Soçi toplantısı savaşı nereye taşıyacak

Geçen haftanın en fazla tartışılan dış gündemi Soçi (zirve) toplantısıydı.

Abd’ye raÄŸmen savaşın bittiÄŸini ilan eden üç ülke: Rusya, Ä°ran, Türkiye, Suriye konusunu görüştüler.

Ne konuşuldu, neye karar verildiğinden daha çok, görülmesi gerekenlerin görülmesi gerektiği bir toplantı idi.

Toplantıda Abd yoktu: Abd’nin en önemli partneri, Türkiye’nin en fazla karşı olduÄŸu pyd toplantıda temsil edilmedi. Bu bir.

Ä°ki: BaÅŸtan beri Suriye, Ä°ran, Rusya ekseninin dışında kalan Türkiye, Abd’den saÄŸlam bir kazık yiyince, bu üçlünün oluÅŸturacağı çözüme razı oldu.

Bundan sonra ne olabilir:

Abd ile girdiÄŸi iliÅŸki yüzünden Rusya’nın da gözünden düşen Kürtler, Türkiye’nin de en önemli ÅŸartlarından birisini teÅŸkil etmektedir. Her iki ülkenin de bildiride yer almasa da gönlünde olan madde, Kürtler, Suriye çözümünden bir ÅŸey elde etmesin maddesidir. Rusya açısından bu tek bir ÅŸeye baÄŸlıdır; Türkiye, Esad’lı çözüme razı olmalıdır. Türkiye Soçi’ye dahil olarak (katılarak demiyorum)  bu çözüme fiili olarak razı olduÄŸunu göstermiÅŸ oldu.

Gizli ama ana gündem olarak masada duran Esad’lı çözümde aslan payı Ä°ran’ın yani Ä°ran Rusya ittifakının olacaktır. Bu gizli gündem, fiili duruma geçerse, Rusya ve Ä°ran büyük baÅŸarı elde eder ve Rusya’nın en önemli partneri olan Ä°ran, Rusya için artık vazgeçilmez olacaktır. Çünkü Rusya Ä°ran ve Ä°ran’ın kontrol ettiÄŸi Esad üzerinde Akdeniz’de rüyalarına kavuÅŸacak; tarihinde ilk kez bu kadar yakın ve kalıcı olacaktır.

Sonuç buraya gelecekse Türkiye bu haltı neden yedi, onu bilemem ama Türkiye’ye raÄŸmen pyd, Abd desteÄŸi ile istediÄŸini elde ederse Türkiye’nin dış siyaseti ağır yara alır ve bu durum çok önemli geliÅŸmelere ve fay hatlarına yol açar.

Mesela, Suriye’de muhalefet denilen gruplar, Irak’da ışıd denilen guruplar, Türkiye’ye karşı olmadığını düşünsek bile, Türkiye’nin güneyini ve güney doÄŸusunu savaÅŸ alanı olarak seçer ya da biriler, tarafından seçtirilirlerse Türkiye yangın yerine döner.

Bu ihtimal çok mu uzak, ben ce değil, sizce.

Dedim ya görülmesi gerekenler var diye; Peki Soçi’yi Ä°srail nasıl deÄŸerlendirdi:

Ä°srail bölge ülkelerine çaÄŸrı yaparak Ä°ran’a karşı koalisyon kurmaya çağırdı. Nedeni ise klasik; Åžii ekseni.

Ä°srail’e göre, Ä°ranlı subayların komutasındaki Åžii militanlar Ä°srail sınırına 30 km’lik mesafede kalıcı üsler kuruyor. Hatta savaşın bitiminde Åžii militanların Suriye ordusuna dahil olma ihtimali büyük. Bunun üzerine Ä°srail Savunma Bakanı Avigdor Liberman Åžii ekseninin Suriye’de güçlenmesine izin veremeyiz” dedi.

Bunun hemen akabinde Abd açıklama yaparak, bu çağrıya ses verdi ki asıl çağrının kime yapıldığını da anlamış olduk.

VEYSEL OCAK