Quo Vadis Filistin?

Süleyman Şahin - Gerçek Hayat

“BaÅŸkan Mahmud Abbas Gazze’nin ATM makinası olmayı kabul etmeyecek. Ya Gazze’deki herÅŸey tamamen onun kontrolünde olacak ya da hiçbir ÅŸey olmayacak.”

Mecid Fityani, Fetih Devrim Konseyi Başkanı

Filistin’in selameti açısından olması gereken buydu. Nitekim daha önce de denenmiÅŸti. 23 Nisan 2014’te benzer bir milli mutabakat metni imzalanmış hatta 2 Haziran 2014’te hükümet aÅŸamasına bile gelinmiÅŸti. Ancak bu mutabakat fazla yürümedi. Fetih ile Hamas arasındaki sorunlar bir türlü aşılamadı. Tarih tekerrür etti ve üç yıl sonra yeniden aynı noktaya gelindi. 17 Eylül 2017 tarihinde Ä°dari Komite’yi feshettiÄŸini duyuran Hamas, Gazze’yi Filistin hükümetine devredeceÄŸini açıklayarak tekrar milli mutabakat hükümetine yeÅŸil ışık yaktı. Bunun üzerine 3 Ekim’de Gazze’ye geçen Ramallah kabinesi yetkileri devraldı. Filistin BaÅŸbakanı Rami Hamdullah’ın konuya iliÅŸkin açıklaması ÅŸu oldu:

“Bugün önemli, tarihi bir anı hep birlikte yaşıyoruz. Ayrılıklarımızı bir kenara bırakıyor, yaralarımızı sarmaya baÅŸlıyor ve milli menfaatlerimizi her ÅŸeyin üzerine çıkarmış bulunuyoruz.”

Sisi kutladı, Netanyahu şart koştu

Filistin’in milli mutabakatını kutlayan ilk isim Mısır Devlet BaÅŸkanı Abdülfettah el Sisi oldu. Gazze’deki Hamas ve Fetih liderlerine video kaydı olarak iletilen mesajda Sisi şöyle diyordu:

“Bütün dünya Filistin toplumunun bütünleÅŸeceÄŸi bu mutabakat için sizin göstereceÄŸiniz çabayı bekliyor. Bu yolda bütün engelleri aÅŸma kararlılığınızı takdir ediyor. Bölgede barışı gerçekleÅŸtirmek için bir ÅŸans mevcut. Bu barış bütün tarafların bir araya gelmesiyle oluÅŸacak. Ä°nanıyorum ki dünyanın büyük güçleri bu barış için desteklerini esirgemeyecekler. Özellikle Filistinli tarafların barış için diyaloÄŸun önemini kavradığı ÅŸu vakitte.”

Ä°srail BaÅŸbakanı Netanyahu ise ÅŸartlı bir kabul sürecinden bahsediyordu. Netanyahu’nun üç ÅŸartı vardı: Ä°srail’in bir Yahudi devleti olarak tanınması, Hamas’ın askeri gücünü laÄŸvetmesi ve Ä°ran ile tüm iliÅŸkilerin kesilmesi. Netanyahu’nun açıklamasına Hamas sözcüsü Fevzi Berhum tarafından verilen cevap ise ÅŸu minvaldeydi:

“Ana amacı Filistin toplumunu bölünmüş halde tutmak olan Ä°srail iÅŸgal devleti, Filistin’in birliÄŸinden dezavantajlı çıkacak tek taraftır.”

Mısır istihbaratının gölgesinde

Milli mutabakat için taraflar Gazze’de bir araya geldiÄŸinde Mısır Ä°stihbarat Åžefi Halid Fevzi de oradaydı. Milli mutabakatı resmen ilk kutlayan Sisi demiÅŸtik ya, laptopunu açıp Sisi’nin kutlama mesajını Filistinlilere izleten isim Halid Fevzi’den baÅŸkası deÄŸildi. Mısır istihbaratının gölgesinde gerçekleÅŸen bir mutabakattan bahsediyoruz. Buyrun, Hamas resmi sitesinden okuyalım. “Haniye Mısır Ä°stihbarat Åžefini konuk ediyor” baÅŸlığı altında ÅŸunlar yazılı.

