Kudüs'ün son bakır ustası

Kudüs'te Memlüklüler döneminden kalan tarihi El-Havacat Çarşısı'nda kapanmadan ayakta kalabilmeyi başaran birkaç dükkandan birini işleten Abdulcevad, yaşadığı maddi zorluklara ve türlü sıkıntılara rağmen baba mesleğini unutturmamak konusunda kararlı olduğunu söyledi.

Bakırcılığı henüz çocuk yaşta babası ve dedesinden öğrendiğini belirten Abdulcevat, AA muhabirine, mesleğine duyduğu bağlılığı ve çalışma azmini anlattı.

"BU ŞARTLARDA BU MESLEĞİ SÜRDÜREBİLMEK GERÇEKTEN ZOR"

Ä°srail yönetiminin izlediÄŸi politikalar ve esnaflara uyguladığı kısıtlamalar nedeniyle Havacat Çarşısı'nda dükkanların peÅŸi sıra kepenk kapattığını kaydeden Filistinli bakır ustası, "Bu ÅŸartlarda bu mesleÄŸi bu çarşıda sürdürebilmek gerçekten zor." dedi.

Abdulcevad, 2000 yılındaki Aksa Ä°ntifadası'nın ardından insan hareketliliÄŸinin azalması ve Ä°srail yönetiminin getirdiÄŸi ağır vergiler nedeniyle 20'den fazla esnafın kepenk kapattığı Havacat Çarşısı'nda sadece 6 dükkanın açık olduÄŸunu dile getirdi.

"BAKIRCILIĞIN KUDÜS'TE ÖLMESİNİ İSTEMİYORUM"

Tarihi çarşıda bakırcı ustası olarak çalışma konusundaki ısrarına iliÅŸkin ise Abdulcevat,"Burada olmamın tek nedeni tabii ki para deÄŸil. Bakırcılığın Kudüs'te ölmesini istemiyorum. Hele bu tarihi çarşının kapanmasını ise hiç istemiyorum. Dolayısıyla çarşıdaki hareketliliÄŸin canlandırılmasında az da olsa katkı saÄŸlamayı umuyorum." diye konuÅŸtu.

Havacat Çarşısı yakınında bir Yahudi yerleÅŸim birimi bulunması nedeniyle Ä°srail yönetiminin çarşı esnafına uyguladığı kısıtlamaların diÄŸer bölgelere oranla daha fazla olduÄŸunu vurgulayan Abdulcevad, "Son 15 yıldır bakır iÅŸlemelerine olan raÄŸbet azaldı, müşteri sayısında ciddi bir düşüş söz konusu. Ancak bu tarihi çarşıda bu kadim mesleÄŸi devam ettirme konusunda kararlıyım. Dedemden ve babamdan öğrendiÄŸim bakırcılığı geliÅŸtirerek devam ediyorum, edeceÄŸim." ifadelerini kullandı.

Ä°KÄ° ASIRLIK BAKIR Ä°ÅžLEMELER

Dükkanında satış için sergilediği bakır tabak, vazo, nargile, avize, kömür ütüsü ve evlerde kullanılan çeşitli süs eşyalarından bazılarının iki asırlık bir geçmişe sahip olduğuna işaret eden Abdulcevad, şunları söyledi:

"Filistin'in çeşitli kentlerindeki eskici ve hurdacıları dolaşarak bakır işlemeleri toplamaya çalışıyorum. Evlerindeki tarihi bakır işlemeleri ellerinden çıkarmak isteyen insanlar var. Bu insanları buluyor ve onlardan satın alıyorum. Bakır eserleri sadece kar amacıyla almıyorum, elime geçen her eseri inceliyorum."

Kudüs'ün tek bakır ustası Abdulcevad ayrıca, tecrübelerinden istifade etmek ve kendini geliÅŸtirmek için Cezayir'e ve Endonezya'ya da seyahatler gerçekleÅŸtirdiÄŸini anlattı. Abdulcevat, "Lokantalarda kullanılan bazı malzemelerin yanı sıra cami minarelerinin alemlerini de iÅŸliyorum. Kudüs'teki kahvehanelerde kullanılan kahve ve salep cezvelerinin çoÄŸu benim eserim. Ayrıca bakır üzerine ayetler iÅŸleyerek tablolar da yapıyorum." dedi.

KUDÃœS VE BAKIRCILIK

Öte yandan Kudüs tarihi uzmanı Beşir Berekat ise her ne kadar bugün unutulmaya yüz tutmuş olsa da kentteki bakırcılığın uzun bir geçmişi olduğunu ifade etti.

Eskiden Mescid-i Aksa'nın batısında bakır iÅŸlemeleri ve kalaylama iÅŸini yapan çok sayıda bakır ustasının çalıştığı bir çarşı olduÄŸunu kaydeden Berekat, "Ancak söz konusu çarşı 1860'lı yıllarda Kudüs'ün eski mahallesindeki Kaynakçılar Çarşısı'na taşındı. Daha sonra zamanla gıda maddeleri, deri ve hediyelik eÅŸya satan dükkanların yer aldığı bir merkeze dönüşen Kaynakçılar Çarşısı, 1967'de kapandı." dedi.

Geçmişte Aksa'daki Kıble Mescidi ve Kubbetüs Sahra'nın kapılarının Kudüs'teki bakırcılar çarşısında işlenen tablolarla süslendiğini aktaran Berekat, şunları kaydetti:

"Mahkeme arşivlerinde yaptığım araştırmalar sırasında Kanuni Sultan Süleyman'ın 1557'de Kudüs kentindeki Debbağcılar Çarşısı'nda Tophane adından bir bakır toplar atölyesi kurulması talimatı veren bir belge buldum."