Gerizim Dağı'nın 'gizemli halkı' Samiriler

Farklı inançları, gizemli geçmiÅŸleri ve kendilerine has bilimleriyle Filistin Yahudileri ya da diÄŸer adlarıyla Samiriler, buhranlarla kasıp kavrulanOrtadoÄŸu’da, Ä°srail’in Filistin halkına yönelik ihlallerine ÅŸahitlikleriyle baÅŸta Ä°srail Yahudilerinin olmak üzere insanlığın vicdanının yeniden adalet ilkesi üzerine yeÅŸermesini ümit ediyor.

Samiriler, Kudüs’ten yaklaşık 80 kilometre uzakta, iÅŸgal altındaki Batı Åžeria’nın kuzeyinde, bazen OrtadoÄŸu’nun “Süslü Gelini Åžam’ın Kız KardeÅŸi” olarak bazen de “Küçük Åžam” (DimeÅŸk es-SuÄŸra) olarak adlandırılan tarihi Nablus kentinde yaşıyorlar.

Kudüs yönünden Nablus’a doÄŸru giderken solda yükselen “Kutsal Gerizim Dağı’nın” sakinleri olan Samiriler'in, Ä°srail’in baÅŸkenti Tel Aviv yakınlarındaki Holon bölgesinde yaÅŸayan akrabalarıyla birlikte sayıları 800’ü buluyor.

Dünyanın en küçük dini cemaati sayılan, gizemli yapılarıyla, yaklaşık 3 bin yıllık tarihleriyle Filistin Yahudileri olan Samiriler, bölgedeki tüm siyasi çekiÅŸmelerden uzak durarak, varlıklarını sürdürmeye çalışıyor. Samiriler, Gerizim Dağı’na yönelerek dini ayinler düzenliyorlar.

Samiriler, Ä°srail’in kendilerine vatandaÅŸlık vermesine raÄŸmen, iÅŸgal altındaki Filistin topraklarında yaÅŸamayı tercih ediyor, Filistin toplumuna entegre yapılarıyla, konuÅŸtukları Arapça dilleriyle dini-kültürel varlıklarının Filistin’in ayrılmaz bir parçası olduÄŸunu söylüyor.

Samiriler, Hazreti Musa’nın vefatından sonra Hazreti YuÅŸa Bin Nun’un komutasındaki Ä°srailoÄŸulları’nın 3 bin yıl önce Filistin topraklarını fethettiÄŸinden bu yana Nablus’ta yaşıyor, Beyt’ul Makdis’in Kudüs’te deÄŸil, “Küçük Åžam’daki” Gerizim Dağı’nın üstünde olduÄŸuna inanıyor.

Ä°srail’in bu gizemli topluluÄŸa yaklaşımı da farklı. Azınlığın Filistin halkı ile iç içe girmesine sıcak bakmayan yönetim, yaÅŸadıkları mahallenin giriÅŸ çıkışlarını kontrol altında tutuyor. Mahalleye giriÅŸler sabah 7 ile akÅŸam 7 arasında sınırlandırılmış ve Filistinliler kendi toprakları içerisinde yer alan bu mahalleye yalnız özel izinle girebiliyor.

AA ekibi Gerizim dağında

AA ekibi, Samiriler’i yakından tanımak, dini yapılarını, gelenek ve göreneklerini öğrenmek, Ä°srail-Filistin sorununa bakış açılarını kendilerinden duymak üzere iÅŸgal altındaki Batı Åžeria’nın kuzeyindeki Nablus kentine, Filistin Yahudilerinin yaÅŸadığı Gerizim Dağı’nın zirvesindeki mahalleye gitti.

Hazreti Harun’un 163'üncü kuÅŸak torunu olduÄŸunu belirten ve Samirilerin BaÅŸkâhini 81 yaşındaki Haham Abdullah Vasıf Tevfik es-Samiri, evinde konuk ettiÄŸi AA muhabirine dini inançlarına iliÅŸkin olarak, "SamiriliÄŸin Allah’ın varlığına ve birliÄŸine iman, Hz. Musa’nın nübüvvetine iman, Tevrat’ın Hz. Musa’ya vahyolunduÄŸuna iman, Gerizim dağının kutsallığına iman ve ahiret gününe iman ÅŸeklinde 5 temel erkânı vardır. Yani takriben Müslümanlarla aynıyız." dedi.

"Osmanlı Devleti haçlıların aksine Samiriler’i koruyup kollamıştır"

Samiri, “Gerizim dağı bizim için mukaddestir. Hazreti Ä°brahim, oÄŸlu Ä°shak’ı (Ä°slamiyete göre Ä°smail peygamber) Gerizim dağı üzerinde Allah’a adamak istemiÅŸtir.” diyerek, “Tevrat, 3 bin 560 yıl önce vahyolundu. Bizde 3 bin 560 yıllık Tevrat mevcuttur. Deri üzerine el yazması Tevrat mevcuttur. Benim görevim, Samiriler’i kutsal günlerinde kutsamak, evlilik, boÅŸanma akitlerini yazmak, nikahlarını kıymaktır. Biz hahamlar sadece dini iÅŸlerle uÄŸraşırız.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Osmanlı Devleti’nin kendilerini koruduÄŸunu, bugün varlıklarının Osmanlı Devleti sayesinde olduÄŸunu belirten BaÅŸkâhin Samiri, "Biz biliyoruz ki Osmanlı Devleti haçlıların aksine Samiriler’i koruyup kollamıştır. Dolayısıyla ÅŸimdi onların torunları olan Türkiye halkına dua ediyoruz. Allah onlara hayır dolu günler, kalkınma ve geliÅŸim nasip etsin. Türkiye halkı her güzelliÄŸi hak eden bir halktır." dedi.

"Samiriler 3 bin 555 yıldan bu yana Nablus’ta yaşıyorlar”

Öte yandan AA muhabirine açıklamalarda bulunan Samiri Müzesi Müdürü Haham Hüsnü Vasıf Es-Samiri ise Samiriler’in tarihine iliÅŸkin olarak, “Samiriler, Ä°srailoÄŸulları sülalesinin gerçek uzantılarıdır. Ä°srailoÄŸulları Mısır’dan çıktıktan ve Sina’da 40 yıl çölde kaldıktan sonra Filistin’in bugünkü Eriha kenti çevresine geldiler. Ä°srailoÄŸulları oradan da 3 bin 555 yıl önce Åžekem’e (Nablus) varıp mukaddes topraklara girdiler. Nablus’un diÄŸer adı olan Åžekem, kutsal Gerizim dağının yanında olduÄŸu için, Gerizim’e nispeten omuz anlamına gelen bu isimle isimlendirilmiÅŸtir.” ifadelerini kullandı.