Güncel
Kemel Öztürk: Barzani neden bu yola girdi?
Follow @dusuncemektebi2
Hiçbir komşusunun ve büyük devletin destek vermediği bir bağımsız Kürdistan referandumu reel politik olarak gerçekçi değildir. Karşılığı yoktur, yaşama şansı da bulunmaz. Bu nedenle referandum bir blöftü aslında. Sonunda referandumdan vazgeçecek ama karşılığında onu sıkıştıran çevrelerden de bir şeyler koparacaktı.
Kemal Öztürk - Yeni Şafak
Barzani neden K. Irak’ta referandum gibi çok riskli bir yola girdi?
Ben başından beri bunun bir blöf olduğunu düşünüyorum. Gerekçesi de, Barzani bölgede çok sıkıştı ve buradan bir çıkış yolu olarak referandum kozunu ortaya attı. Anlatayım.
Ä°ran, BaÄŸdat yönetimi, onların el atlından desteklediÄŸi, KYB (Talabani hareketi), Goran hareketi ve PKK/PYD’nin uzun süreden beri Barzani’yi sıkıştırdığını herkes biliyor. ABD de buna son dönemde dahil oldu. IŞİD bahanesiyle PYD ve BaÄŸdat yönetimiyle ile iÅŸ tutup, Barzani’yi zora soktu. Sıkıştığı bu ortamdan ne yaptıysa kurtulamadı Barzani.
Tek dostu ve en büyük destekçisi Türkiye de darbe ile uğraşınca yalnız kaldığını düşündü.
BAĞIMSIZ KÜRDİSTAN ATEŞİNİ YAKMAK
Sonunda ‘bağımsız Kürdistan’ hayalini yeniden alevlendirdi. Bu alev tüm dikkatleri üzerine çekti ve Barzani’nin iktidarı yerine, bu kez referandum konuÅŸulmaya baÅŸlandı.
Ä°srail hariç, bu referanduma, dolayısı ile Barzani’nin başında olduÄŸu bağımsız Kürdistan hayaline destek veren kimse de çıkmadı. DesteÄŸi bırakın, referandum tarihi yaklaÅŸtıkça tepkiler arttı, ÅŸiddetlendi.
Hiçbir komşusunun ve büyük devletin destek vermediği bir bağımsız Kürdistan referandumu reel politik olarak gerçekçi değildir. Karşılığı yoktur, yaşama şansı da bulunmaz. Bu nedenle referandum bir blöftü aslında. Sonunda referandumdan vazgeçecek ama karşılığında onu sıkıştıran çevrelerden de bir şeyler koparacaktı.
BARZANİ BÖLFLE NE İSTİYOR?
Bu blöfle üç şey koparmak istiyor Barzani.
1. Bağdat hükümetiyle yaşadıkları petrol gelirinin paylaşılması sorununun giderilmesi ve bütçelerine uygulanan bloğun kaldırılması.
2. PeÅŸmerge’nin kesilen bütçesinin geri verilmesi ve Irak ordusu içinde gösterilmesi.
3. Tartışmalı 140. Madde’nin netleÅŸtirilerek, Kerkük ve çevresindeki yerleÅŸimlerin statüsünün netleÅŸtirilmesi.
Bunların tümünü ya da bir tanesini koparırsa referandumu erteleyebilir. Bence kendi açısından akıllıca bir hamle.
Barzani’nin hamisi ve koruyucu konumundaki Türkiye ise dozajı ayalarmış tepkilerle, blöfü gördü, Barzani’nin rahatlaması için kurguladığı planın iÅŸlemesine göz yumdu. Ayrıca referandumu iptal ettirmek isteyen, Ä°ran, Irak ve ABD de Türkiye’ye gelerek destek istediler. Bu aslında Türkiye’nin elini de bir anlamda bölge dengesinde güçlendirdi.
BARZANÄ°’NÄ°N Ä°HLAL ETTİĞİ KIRMIZI ÇİZGÄ°
Ancak Barzani bir hata yaptı. Kerkük’ü referanduma dahil etti ve ‘Kerkük Kürdistan’ın kalbidir’ diyerek, çıktığı yolda Türkiye’nin kırmızı çizgisini ihlal etti. Türkiye de bu ÅŸerit ihlaline, hem kamuoyu önünde, hem de masa başında sert tepki verdi.
Barzani bu nedenle ciddi anlamda kendini sıkıştıracak bir yola saptı. Zira bağımsız Kürdistan ve ateş ile barutun yan yana yaşadığı Kerkük meselesinde kendisini çok kötü bağladı.
Åžimdi tüm çevre komÅŸuların ve büyük devletlerin tepki gösterdiÄŸi durumdan kendini kurtarmakta zorlanmaya baÅŸladı. Zira hiçbir ÅŸey koparmadan, bir ÅŸey elde etmeden geri adım atarsa, muhalefet onu bir kaşık soÄŸuk Erbil suyunda boÄŸacak. Geri adım atmasa tek dostu Türkiye’yi kaybedecek. O zaman da BaÄŸdat ve Ä°ran onu bir kaşık sıcak Basra suyunda boÄŸacak.
İşte buna siyasette çıkışı kaçırma riski denir. Girdiğin yolda, nerede çıkacağını çok iyi planlayamazsan, çıkış yapacağın yeri öngöremezsen, yolunu kaybedersin.
KRİTİK GÖRÜŞMENİN OLDUĞU BİNADA İSRAİL ARACI
Bu yazıyı yazmadan önce Ankara’da konuya hakim bir yetkili ile görüştüm. Ankara, kantarın topuzunu kaçıran Barzani’ye kızgın. Kerkük meselesi iç politikaya sarkacak derecede tehlikeli bir hamleydi. Ayrıca referanduma bir hafta kalmasına raÄŸmen tansiyonu hala yüksek tutan Barzani’nin sekteyi kalpten gitme ihtimali de var. Ä°lk yardımı yapacak olan ülke olarak da uyarıyor: Vazgeç referandumdan.
Yazıyı yazarken Erbil’de bir meslektaşımı aradım. KonuÅŸtuÄŸumda ÅŸaşırdım. Dostum, bir binanın önünde bekliyordu. Orada KDP (Barzani), KYB (Talabani) ve Goran yetkilileri bir araya gelmiÅŸti. Telefon kulağında ÅŸunu söyledi dostum: “Sizinle konuÅŸurken üzerinde Ä°srail ve Kürdistan bayrağı olan bir araç önümden geçti.” Enteresan bir ÅŸahitlik.
Bu binadaki toplantının amacı şuydu: Referandumu tüm partilerin ortak olarak aldığı bir kararla iptal etmek... Parlamento toplanacak, oy birliği ile karar alınacak ve Barzani tek başına referandumu iptal etmenin günahını yüklenmeyecekti. Karar çıkarsa birkaç gün içinde parlamento bu kararı dünyaya duyuracak.
Ben kişisel olarak referandumun erteleneceği kanaatimi hala koruyorum. Hatta referandum yapılsa bile, bunun hayata geçirilmesi için kanuni bir zorunluluk da bulunmuyor. Bu yüzden bağımsızlık ilanını bir koz olarak kullanmaya devam edecek Barzani. Ancak bu kadar yüksek tansiyon ve gerilimi 71 yaşındaki yorgun bedeni kaldırır mı bilmem.
Son bir soru sorayım: Ä°srail bağımsız Kürdistan’a destek verdiÄŸini açık ederek, neden tüm Arap ve Müslüman ülkelerin ÅŸimÅŸeklerini üzerine çekti ki? Genelde saman altından su yürüterek yapardı bu iÅŸleri.
Henüz yorum yapılmamış.