İşçi ve işveren arasında yeni dönem

İşçi ve iÅŸveren arasındaki kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla mesai gibi anlaÅŸmazlıkların çözümünde 1 Ocak 2018’den itibaren yeni dönem baÅŸlıyor. Ekim ayında Ä°ÅŸ Mahkemeleri Kanununda yapılan deÄŸiÅŸikliÄŸin yeni yılda yürürlüğe girmesiyle birlikte işçi ve iÅŸveren arabulucuya gitmeden dava açamayacak. Arabulucuda anlaÅŸma saÄŸlanamaması durumunda dava açılabilecek. Arabulucu uygulaması yargının iÅŸ yükünün de azaltacak.

Dünya Gazetesi'nin haberine göre, milyonlarca işçi ve iÅŸvereni ilgilendiren Ä°ÅŸ Mahkemeleri Kanununda deÄŸiÅŸiklik öngören yasa yeni yılla birlikte yürürlüğe girecek. Bireysel veya toplu iÅŸ sözleÅŸmesine dayanan işçi veya iÅŸveren alacağı ve tazminatı ile iÅŸe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya baÅŸvurulmuÅŸ olması dava ÅŸartı olacak. Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaÅŸmaya varılamaması durumunda son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneÄŸini dava dilekçesine ekleyecek. Bu zorunluluÄŸa uyulmaması halinde mahkeme davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiÄŸi, aksi takdirde davanın usulden reddedileceÄŸi ihtarını içeren davetiye gönderecek. Arabulucuya baÅŸvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir iÅŸlem yapılmaksızın davanın, dava ÅŸartı yokluÄŸu sebebiyle usulden reddine karar verilecek.

Arabuluculuk Daire Başkanlığı, sicile kayıtlı arabuluculardan bu kapsamda arabuluculuk yapmak isteyenleri, varsa uzmanlık alanlarını da belirterek, görev yapmak istedikleri adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonlarına göre listeleyerek ilgili komisyon başkanlıklarına bildirecek. Komisyon başkanlıkları, bu listeleri kendi yargı çevrelerindeki arabuluculuk bürolarına, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirecekleri sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğüne gönderecek. Başvuru karşı tarafın, karşı taraf birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne yapılacak.

BİR AY İÇİNDE SONUÇLANDIRILACAK

Kanunla iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit, itiraz ve rücu davaları kapsam dışı bırakıldı. Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içinde sonuçlandıracak. Bu süre zorunlu hallerde arabulucu tarafından en fazla bir hafta uzatılabilecek. Arabulucu, taraflara ulaşılamaması, tarafl ar katılmadığı için görüşme yapılamaması yahut yapılan görüşmeler sonucunda anlaşmaya varılması veya varılamaması hallerinde arabuluculuk faaliyetini sona erdirecek ve son tutanağı düzenleyerek durumu arabuluculuk bürosuna bildirecek. Arabuluculuk görüşmelerine tarafl ar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabilecekler. İşverenin yazılı belgeyle yetkilendirdiği çalışanı görüşmelerde işvereni temsil ederek son tutanağı imzalayabilecek. Gazeteciler ve gemi adamları da açacakları bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı, tazminatı, işe iade davalarında, arabulucuya başvuracak.

İŞTEN ATILAN İŞÇİ BİR AY İÇİNDE BAŞVURU YAPACAK

İşten atılan işçiler işe iade için 30 gün içinde arabulucuya başvurmak zorunda. Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması halinde, son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, iki hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilecek. Tarafl ar anlaşırlarsa uyuşmazlık aynı sürede iş mahkemesi yerine özel hakeme de götürülebilecek.

YARGININ YÜKÜ HAFİFLEYECEK

Yargının gündeminde önemli bir yer tutan işçi ve iÅŸveren arasındaki uyuÅŸmazlıkların çözümü için Mayıs 2017 itibarıyla 50’si sosyal güvenlik hukukunda uzman olmak üzere 320 iÅŸ mahkemesinde 376 hâkim çalışmakta. Adalet Bakanlığının verilerine göre, iÅŸ mahkemesi kurulmayan yerlerde 514 asliye hukuk mahkemesi, iÅŸ mahkemesi sıfatıyla iÅŸ uyuÅŸmazlıklarına iliÅŸkin davalara bakmakta. Adli Sicil ve Ä°statistik Genel Müdürlüğü verilerine göre iÅŸ davalarının yıllık ortalama görülme süresi 2010 yılında 466, 2011 yılında 488, 2012 yılında 483, 2013 yılında 381, 2014 yılında 417, 2015 yılında 431, 2016 yılında 434 güne ulaÅŸmakta. Adli Sicil ve Ä°statistik Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2016 yılı sonu itibarıyla ilk derece mahkemelerindeki 3 milyon 525 bin civarındaki hukuk uyuÅŸmazlığının yaklaşık yüzde 15’i iÅŸ uyuÅŸmazlıklarından kaynaklanmakta. 2016 yılında bakılan 780 bin civarındaki hukuk uyuÅŸmazlığının yaklaşık yüzde 30’u iÅŸ hukukundan kaynaklanmakta.