“Hamas siyasi büro ÅŸefi Ä°smail Haniye Salı günü Filistin haklarının savunulmasında Mısır’ın oynadığı tarihi rolün altını çizmek üzere Mısır Ä°stihbarat Åžefi Halid Fevzi ile bir araya geldi. Haniye Filistin’in bütünleÅŸmesi yolunda Mısır’ın gösterdiÄŸi çaba ve duruÅŸun takdire ÅŸayan olduÄŸunu belirtti. Mısırlı yetkililerin mutabakat insiyatifini bütün detaylarıyla ve gerçek bir hevesle takip ettiÄŸini ifade eden Haniye, bu durumun Filistin’i ilgilendiren tüm konularda Mısır’ın olumlu tavrını yansıttığını dile getirdi. Ayrıca Filistin’in bütünleÅŸmesi ve ayrılığın ebedi olarak sona ermesi noktasında alınan mesafenin bu ziyarete tarihi bir anlam kattığını ifade etti. Hamas’ın Gazze’deki idari komiteyi iptal ederek mutabakat için sorumluluÄŸunu müdrik adımlar attığını söyleyen Haniye, yeniden milli mutabakat hükümetinin kurulmasında ve genel seçimlerin yapılması yönünde üzerine düşeni yaptığını sözlerine ekledi. Mısır Ä°stihbarat Åžefi de Haniye’ye Filistin toplumunun birliÄŸini gerçekleÅŸtiren insanlar olarak tarihe geçeceklerini ifade etti.”

Bu mutabakat devam eder mi?

Mutabakat denilen şey, iki tarafın bir şekilde kendini sorgulayarak geldiği süreci ve bu sürecin sonunda buluştuğu ortak noktayı ifade eder. Taraflardan birine yahut ikisine birden koşullar dayatılarak da bir mutabakat görüntüsü oluşabilir. Ancak bu görüntü aldatıcıdır. Tıpkı 2014 yılında olduğu gibi. Mevcut mutabakat gerek Hamas, gerekse Fetih tarafından sindirile sindirile geçilmiş bir sürecin ifadesi değildir. Bunun en somut örneklerinden birisini verelim. Tarih 7 Eylül 2017. Hamas sözcüsü Fevzi Berhum tarafından yapılan açıklama şöyle.

“Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla

Basın Açıklaması

Hamas sözcüsü Fevzi Berhum şu açıklamayı yapar:

Filistin Devlet BaÅŸkanı Mahmud Abbas’ın Gazze Åžeridi’ndeki Tarım Bakanlığı personelini zorunlu emekliliÄŸe sevki,  insanımızın azmine ve onların direniÅŸ gücüne karşı yapılmış bir hamledir. Bu durum, sadece Ä°srail Ä°ÅŸgalinin ajandasında yazılı menfaatlere hizmet edecektir. BaÅŸkan’ın bu türden adımlar atması milli mutabakat söyleminin altındaki sahte niyetleri ortaya koyan açık bir delildir. Bu yüzden Abbas’ın Gazze’ye dönük keyfi politikalarına cevap verecek birleÅŸik bir Filistin Milli Konseyi’nin toplanması artık bir gereklilik halini almıştır.”

Silah kimde olacak?

Milli mutabakat kavramının içini doldurmak ve aradaki pürüzleri gidermek amacıyla önümüzdeki günlerde Kahire’de bir araya gelecek tarafların bu toplantıdan beklentileri uyuÅŸmak zorunda. Hamas’ın ve Fetih’in ajandasında üç temel konu görünüyor. Bunlar geçiÅŸler, güvenlik unsurları ve hükümet çalışanlarının durumu. Ancak asıl sorun güvenlik unsurlarının durumu olarak göze çarpıyor. Mesele ÅŸu: Gazze’de silah kimde olacak? Hamas’ın silahlı kanadı Ä°zzeddin Kassam Tugayları varlığını sürdürecek mi? Abbas bu konuda tavizsiz. “Ramallah yönetimi Gazze’de herÅŸeyi teslim almalı” görüşünde ısrarcı. “Gazze’de tek devlet, tek rejim, tek yasa ve tek silah olmak zorunda” Abbas’a göre. 2 Ekim’de Mısır CPC Televizyonu’na verdiÄŸi bir mülakatta “Gazze’de Hizbullah benzeri askeri bir yapılanmayı kabul etmeyeceÄŸim” diyerek bunu teyit etmiÅŸ durumda. Abbas’ın adamı, Fetih Devrim Konseyi BaÅŸkanı Mecid Fityani de “Gazze’deki her silah ve her kurÅŸun Ramallah’ın denetimi altında olmalı” görüşünde. Hamas’ın çözümü ise Gazze’deki lideri Yahya Sinvar tarafından deklare edilen “milli ordu” modeli.

