Avrupa Birliği eski Komiseri Gunter Verheugen: AB Türkiye'yi kandırdı

Avrupa BirliÄŸi GeniÅŸlemeden Sorumlu eski Komiseri Gunter Verheugen, konuk olduÄŸu Kartepe Zirvesi'nde Milliyet'ten Mert Ä°nan'ın sorularını yanıtladı. Türkiye ile AB arasında yaÅŸanan gerginliÄŸin aslında 2005'den itibaren gün yüzüne çıkmaya baÅŸladığına dikkati çeken Verhaugen, “Son birkaç yıldır belirgin hale gelen geriliminin baÅŸlangıç noktası aslında 2005 yılı. Fransa'da, Türkiye'nin AB'ye üyeliÄŸine ‘hayır' denilen referandum sonrası maalesef Türkiye günah keçisi ilan edilmeye baÅŸlandı. Alman Devlet BaÅŸkanı Merkel'in, Türkiye'ye bakışı ve aleyhte tavırları gerginleÅŸmeye baÅŸlayan iliÅŸkilerdeki kırılma noktası oldu” dedi.

2013'TE TAM ÃœYE

Türkiye'nin üyelik sürecindeki kriterleri yerine getirdiğine de vurgu yapan Verhaugen, şu mesajları verdi:

“AB'nin 2005'den bu yana Türkiye'ye yönelik bakış açısı ve uygulamaları baÅŸarısızlık içeriyor. Gelinen noktada iki taraftan makul kiÅŸiler biran önce diyalog çaÄŸrısında bulunarak görüşmelere baÅŸlamalı. Ä°ki tarafın da sert çıkışları yumuÅŸatması gerekiyor. AB, Türkiye'yi anlama aÅŸamasında çaba sarfedip, daha iyi yaklaşım sergilemeli. Bana göre bu noktada 1999 stratejisine geri dönülmeli. AB'nin stratejik güvenlik açısından her zamankinden daha çok Türkiye'ye ihtiyaç duyduÄŸu bir dönemden geçiyoruz. Öngörüm 2013 yılında Türkiye'nin tam üyeliÄŸinin gerçekleÅŸeceÄŸi yönündeydi.

"AB'DEN FARKLI SESLER YÃœKSELÄ°YOR"

Ama, AB'den farklı seslerin yükselmesi Türkiye'de kafa karışıklığına yol açıyor. Türk halkında ‘Ne yaparsak yapalım AB'ye giremeyiz' düşüncesi yaygınlaşıyor. AB, içerisinde de, ‘Türkiye bizim kültürümüze ait deÄŸil, AB üyesi olamaz' ÅŸeklinde yaklaşımlar söz konusu. Kültürel, dinsel farklılıklar, üyelik kriteri olamaz. Yüzde 90'ı Müslüman, demokratik bir Türkiye, Avrupa deÄŸerleriyle çeliÅŸmez. Çünkü birlik; adalet, eÅŸitlik, özgürlükler, demokrasi ve insan hakları üzerine kuruldu. Bu bakış açısı tüm ülkeler için geçerli olmalı.”

Türkiye'nin Avrupa'nın bir parçası olduğunu ve Helsinki stratejisine geri dönülmesi gerektiğini kaydeden Verheugen, vatandaşı olduğu Almanya'ya yönelik de önemli eleştiriler seslendirdi:

"MERKEL ÅžOK 

“Almanya BaÅŸbakanı Angele Merkel'in Türkiye'ye yönelik tutum ve tavrı hepimizde ÅŸok etkisi yarattı. Türk tarafı üyelik ve kriterler için sorumluluÄŸunu yerine getirdi. Avrupa sözünü yerine getirmediÄŸi gibi, Merkel; müzakere sözünün içi boÅŸ bir laf olduÄŸunu ifade etti. Türkiye, göçmen meselesinde AB tarafından kandırılan ülke pozisyonunda.  Türkiye, bu sorunu söz verdiÄŸi ÅŸekilde çözdü ve üzerine düşenleri yerine getirdi. Hatta bu yaklaşım Merkel'in baÅŸkanlık sürecini garanti altına aldı. Merkel, seçimlerden Türkiye'nin göçmen politikasındaki tutarlı tavrı sayesinde galip çıktı. AB ise vize serbestisi konusunda üzerine düşeni yerine getirmedi. Vizelerin kaldırılması bazı Alman siyasetçilerin yaÅŸadığı ikilemden kaynaklanıyor. Bir yandan Türkiye'nin serbest geçiÅŸ eriÅŸiminin hızlandırılması söylenirken, bir yandan birlik dışında kalması gerektiÄŸi ileri sürülüyor. Bu durum güven sorununa yol açıyor.”

"TÜRKİYE'NİN ÜYELİĞİNE OLUMSUZ YAKLAŞIYORDU"

Siyesete, 1977'de Özgür Demokratik Parti'nin (FDP) federal parti yöneticisi olarak giriÅŸ yapan Verheugen, 1983-1999 yılları arasında Alman meclisi üyesiydi. 1998'de Federal DışiÅŸleri Ofisi'nde DışiÅŸleri Bakanlığı'na atanan Verheugen, Türkiye için önemli bir figüre dönüşmesi; AB'nin geniÅŸlemeden sorumlu komisyon baÅŸkanlığına seçildiÄŸi 1999 yılı sonunda gerçekleÅŸti. 

Verheugen, görev süresince Türkiye'ye yönelik olumsuz tavrı nedeniyle eleÅŸtirilen isimlerin de başında geliyordu. Avrupa BirliÄŸi'nin hazırladığı Ä°lerlerme Raporu'nda Türkiye'ye yönelik tam üyelik tarihi verilmemesi eleÅŸtiri konusu olmuÅŸtu.  AB üyeliÄŸinin en hararetli savunucularından dönemin ANAP lideri Mesut Yılmaz, “Komisyon, Türkiye'ye karşı sorumluluÄŸunu taşıma iradesini ve cesaretini ortaya koyamadı” diyerek Verheugen'in de üyesi olduÄŸu komisyonu eleÅŸtirmiÅŸ, MHP lideri Bahçeli de komisyonu samimiyetsizlikle itham etmiÅŸti.

Verheugen'ın Türkiye'ye yönelik bazı açıklamaları ise şöyleydi:

“Türkiye'nin üyeliÄŸi soru iÅŸareti.”, “Zaman henüz erken. Çizgimize baÄŸlı kalmalıyız. Önce siyasi kriterler yerine getirilsin, daha sonra takvim için karar veririz”, “AB ülkeleri nezninde Türkiye'nin üyeliÄŸi bu dönemde çoÄŸunluk bulamaz. Ancak bu durum tümüyle deÄŸiÅŸmiÅŸ bir Türkiye söz konusu olduÄŸunda deÄŸiÅŸecektir. Yine de politika Orduyu deÄŸil de ordu politikayı kontrol ettiÄŸi sürece Türkiye'yi bir AB üyesi olarak düşünemiyorum.”, “Ä°ÅŸkence tamamen ortadan kalkmadan müzakereler baÅŸlamaz. Ä°nsanların ölümüne iÅŸkence görmedikleri karakollar görmek istiyoruz.”, “Kıbrıs'ta tam üyelik olmadığı sürece tam üyelik müzakereleri baÅŸlamaz”,”Ä°yi yoldasınız ama uygulamadaki eksikler giderilmezse iÅŸiniz zorlaşır”.