Sosyal Medya

Yorum - Analiz

'İran'da artık mızrak çuvala sığmıyor'

27-02-2018 19:01

İRAM İç Politika Uzmanı Koç, 'İran'da mızrak çuvala sığmaz duruma gelmiş. Meşruiyetini dini ve geleneksel değerlere dayamış olan devlet anlayışı kendini revize etmezse, devlet ve millet çatışması giderek hızlanacak' dedi.



İran Araştırmaları Merkezi (İRAM) İç Politika Uzmanı Mehmet Koç, İran'da mızrağın artık çuvala sığmaz duruma geldiğini belirterek, "Meşruiyetini dini ve geleneksel değerlere dayamış olan devlet anlayışı kendini revize etmezse, devlet ve millet çatışması giderek hızlanacak." dedi.
 
Tahran’da Gonabadi tarikatının müritleriyle güvenlik güçleri arasında çıkan gerilimi AA muhabirine deÄŸerlendiren Koç, Ä°ran’ın yeni toplumsal ve siyasal krizlere gebe olduÄŸunu söyledi.
 
Koç, Ä°ran’daki din devletinin kültür ve eÄŸitim politikalarının baÅŸarısızlığının halkta tarikatlara yönelimi arttırdığını kaydetti.
 
Ä°ran’da Nimetullahi tarikatının Gonabad kolunun zaman zaman tartışma konusu olduÄŸunu ve güvenlik güçleriyle tarikat mensupları arasında gerginlikler yaÅŸandığını hatırlatan Koç, "Bu gerginliklerden sonuncusu, 4 Åžubat Pazar günü güvenlik güçlerinin, tarikat liderini Tahran’daki evinde gözaltına alacaklarına dair söylentilerin sosyal medyada yayılması üzerine derviÅŸlerin de bölgeye toplanmasıyla yaÅŸandı. Çıkan arbedede birçok kiÅŸi yaralandı. 4 Åžubat günü yaÅŸananlar özünde Ä°ran’ın 'tarikatlar' adında önemli bir meselesini gün yüzüne çıkarmıştır." diye konuÅŸtu.
 
Koç, 16. yüzyılın başlarında İran'da kurulan Türk devleti Safevilerin de bir tarikat olduğunu anlatarak, şöyle devam etti:
 
"Ä°ran’da tarikatların köklü bir geçmiÅŸi var. Ancak bugün ortaya çıkan durum, daha çok devrim sonrası ile ilgili. Ä°ran'da Åžii Ä°slam anlayışına dayalı bir ÅŸeriat devleti kuruldu. Bu sistemin merkezinde velayet-i fakih yani devlet baÅŸkanı vardır. Bu bir anlamda Ä°mam Mehdi’nin yeryüzündeki halefidir. Dolayısıyla onun görüş ve düşünceleri, ülkenin kültür, toplum, siyaset, sanat yani her alanına yansır. Böyle kapsayıcı bir yoruma dayalı olunca iktidardaki siyaset, dini grupların, farklı dini eÄŸilimlerin faaliyetlerini de çabalarını da kendisi için siyaseten bir tehlike, tehdit olarak görüyor, algılıyor. Sistem tüm gruplara karşı topyekün bir mücadele baÅŸlatmıştır."
 
"Rejimin meşruiyeti tartışılıyor"
 
Koç, Ä°ran’daki resmi ideoloji dışında kalan dini grupların toplum içinde kültürel alanlarda eÄŸitimli ve kültürlü gençleri, kadınları, akademisyen ve bürokrat kesimi hedef alan çalışmalar yaptığını söyledi.
 
"Resmi din" yorumunun dışında kalan grupların resmi ideolojiyi yani resmi din anlayışını tartışmaya açtığına değinen Koç, "Resmi din anlayışının tartışmaya açılması ise rejimin meşruiyetini tartışmaya açmak demektir. İster istemez İran hükümeti bunu devletin güvenlik meselesi olarak algılıyor." ifadelerini kullandı.
 
