Arakanlı Müslümanlar'a yönelik saldırılar 80 yıl önce başladı

Müslümanlara yönelik en çok ÅŸiddet olayının başında Myanmar’daki Arakan Müslümanlarına yapılanlar geliyor. Ä°lk baÅŸta pagan bir krallık olan Myanmar’da, Hindistan ve Çin’in etkisiyle Budizm geliÅŸti. Müslüman tüccarların bölgeye gelmesi sonucunda halkının bir kısmı Ä°slamiyet’e geçen ülkede, 1430 yılında Arakan Ä°slam Devleti kuruldu. Ä°lk sultanı da Süleyman Åžah oldu. Arakan Ä°slam Devleti, 1784’e kadar bölgeye hükmetti ve önemli bir ekonomik güç oldu. Ä°slam devletinin yıkılmasının ardından kurulan Burma Sultanlığı, bölgeye tam olarak hâkim olamadı. 19’uncu yüzyılda Ä°ngiltere’nin Arakan’ı iÅŸgal etmesi ise ülkedeki tüm etnik ve dini dengelerin deÄŸiÅŸmesine neden oldu. O tarihe kadar, Arakan’ın yerlileri Müslüman Rohingyalar ve Budist Rakhineler arasında zaman zaman gerilim yaÅŸansa da ikili çatışmalar ve Müslümanların sömürülmesi, 1826’da baÅŸlayan ve 120 yıl süren Ä°ngiliz iÅŸgalinden sonra baÅŸladı.

Ä°LK SALDIRI 1938’DE

Gazete Habertürk'ten Bahar Bakır'ın haberine göre Arakan’da Müslümanlara yönelik ilk saldırı 1938’de yaÅŸandı. Müslüman Rohingya halkına karşı Budist çetelerin gerçekleÅŸtirdiÄŸi korkunç saldırıda binlerce Rohingyalı Müslüman öldürüldü, birçoÄŸu komÅŸu ülkelere göç etmek zorunda kaldı. Ardından, 28 Mart 1942’de, Minbya ÅŸehrine baÄŸlı Çanbilli Köyü’nde baÅŸlayan, daha sonra da bütün Arakan’a yayılan çatışmalarda, Budistler, 150 bin Müslüman Rohingya’yı katletti. Arakanlılar bu olayı “Kerbela-yı Arakan” diye nitelendirdi. Katliamdan sonra çok sayıda Arakanlı Müslüman, mülteci olarak baÅŸta BangladeÅŸ olmak üzere komÅŸu ülkelere sığındı.

BAÄžIMSIZLIK SONRASI GERÄ°LÄ°M ARTTI

Ä°ngilizlerin 1948’de ülkeden çekilmelerinin ardından eski adı Burma olan Myanmar bağımsızlığını kazandı. Bu dönemde, Müslümanlara yönelik saldırılar daha da arttı. 1954’te Myanmar ordusu, Muson Operasyonu adını verdiÄŸi kanlı bir saldırı ile Müslümanlara saldırdı. Aynı sene binlerce sivil Rohingya, Müslüman direnişçilere yardım ettikleri bahanesiyle ya katledildi ya da ülkeden sürüldü. Ä°nsan hakları kuruluÅŸlarının raporlarına göre, 1962-1984 yılları arasında 20 bin Arakan Müslümanı öldürüldü. Yüzlerce kadına tecavüz edildi ve mal varlıklarına el konuldu.

1978’de hükümet, Arakanlılara yönelik Kral Dragon Operasyonu’nu baÅŸlattı. Yüzlerce Müslüman tutuklandı, iÅŸkence gördükten sonra öldürüldü. 200 bine yakın Arakanlı Müslüman da BangladeÅŸ’e sığındı. 1982’de çıkarılan yeni vatandaÅŸlık kanunu ile “milli unsur” kategorisinden çıkarılan Arakanlı Müslümanlar, kendi ülkelerinde vatansız statüsüne düşürüldü. 1990’lı yıllar Arakanlı Müslümanlar için kolay olmadı. YaÅŸanan baskılar ve çatışmalar sonucunda 1992’de Arakanlı Müslümanlar BangladeÅŸ’e sığınmak zorunda kaldı. Ekim 2012’de Budistlerin Arakan Eyaleti’nin baÅŸkenti Sittwe çevresinde Müslüman köylere saldırıp ateÅŸe vermesi, yeni bir katliamı gündeme getirdi. 250’ye yakın Müslüman’ın öldürüldüğü olaylarda, yaklaşık 140 bin kiÅŸi yer deÄŸiÅŸtirmek durumunda kaldı. O günden bu yana çatışmalar sürüyor. Tüm dünyanın dikkatini çeken son katliam ise 25 AÄŸustos’ta yaÅŸandı.