“Kassam Tugayları ile Gazze’deki diÄŸer silahlı gruplar arasında zaten bir koordinasyon mevcut. Bunlar Filistin Milli Ordusu ÅŸeklinde yapılandırılabilir” Sinvar’a göre.

Geçenlerde Moskova ziyaretini gerçekleÅŸtiren heyetin lideri, Hamas’ın önde gelen isimlerinden Musa Ebu Merzuk’a göre ise “SavaÅŸ ve barış gibi milli meselelerde Hamas ile Fetih aynı sorumluluÄŸu, aynı hassasiyeti paylaşıyor. Ancak Kassam Tugayları mevzusu daha önce masaya gelmiÅŸ deÄŸil.”

Ä°srail BaÅŸbakanı Netanyahu’nun deÄŸerlendirmesinde dikkat çeken üç ÅŸarttan birinin “Hamas’ın askeri gücünü laÄŸvetmesi” olması da konuya baÅŸka bir boyut katıyor.

Dahlan’dan Siyonizme uzanan hat

Taraflar ya Kahire’de toplanıyor, ya da Mısır Ä°stihbarat Servisi’nin gözetiminde baÅŸka bir yerde. Milli mutabakattan bahsediliyor ancak henüz masaya konmamış ciddi meseleler var. Yine milli mutabakattan bahsediliyor ancak herkes öncelikle kendi gardını alma telaşında. Abbas’ın derdi Hamas’ı silahtan arındırıp olası bir ihtilafta tekrar kendisine rakip olmasını engellemek. Gazze’yi bir daha Hamas’a bırakmak istemiyor ve bunun yolu silaha sahip tek güç olmaktan geçiyor. Hamas’ın durumu ise çok kritik. Elektrik, su, gıda ve tıbbi destek gibi en hayati ihtiyaçları temin etmekten uzak haliyle her türlü opsiyona açık bir yapıdan bahsediyoruz. Gazze mahrumiyetler içinde can çekiÅŸirken Hamas da intihara doÄŸru sürükleniyor. Bütün pazarlıkların arkasında Sisi var görünüyor. Ondan sonrası puslu bir görüntü gibi dursa da hikâyeyi bilen biliyor. Dahlan bu oyunun her zaman içindeydi, hep içinde olacak. Ötesi BirleÅŸik Arap Emirlikleri, daha ötesi ise Siyonist yapılar. Ä°ÅŸte bu yüzden Ä°srail basınında çıkan ÅŸu haberler dikkatimizi çekmek zorunda. Tarih 13 Haziran 2017. Haaretz gazetesinde Barak David imzalı haberin baÅŸlığı şöyle: “Ä°srailli bakanlar Gazze’nin dışında yapay bir ada üzerinde yapılacak liman inÅŸaatını destekliyorlar.” Yine aynı gazetenin 29 Haziran 2017 günkü nüshasında çıkan Zvi Bar’el imzalı yazıda ise liman fikrinin gerçekte kime ait olduÄŸu ÅŸu sözlerle vurgulanıyor:

“Amaç, Mısır ve Ä°srail kaynaklı yaptırımları kaldırıp BirleÅŸik Arap Emirlikleri’nin parasıyla yeni bir elektrik santrali ve daha sonra da bir liman inÅŸa ederek Muhammed Dahlan’ı baÅŸa getirmek.”

kaynak: Gerçek Hayat