'Trump Kudüs planı Suudilerle gerçekleştirebilir mi?'

ABD BaÅŸkanı Donald Trump, Kudüs'ü Ä°srail'in baÅŸkenti olarak tanıma kararı daha büyük bir planının ilk adımı olarak deÄŸerlendiriliyor. Arap, Ä°srail ve Amerikan medya organlarında, plana dair birçok haber yer alırken, en önemli ayrıntı iÅŸgalle yerinden olan milyonlarca Filistinlinin geri dönüş haklarının tanınmayacağı...

Daha önce İspanya Dışişleri Bakanı, AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi ve NATO Genel Sekreteri olarak görev yapan Avrupa'nın en önemli diplomatlarından Javier Solana, Project Syndicate'te kaleme aldığı yazısında konuya ilişkin gelişmeleri değerlendirdi.

TRUMP'IN DÄ°PLOMATÄ°K DARBE HAMLESÄ°

Trump'ın, Ä°ran tehdidi nedeniyle yakınlaÅŸan Suudi Arabistan ve Ä°srail'le kurduÄŸu ittifak üzerinden bir ‘diplomatik darbe' gerçekleÅŸtirmek istediÄŸini belirten Solana, Ä°stanbul'da toplanan Ä°slam Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilatı zirvesinde DoÄŸu Kudüs'ün Filistin'in baÅŸkenti ilan edilmesi ve BM Genel Kurulu'ndan çıkan kararı hatırlatarak, “Hiçbir Müslüman, Mescid-i Aksa'nın bulunduÄŸu Kudüs'ün, Ä°slam'ın en kutsal üçüncü mekanı olduÄŸunu unutmaya hazır gibi görünmüyor” dedi.

TRUMP'IN RÃœYA SENARYOSU

Solana, Donald Trump'ın Suudi Arabistan'ın Ä°srail'le iÅŸbirliÄŸi yaparak Filistinlileri barışa razı etme planının gerçekleÅŸmeyeceÄŸini belirterek,  Ä°spanyol diplomat, ‘Trump'ın rüya senaryosu' olarak adlandırdığı planın dört sebepten dolayı gerçekleÅŸmeyeceÄŸini yazdı.

Filistinlilere, kendi kaderlerine dair söz hakkı verilmeyen bir planın başarılı olamayacağını belirten Solana'ya göre bu dört sebep şunlar:

- Suudilerin Filistin sorunuyla aralarına mesafe koyamayacak. Bu, ‘bayrağı Türkiye ve Ä°ran'ın taşıyacak' anlamına geliyor.

- Suudiler, bugüne kadar savundukları ve ‘Suudi Ä°nisiyatifi' olarak da bilinen ‘Arap Barış Ä°nisiyatifi'nden aniden vazgeçemez.

- Suudiler, Arapları Filistin üzerindeki iddialarından vazgeçirecek pozisyonda değil.

- Trump'ın ekibi diplomatlardan deÄŸil iÅŸ adamlarından oluÅŸuyor, ancak Filistn sorunu bir iÅŸ anlaÅŸması olarak ele alınmak için fazla ‘büyük' bir mesele.

‘AB FÄ°LÄ°STÄ°N DEVLETÄ°NÄ° TANIMALI'

Javier Solana, yazısında daha önce üst düzeyde görev yaptığı Avrupa BirliÄŸi'ne de Filistin devletini tanıma çaÄŸrısında bulundu. Trump'ın Kudüs kararından sonra, ABD'nin arabulucu olamayacağı görüşü dünya kamuoyunda benimsenmiÅŸ durumda. Solana da buna dikkat çekerek “Bu noktada, Ä°sraillileri ve Filistinlileri müzakere masasına döndürmenin en iyi yolu, iki tarafa da eÅŸit imkanları vermek. ABD'nin bunu yapmayacağı açık olduÄŸundan dolayı, AB buna önayak olmalı ve Filistin devletini tanıyarak güçlü ve gerekli mesajı vermeli” ifadelerini kullandı.