YARDIMLARIN İLK BÖLÜMÜ ULAŞTI

Türkiye’nin Arakan Müslamanlarına gönderdiÄŸi yardımların ilk bölümü, Myanmar’a ulaÅŸtı. Türk Ä°ÅŸbirliÄŸi ve Koordinasyon Ajansı BaÅŸkanlığı’ndan (TÄ°KA) yapılan açıklamaya göre, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın giriÅŸimleri sonucu Türkiye’nin gönderdiÄŸi yardımlar, Rakhayn Eyaleti Hükümet Konağı’nda yapılan törenle yetkililere teslim edildi. TÄ°KA Myanmar Yangon Ofisi yetkililerinin hazır bulunduÄŸu törende pirinç, kurutulmuÅŸ balık ve giysi paketleri, Myanmar BirliÄŸi Hükümeti Sosyal Hizmetler Bakanlığı Genel Müdürü’ne verildi. Helikopterlere yükleme yapılıp yardım noktalarına taşıma iÅŸlemi gerçekleÅŸtirilecek yardımlar, bugün de ihtiyaç sahiplerine dağıtılacak.

TÃœRK HEYETÄ° BANGLADEÅž’TE

CUMHURBAÅžKANI Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın eÅŸi Emine ErdoÄŸan, dün BangladeÅŸ’e gitti. BaÅŸbakan Yardımcısı Hakan ÇavuÅŸoÄŸlu, “Sayın Emine ErdoÄŸan Hanımefendi de BangladeÅŸ’e geçmek suretiyle Arakan’daki zulümden kaçan Müslüman kardeÅŸlerimizle orada sıcak temas saÄŸlayacak” açıklamasını yaptı. Emine ErdoÄŸan’a, oÄŸlu Bilal ErdoÄŸan’ın yanı sıra Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya ile AK Parti Ä°nsan Haklarından Sorumlu Genel BaÅŸkan Yardımcısı ve Ä°stanbul Milletvekili Ravza Kavakcı, Kan, TÄ°KA, AFAD baÅŸkanları ile Kızılay Genel Müdürü Ä°brahim Altan eÅŸlik ediyor. Bugün Arakanlı sığınmacıların BangladeÅŸ’te barındıkları kampları ziyaret edecek olan Emine ErdoÄŸan ve beraberindeki heyet, yaÅŸanan olaylar hakkında maÄŸdurlardan bizzat bilgi alacak. BangladeÅŸ’e ulaÅŸan heyeti, DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu ve BangladeÅŸli yetkililer karşıladı.

NÄ°HAYET KONUÅžTU: SU Çİ, KATLÄ°AMI Ä°NKÂR ETTÄ°

Myanmar’ın Nobel Barış Ödüllü fiili lideri Ang San Su Çi’nin CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan ile yaptığı görüşmede söyledikleri, dün dünya medyası tarafından “Son dakika haberi” ve “Ä°lk kez konuÅŸtu” manÅŸetleri ile verildi. Ajansların Myanmar basınında çıkan haberlerden aktardığına göre Su Çi, ErdoÄŸan ile görüşmesinde resmi adı Rakhine Eyaleti olan Rohingya’da (Arakan) Müslümanlara karşı katliam yapılmasını kabul etmedi ve bölgeden gelen ölüm haberlerini “Teröristlerin dezenformasyonu” olarak niteledi. Bu tür haberlerin “teröristlerin çıkarlarına hizmet ettiÄŸini” ileri süren Su Çi, “Biz temel insani haklardan ve demokratik korumadan mahrum olmanın ne olduÄŸunu iyi biliriz. Bu yüzden ülkemizdeki her insanın haklarını korumaya çalışıyoruz” ifadesini kullandı. Su Çi, 2014 yılında yaÅŸanan katliamları da inkâr etmiÅŸ ve ülkesinin terörle mücadele ettiÄŸini iddia etmiÅŸti.

DÖNÜŞ YOLUNA MAYIN

Gazete Habertürk'ün haberine göre Myanmar yönetiminin, köylerini yakıp yıktığı Arakanlıların köylerine dönüşünü engelemek için sınıra mayın döşediÄŸi ortaya çıktı. Reuters’a konuÅŸan 2 BangladeÅŸli yetkili, son 1 haftada en az 17 yerleÅŸim yerinin yakılması ve en az 400 kiÅŸinin öldürülmesinin ardından BangladeÅŸ’e sığınan Arakan Müslümanlarının sayısının 150 bine dayandığını belirtti ve Myanmar yönetiminin geri dönüşleri engellemek için BangladeÅŸ sınırına, dikenli tellerin bittiÄŸi noktadan itibaren hızla mayın döşediÄŸini ileri sürdü. 2 yetkili, BangladeÅŸ hükümetinin mayın döşendiÄŸini fotoÄŸraflar ve muhbirler aracılığıyla öğrendiklerini söyledi.

Yetkililer, pazartesi ve salı günü sınırda 2’ÅŸer patlama duyulduÄŸunu, bu patlamalarda en az bir kadının öldüğünü, bir erkek çocuÄŸunun da bacağını yitirdiÄŸini kaydetti. Patlamaların ardından sınırda hareketlilik gözlendi ve üniformalı Myanmar askerleri bölgeye sevk edildi.

TEKNE DEVRİLDİ: 5 ÖLÜ

Arakanlıların kaçışları sırasında tekne kazaları dün de sürdü. Kapasitesinin üstünde yolcu alan bir teknenin devrilmesi sonucu dün 5 kiÅŸi daha hayatını kaybetti. Son kazayla BangladeÅŸ geçiÅŸleri sırasında boÄŸularak yaÅŸamını yitiren Myanmarların sayısı 48’e yükseldi. Ölenlerin büyük bölümünü kadın ve çocuklar oluