Sevakin adasına tren yolu projesi 1864 yılında imzalandı

CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın Sudan temasında gündeme gelen Sevakin Adası'na iliÅŸkin Osmanlı Devleti'nin yüzlerce yıl önceki icraatları tarihi belgelerde ortaya çıktı.

Devlet ArÅŸivleri Genel Müdürlüğündeki Osmanlı ArÅŸivi'nde yer alan belgelerde, 1517'den 1882'ye kadar HabeÅŸistan'a görevlendirilen Osmanlı paÅŸalarının, stratejik konumu ve ulaşım kolaylığı dolayısıyla ikamet ettiÄŸi Sevakin Adası'nda o dönemde yapılan bazı faaliyetlere iliÅŸkin bilgilere ulaşıldı. 

Emniyet ve huzura verilen önemi gözler önüne seriliyor

Söz konusu belgeler arasında 16. yüzyıla ait "Habeş Beylerbeyine hüküm" başlığını taşıyan belge dikkati çekiyor. 1571 tarihli belgede "yerel kabilelerin Sevakin'e saldırdığı, ancak bölgede asayişin kontrol altına alındığı ve huzurun sağlandığı"na dair veziriazama yazılan bilgiler yer alıyor.

Tarihi belge, Osmanlı hakimiyeti süresince bölgede emniyet ve huzurun sağlanmasına verilen önemi gözler önüne seriyor.

Öte yandan 1854 tarihli bir baÅŸka belgede ise Savakin Kaymakamlık Konağı ve tamire ihtiyacı olan mahallelere iliÅŸkin bilgiler aktarılıyor. 

Sevakin'deki adli makamlardan Sadrazamlığa gönderilen yazışmanın bulunduğu belgede, Sevakin Kaymakamlığının önerisi ile Kaymakamlık Konağı, gümrük ve mahzenin yenilenmesi, yeni bir iskele yapılması ve bunlara yapılan masrafların Cidde Gümrüğünden ödenmesi gerektiği ve gelecekte muhtemel saldırılara karşı yerel yönetimlerin önerdiği tabya, cephanelik ve askeri amaçlı olarak kullanmak üzere yapılması istenen bazı inşaatların ise ekonomik yetersizliklerden dolayı yapılamadığına ilişkin bilgiler veriliyor.

Söz konusu belge, Osmanlı Devleti'nin Rusya ile Kırım Savaşı devam ederken, Kızıldeniz üzerinde büyük öneme sahip olan Sevakin'i hiçbir zaman ihmal etmediğini gösteriyor.

1864 tarihli belgede ise Aziziye-i Mısriye Kumpanyası'nın imtiyazı altındaki Mısır'da Hartum'dan Sevakin ve Musavva iskelelerine kadar uzanan tren raylarının döşenmesine ilişkin bilgiler bulunuyor.

Maliye nezaretinden Sadrazamlığa yazılan yazıyla Osmanlı Devletinin Sudan'dan gelecek ticaret ve ziyaret amaçlı yolcuların ulaşımlarının daha rahat yapılması ve ticari emtianın kolayca ulaştırılması için yapılacak demiryolu projesi anlatılıyor.

 "Sevakin'i daha çok duyacağız"   

Sevakin Adası'nın tarihi geçmiÅŸine iliÅŸkin AA muhabirine bilgi veren tarihçi Prof. Dr. Osman Köse, Kızıldeniz'de Nubya Sahili üzerinde bulunan Sevakin Adası'nın tarihin her döneminde "Afrika'ya açılan kapı" olarak bilindiÄŸinin altını çizerek, Osmanlıların bu stratejik adayı, Hicaz ve Kızıldeniz'in korunması için önemli bir yer olarak gördüklerini vurguladı. 

Osmanlılar döneminde ticaret ve seyahat için gelen insan profilinin, adanın kültürel çeşitliliği ve zenginliğini arttırdığını anlatan Köse, şunları kaydetti:

"Sevakin, Türkler için tarihi bir önem ve değere sahiptir. Son yıllarda Türkiye'nin Afrika ile ilişkilerinin gelişmesinin bir yansıması olarak TİKA, adadaki Osmanlılardan kalma tarihi binaları restorasyon yoluna gitmişti. Özellikle Sudan, Somali ve Afrika'nın diğer bölgeleri ile siyasi ve ticari ilişkilerin gelişmesi çerçevesinde ada geçmiş tarihlerdeki rolünü tekrar ifa edebilir. Bir bakıma gelişen olaylar ve ilişkiler, Sevakin'i tekrar Türkiye'nin gündemine taşımış oldu.

GeçmiÅŸ tarihlerde olduÄŸu gibi Sevakin bundan sonraki misyonuyla, Türkiye ve Afrika arasındaki iliÅŸkilerin geliÅŸiminde tekrar büyük rol oynayacağı gibi, ticaret ve turizmin geliÅŸimiyle Kızıldeniz kıyısında turizm ve ticareti ile yeni bir merkezin ortaya çıkmasına vesile olabilir. GeliÅŸen Türkiye ve gittikçe güçlenen Türkiye-Afrika iliÅŸkileri ile ticaret ve turizm yönleriyle Sevakin'i daha çok duyacağız."  

Kaynak: AA