Eski tarım takvimi artık işlevsiz

Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi, tüm dünya ülkelerinin ortak sorunu. Küresel ısınma ile tarım sektörü de maalesef sekteye uÄŸruyor. Ä°stanbul Teknik Ãœniversitesi Meteoroloji MühendisliÄŸi Bölümü Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Mikdat KadıoÄŸlu baÅŸkanlığında “Türkiye’de Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi ve Tarımda Sürdürülebilirlik” raporu hazırlandı. Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu öncülüğünde hazırlanan bu rapor ile tarım ve gıda üretiminin iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile karşı karşıya kalacağı tehdidin boyutları ortaya konuluyor. Çözüm önerileri de bulunan raporda sürdürülebilir tarım ve gıda güvencesini KadıoÄŸlu ile deÄŸerlendirdik. Ä°klim deÄŸiÅŸirken tarım ve gıda sektörlerimizin de doÄŸru yönde deÄŸiÅŸmesi gerektiÄŸini söyleyen KadıoÄŸlu, "Tarım havzalarımız koruma altına alınmalı ya da iklim deÄŸiÅŸikliÄŸine uyum saÄŸlayamayacak, artık tarımla kalkınamayacak olan bölgelerimizi geç kalınmadan tarım dışı yatırımlar ile baÅŸka sektörlere kaydırılmalı" diyor.

EKİM TARİHLERİ ÖNCE ÇEKİLECEK

İklim değişikliğinin sadece kutuplarda yaşayan ayıların problemi olmadığının altına çizen Kadıoğlu, "Fosil yakıtları, araba egzozlarını iklim değişikliği için suçluyoruz ama tarımda iklim değişikliğinin sebeplerinden biri. Toprağı işleme yöntemleri geliştirilmeliyiz. Çünkü toprağı kazdıkça derinlerdeki karbonu yukarı salıyoruz. Tıpkı kömürü, petrolü, doğalgazı büyük bir hızla kullanıp atmosfere yaydığımız gibi. İklim değişikliği ile bizde değişmeliyiz. Tarım ve gıda alanında üretimimizi devam ettirebilmeliyiz. 2050 ve 2100 yıllarında sıcaklık artışları en fazla Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaşanacak. Yaklaşık 4 ve 7 derece arasında sıcaklık artışı olacak. Bu az görülebilir ama genele bakıldığında büyük bir değişim. Çünkü don tarihleri değişiyor. Günümüzde son don ilkbaharda yaşandıktan sonra ekim yapılıyor. Sıcaklıktaki artış ile son don tarihi Mart hatta Şubat ayına doğru kayıyor. Böylece daha önce ekim yapmak mümkün olabilecek ama yıl boyunca bitkinin bağlı kalacığı sıcaklık fazla olacağından hızlı büyüyecek" şeklinde konuşuyor.

BUHARLAÅžMAYI SULAMADA KULLANMALIYIZ

Tarım ürünlerinin yüksek sıcaklık dolayısıyla hızlıca büyürken suya maruz kalması gerektiğini de belirten Kadıoğlu, "Bitkiler büyürken yağış eksikliği olursa verim düşecektir. Bu yüzden suyu doğru kullanmak gerekiyor. Yağışları depolamak gerekiyor. Doğru bitkiyi doğru yere ekilmeli. Su isteyen bitkilerin yerini değiştirilebiliriz. Türkiye'nin bulunduğu enlemlerde yağışlarda azalma olacak. Isınma ve yağış paralellik göstermediği için çölleşeceğiz. Azalan yağışlarda yağmuru depolayamazsak boşuna enerji harcayacağız. Çünkü tarım arazileri şehirleştiği için yağan yağmurlar barajlar yerine kanalizasyona, denizlere gidiyor. Biz bunu arıtmakla uğraşacağız. Gelecekte buharlaşma yağmurdan daha fazla olacak. Bu yüzden buharlaşmayı bile tarım alanlarında değerlendirmeliyiz. Dünyada bunun örnekleri yok değil" ifadelerini kullanıyor.

TARIM HAVZALARI KORUNMALI

Metorolojik afetlerde son yıllarda artış olduÄŸunu hatırlatan KadıoÄŸlu, bu afetlerin gelecekte daha fazla olacağını belirterek şöyle anlatıyor: "Kurak dönemler, sıcak hava dalgaları, orman yangınları, boranlar, ani seller, hortum ve dolu yağışı gibi meteorolojik afetler artış gösterecek. Bu Türkiye’de güvenli gıdaya ulaÅŸma imkanlarını azaltacak. Tarım üstü açık bir fabrika. Bu yüzden büyük afetlerde büyük yıkımların olmasını bekliyoruz. Tarım ve gıda sektörü ile ilgili yatırım ve teÅŸviklere mutlaka o bölgenin deÄŸiÅŸen iklimine göre karar verilmeli. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸine uyum saÄŸlayamayacak ve artık tarımla kalkınamayacak olan bölgelerimiz tarım dışı yatırımlara kaydırılmalı. Meteorolojik afetlerden korunmak için meteoroloji mühendisliÄŸi, meteorolojik okur yazarlık, tarımsal meteoroloji, tarıma yönelik erken uyarı ve daha kapsamlı sigorta uygulamaları ülkemizde yerel risklere özgün olarak geliÅŸtirilip çeÅŸitlendirilerek yaygınlaÅŸtırılmalı. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸine göre acilen Ulusal Arazi Kullanımı Planlaması yapılarak gelecekte öne çıkacak olan tarım alanları ve su havzaları gecikmeden ve tam anlamda koruma altına alınmalı. Tarım havzalarını yerleÅŸim yeri yapmaktan vazgeçmeliyiz. Tarım alanlarını yapılaÅŸmaya kapatmalıyız" diyor.