İran'da sokağın lideri yok

İran'da konomik gerekçelerle başlayan eylemler sırasında protestocular kamu binalarına da saldırmaya başladı. Yeni Şafak'tan Kıymet Sezer'in haberine göre İran meydanları her geçen gün daha da gerilirken, son protestoların öncekilerden en önemli farkı ise ortada bir ideolojinin olmayışı ve grupların farklı gerekçelerle sokağa inmiş olması.

BÜYÜK SONUÇLAR BEKLENMİYOR

Dolayısıyla ülkedeki mevcut karışıklığın -şimdilik- büyük sonuçlara yol açması beklenmiyor. Ancak ilk günlerde protestolara ılımlı bakan Tahran, olayların sürmesi halinde müdahaleyi sertleştirecekleri mesajı verdi.

ÖLÜ SAYISI YÜKSELİYOR

Bunun ilk adımı ise Ä°sfahan'da yaÅŸandı. Kaymakamlık binasını iÅŸgale kalkışan göstericilerden 5'i öldürüldü. Öldürülen kiÅŸi sayısı 23'e yükseldi. Tahran Devrim Mahkemesi, 7. gününe giren eylemlerde bundan böyle sokaÄŸa çıkmakta ısrar edenlerin ‘ağır ceza' ile yargılanacağı restini çekerken, Ä°ran Dini Lideri Ali Hamaney ise bitmeyen isyan dalgasının altında ‘yabancı ülke istihbarat kuruluÅŸlarının' olduÄŸunu söyledi.

‘DÜŞMANI YENECEĞİZ'

Ä°ran'daki en yüksek makamın sahibi Hamaney, düşmanların kendilerine karşı birleÅŸtiÄŸini belirterek, “Ä°ran düşmanları para, silah, siyaset gibi araçları kullanıp güvenlik organlarıyla birlikte Ä°ran devletine sorun çıkarmak istiyorlar. Düşman, her zaman Ä°ran ulusuna sızmak ve saldırmak için bir fırsat ve çatlak arıyor” dedi. Halkın cesareti, fedakârlığı ve imanıyla düşmanın üstesinden gelineceÄŸini savunan Hamaney, konuya iliÅŸkin yakında halka hitaben bir konuÅŸma yapacağını bildirdi. Ä°ran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi BaÅŸkanı Ali Åžamhani de ülkesindeki olayların arkasında ABD, Suudi Arabistan ve Ä°ngiltere'nin olduÄŸunu söylemiÅŸti. Ä°ran CumhurbaÅŸkanı Hasan Ruhani ise önceki günkü mesajında, ‘halkın protesto gösterilerine hakkı olduÄŸunu, ancak kamu malına zarar verenlere asla müsaade etmeyeceklerini' belirtmiÅŸti.

HENÃœZ KÄ°TLESELLEÅžMEDÄ°

İsfahan, Huzistan, Kirmanşah, Ahvaz'da yoğunlaşan eylemler çok sayıda şehre irili ufaklı yayılmış durumda. İran'da kitlesel büyük eylemler yok. Gruplar daha çok siyasi sloganlarla sokaklarda. Ülkede yaşananlar 2009'daki Yeşil Hareket'e benzetilmiyor. Çünkü bu eylemlerin bir ideolojisi ve bir lideri yok. Her eylemci grup, farklı taleplerle sokağa iniyor. Eylemcilerin verdikleri tepkiler de kestirilemiyor. Yine 2009'dan farklı olarak son eylemleri reformistler desteklemiyor. Dikkat çeken bir diğer ayrıntı da bir istihbarat devleti olan ve güvenlik gücü 4-5 ayrı şekilde oluşturulan İran'da grupların nasıl bir anda hızla örgütlenerek sokağa inebildikleri...

Burada ise ‘dış müdahalelere' iÅŸaret ediliyor. ABD BaÅŸkanı Trump'ın ve Ä°srail BaÅŸbakanı Netanyahu'nun açıklamaları da bu kapsamda son yaÅŸananlarda dış müdahale algısını artırıyor.

EN AZ 23 ÖLÜ: BİNLERCESİ GÖZALTINDA

İran'da perşembe gününden bu yana devam eden gösterilerde en az 23 kişi öldü, 500'den fazla kişi de gözaltına alındı. Ülke medyasındaki bilgilere göre Loristan'da 4, Huzistan'da 2, Hemedan'da 3, İsfahan'da 3, Humeynişehr'de 3, Necef Abad'da 1, Gahderican'da ise 6 kişi öldü. Gahderican'da öldürülen 6 kişiden 5'inin, kaymakamlık binasını işgale yeltenenler olduğu belirtildi. İran makamlarının açıklamalarına göre gösterilerde en az 500 kişi gözaltına alındı.

Resmi olmayan kaynaklar ise bu sayının birkaç kat fazla olduÄŸunu belirtiyor. Bu arada Tahran Devrim Mahkemesi BaÅŸkanı Musa Gazanfer Abadi, üçüncü günden sonra gösterilere katılan eylemcilerin daha ağır cezalara çarptırılacağını açıkladı. Abadi, “Bu kiÅŸiler, rejimin temellerine kasteden kiÅŸiler olarak kabul edilecek” dedi.