Afrin operasyonundaki en büyük risk

CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan, ABD'nin Suriye'nin kuzeyinde oluÅŸturma niyetinde olduÄŸu ‘sınır güvenlik güçlerini' yok etme yönünde kararlı oldukları vurgusu yaparak ABD'ye, NATO tarihinde görülmemiÅŸ yükselikte bir tonda uyarıda bulundu.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN AÇIK AÇIK UYARDI

ErdoÄŸan, Washington'ı "KurduÄŸun 30 bin kiÅŸilik ordu orada seni tam anlamıyla temsil edemeyecek ve stratejik ortağının karşısında da rezil olacaksın. Bizim tüm müttefiklerimize söylediÄŸimiz ÅŸudur: Teröristlerle aramızda durmayın. Katil sürüleri ile aramıza girmeyin. Ortaya çıkabilecek, istenmeyen hadiselerden biz sorumlu olmayız. Terör örgütünün üstlerindeki bayraklarınızı siz kendiniz indirin ki, biz size teslim etmek zorunda kalmayalım. Teröristlerle birlikte olanları topraÄŸa gömmek mecburiyetinde olmayalım" sözleriyle hedef aldı.

Türkiye'nin en kısa zamanda Afrin ve Menbiç'e yönelik operasyon gerçekleÅŸtireceÄŸine iÅŸaret eden ErdoÄŸan "TSK, en kısa sürede Afrin ve Münbiç meselesini halledecektir. Harekat her an baÅŸlayabilir. Ardından da sıra diÄŸer bölgelere gelecektir. Tek bir terörist bırakmayana kadar bu operasyonlar sürecek" diye konuÅŸtu.

''KIBRIS BARIŞ HAREKATI SÜRECİNDEN BU YANA EN SERT SÖZLER''

ErdoÄŸan'ın sözleri Türkiye'nin, Kıbrıs Barış Harekâtı'na giden süreçten bu yana liderlik seviyesinde ABD'ye yönelik sarf edilen söylemlerin en serti olması itibarıyla önemli. Zira, Bülent Ecevit'in baÅŸbakanlık döneminde Türkiye'nin adadaki Türk toplumu korumak ve adayı Yunanistan'a baÄŸlama amacı taşıyan "enosis" politikasını engellemek amacıyla baÅŸlattığı harekâta giden süreçten bu yana iki ülke bu denli sert bir ÅŸekilde karşı karşıya gelmemiÅŸti.

ErdoÄŸan'ın açıklamalarını önemli kılan bir diÄŸer nokta ise, Türkiye ve ABD'nin sahada doÄŸrudan karşı karşıya gelme ihtimalinin hızla artması oldu. Zira ABD'nin bir diÄŸer NATO ülkesi olan Türkiye'nin sınırında ‘sınır güvenlik gücü' oluÅŸturma kararı ve söz konusu güçlerin Türkiye'nin PKK ile doÄŸrudan baÄŸlantılı olan terör örgütü YPG'yi de barındıran Demokratik Suriye Güçleri'nden oluÅŸuyor olması, Türkiye ve YPG'ye silah desteÄŸi verdiÄŸi gerekçesiyle bir süredir gerginlik yaÅŸadığı ABD'nin ilk defa askeri olarak karşı karşıya gelmesine yol açabilir. Peki, ErdoÄŸan'ın açıklamalarını nasıl deÄŸerlendirmek lazım?

CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan'ın ‘Bayrağınızı size iade etmek zorunda kalmayalım' minvalindeki açıklamasını, iki ülke gücünün birbirinin karşısında bulunmaması gerektiÄŸine dair bir tavsiye niteliÄŸi taşıdığına iÅŸaret eden Dış Politika Uzmanı Özdemir Akbal, Sputnik'e yaptığı deÄŸerlendirmesinde "ABD, özellikle son iki yılda, siyasi parti olduÄŸu çok tartışmalı olan eline silah alması itibarıyla ‘terör örgütü' olarak adlandırabilecek PYD'nin askeri kanadı YPG'nin yoÄŸun olarak destekliyor. Ellerinde Amerikan bayrağı olan ve kollarında YPG peçi taşıyan Amerikan askerlerinin yürütmekte oldukları faaliyetleri, basın yayın kuruluÅŸları aracılığıyla takip ediyoruz. Bu baÄŸlamda, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın bu açıklaması yerinde ve doÄŸru açıklama. Ve bu açıklama, Kıbrıs Barış Harekatı'ndan bu yana en sert ifadeleri barındırıyor" ifadelerini kullandı.

''RUSYA'NIN TUTUMU BELÄ°RLEYÄ°CÄ° OLACAK''

Amacın terör örgütü PYD'nin Akdeniz'e ulaÅŸmasının engellenmesi olduÄŸuna ancak süreçte pek çok pürüz bulunduÄŸuna iÅŸaret eden Akbal "Terör örgütü PYD'nin Akdeniz'e ulaÅŸmasının engellenmesi hedefleniyor. Ancak iÅŸ ÅŸu noktada düğümleniyor. ABD, PYD'ye terör örgütü olarak destek veriyor. Hatta DAEÅž ile mücadele özel temsilcisi Brett McGurk, ‘Rakka Ulusal Konseyi' ifadesiyle baÅŸlayan de-facto bir oluÅŸum için politik bazı aÅŸamaların katedildiÄŸini gözlemlenmiÅŸ olacak ki PYD'ye askeri desteÄŸi ortaya çıkartıyor. Rusya ise, ABD kadar yoÄŸun olmasa da, YPG'ye destek veriyor. Bu yüzden muhtemel operasyonun Rusya tarafından nasıl karşılanacağı önemli. Biliyorsunuz, Soçi'de ay sonunda gerçekleÅŸtirilecek toplantıda Astana süreci gözden geçirilecek ve Astana da bir ÅŸekilde Cenevre'yle baÄŸlı. EÄŸer bu noktada Türkiye ve ABD'nin düştüğüne benzer bir ihtilafa Rusya ve Türkiye de düşerse doÄŸacak sonuç olumsuz olabilir. Bu noktada Rusya Federasyonu'nun tutumu önemli" dedi.

