusu mu?

Faiz meselesinde devlet bankaları ve danışmanlarımla bir çalışma yaptık. Sayın Başbakan da bir çalışma yaptı ve arkadaşlarımıza bir süre verdi. Onlar bir çalışma yapacaklar. Akabinde de benim başkanlığımda bu konuyu müzakare etmek üzere tekrar bir araya geleceğiz. Çünkü faiz meselesinde tabii bazı arkadaşımızla tam anlamıyla uyumlu da sayılmayız. Ama faiz konusuna çözüm de bulmamız lazım. Yüksek faiz uygulaması ile ülkemizde yatırımı teşvik edemeyiz, yatırımı teşvik edemediğimiz zaman da istihdamı artıramayız. En büyük sıkıntı burada geliyor. Bakıyorsunuz bir banka 2.7 milyar kâr ettiklerinden söz ediyor.

Öbürü “Åžu kadar kâr ettim” diyor. Halbuki kâr dedikleri, faiz sayesinde yaptıkları sömürüden ibaret. Hiçbirisi, “Biz yatırımcıyı teÅŸvik edelim de sürümden kazanalım” derdinde deÄŸil. Bu ülkede yatırıma destek de “Elimizdeki imkânları onlarla paylaÅŸmak suretiyle ülkenin kalkınmasına yardımcı olalım” diye de bir dertleri yok. Bu finans sektörü böyle bir sektör. Onun için ÅŸu anda arkadaÅŸlarımız bu çalışmalarını yapıyorlar, bu çalışmadan sonra kendileri ile bir araya tekrar geleceÄŸiz ve kararımızı alacağız."