Koç, İran rejiminin 22 Şubat'ta İslam devriminin 40. yılını kutladığını hatırlatarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
 
"40 yılın sonunda eğitim, kültür ve sanat alanlarında ciddi bir başarısızlık var ortada. Rejimin toplumu dönüştürmeye çalıştığı ancak başaramadığı, başarılı olamadığı yerlerde de dayatmaya çalıştığı bir ideoloji var. Toplum da farklı arayışlar içerisinde tarikatlara eğilim gösteriyor.
 
Kültürel noktada, Ä°ran büyük sıkıntılar yaşıyor. Kitle iletiÅŸim araçları, internet, uydular derken, geleneksel din yorumuyla mevcut toplumsal sorunlarını çözebilecek durumda deÄŸil. Ä°stihbaratın da açıklaması var, devrim öncesi iki tane faal olan tarikat varken, 2009'da 20’nin üzerine çıktı tarikat sayısı. Bir de meditasyon gibi metafizik yöntemleri geliÅŸtiren gruplar var. Bunlara da bakıldığı zaman 130’un üzerinde irili ufaklı grup karşımıza çıkıyor."
 
"İran toplumu büyük bir değişim yaşıyor"
 
Mehmet Koç, İran rejiminin 40 yıla yakın süredir topluma dayatmaya çalıştığı ideal toplum anlayışını başaramadığını savunarak, din devletinin kültür ve eğitim politikalarının başarısızlığı sonucunda toplumda tarikatlara yönelimin arttığını kaydetti.
 
Tarikatlara toplumdaki bazı kesimlerin ilgi gösterdiğine değinen Koç, "Sonuçta insanların iç dünyasıyla alakalı bir durum. Meditasyon gibi beşeri yöntemlere yönelmeler de çok oluyor. Bireyden bireye değişen bir durum, iç dünyasıyla alakalı ama sonuçta toplumun tamamı seferber olmuş gibi bir durum yok." değerlendirmesini yaptı.
 
Koç, İran toplumunda tam bir hayal kırıklığı yaşandığını ve sistem buna çözüm üretemeyince de insanların tarikatlar veya meditasyon gruplarına yöneldiğini aktararak, "Bu gruplar ortadan kaldırılsa bile yerini dolduracak başka gruplar ortaya çıkacaktır. Mızrak çuvala sığmaz duruma gelmiş. Meşruiyetini dini ve geleneksel değerlere dayamış olan devlet anlayışı kendini revize etmezse, devlet ve millet çatışması giderek hızlanacak. İran devleti, temelini dini ve geleneksel değerlere dayamış durumda, meşrutiyetini oradan alıyor. İran toplumu, çok ciddi derecede dönüşüyor. Özellikle kentleşme, sanayileşme, modernleşme noktasında çok ciddi bir dönüşüm içerisinde. Devletin içerisindeki anlayış kendini revize etmezse, devlet ve millet çatışması artık bundan sonra giderek hızlanacak." diye konuştu.
 
Ä°ran'da devlet ile millet arasındaki mesafenin gittikçe büyüdüğünü söyleyen Koç, "Bu durum yarın baÅŸka toplumsal ve siyasal krizleri de beraberinde getirecek. Ä°ran toplumu ve devleti buna gebe duruma gelmiÅŸ. 10 yılda bir karşı karşıya gelinen ve 1999, 2009 ve 2018 olaylarının da gösterdiÄŸi gibi devlet her an toplumsal olaylarla karşı karşıya kalıyor. Ä°ran’da olan olaylar sadece Ä°ran’ı deÄŸil bütün bölgeyi etkisi altına alıyor. Böyle bir ülkenin içerisi karışınca ister istemez bölgedeki bütün denklem ve dengelerin tartışılması anlamına geliyor." ifadelerini kullandı.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.