''ABD HEMEN DESTEKLEYECEK YENİ BİR GÜÇ ARAYIŞINA GİRER''

Sürece iliÅŸkin bir diÄŸer soru iÅŸareti ise, Suriye'nin kuzeyindeki terör örgütü YPG yapılanmasına dönük operasyonun yöntemiydi. Bu sorunun yanıtını da olası bir Afrin operasyonunun 'Suriyeli muhalif gruplarla yapılacağını' söyleyen CumhurbaÅŸkanı ve AK Parti Genel BaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸanverdi.

Peki ErdoÄŸan'ın önce Afrin ve sonrasında da diÄŸer bölgelerde "tek bir terörist kalmayıncaya dek" yürüteceÄŸini söylediÄŸi operasyon, Türkiye ve ABD'nin sahada askeri olarak karşı karşıya getirir mi? Akbal'a göre bu çok olası bir ihtimal deÄŸil; zira uzman "PYD, olası bir operasyonda Türkiye destekli güçlere karşı koyamazsa; ABD, PYD'nin arkasında durmaya devam etmek yerine destekleyecek yeni bir gücün peÅŸine düşer" diyor:

"ABD'nin politikalarını yakından takip eden biri olarak ben Amerika'nın son derece pragmatist bir yaklaşım içinde olduğunu; PYD'nin güç kaybettiği ve karşı koyma gücünde olmadığını anlarsa bölgede destekleyeceği yeni gücün kim olduğunun peşine düşeceğine inanıyorum. ABD'nin herhangi bir grubu desteklemesi o grubu sevmesiyle ilgili değil; o, en çok çıkarı hangi grup veya devletle maksimum fayda sağlayacağına bakar. Yani ABD, aslında pragmatizmin vücut bulmuş şeklidir. Eğer bu muhtemel operasyonda YPG güçlerinin ortadan kalkması sonucunu doğurursa, ABD, PYD'nin yeniden ayağa kaldırılmasıyla uğraşmak yerine iş birliği yapacağı yeni bir gücün peşine düşecektir. Dolasıyla Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ile Amerikan askeri güçlerinin karşı karşıya geleceğini zannetmiyorum."

PYD'YE YÖNELİK OLASI OPERASYON SENARYOLARI NELER?

Konuya iliÅŸkin bir baÅŸka yorum ise Suriye uzmanı Oytun Orhan'dan geldi. Orhan'a göre, ABD'nin 30 bin kiÅŸilik ‘sınır güvenlik güçleri' kurma kararı Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde gerçekleÅŸtireceÄŸi operasyonlar kapsamında ABD ile dolaylı veya doÄŸrudan karşı karşıya gelmesi ihtimalini masada tutuyor.

Afrin'e yönelik operasyonla ilgili iki olasılık olduğuna işaret eden Orhan "Afrin'deki operasyona ilişkin Rusya'yla koordinasyon sağlandıysa Afrin'de daha geniş alanları kontrol etmeye dönük ve TSK'nın kara unsurlarının da kullanıldığı daha büyük çaplı bir operasyon hedeflenebilir. Ancak eğer Rusya, Türkiye'nin hava operasyonları konusunda yeşil ışık yakmaz ve Türkiye'ye destek vermezse; Türkiye çok fazla risk almadan, sınır ötesinden YPG hedeflerini vurur ve Afrin'in çevresindeki Tel Rifat gibi Arap yerleşimlere yönelik sınırlı kara harekatı gerçekleştirebilir.

Özgür Suriye Ordusu (ÖSO), Tel Rifat'a doÄŸru ilerlerken Türkiye de top atışları ve istihbarat paylaşımıyla ÖSO'ya destek olabilir. Bu da Afrin'i biraz daha izole edecektir ama böyle olursa Afrin'in tamamının kontrol altına alınması oldukça zor olur" ifadelerini kullandı.

Operasyonun diÄŸer bölgelere sıçraması durumunda ABD ve Türkiye'nin sahada karşı karşıya gelebileceÄŸine iÅŸaret eden Orhan "ABD'nin YPG aracılığıyla kurdurmak üzere olduÄŸu Kuzey Suriye ordusu meselesi, ABD ve Türkiye'nin dolaylı veya kimi zaman doÄŸrudan karşı karşıya gelme riskini beraberinde getiriyor. CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan ‘Sıranın diÄŸer YPG bölgelerine de geleceÄŸini ve Amerikan unsurlarının da bu bölgelerden çekilmesi' gerektiÄŸini söyledi.

Erdoğan'ın da belirttiği üzere ABD ve Türkiye'nin karşı karşıya gelme riski var. Zira Türkiye'nin bu Kuzey Suriye ordusu şeklinde bir yapılanmayı kabul edeceğini düşünmüyorum. Türkiye'nin ileriki dönemde Fırat'ın doğusuna yönelik de olası askeri angajmanları söz konusu olabilir" diye ekledi.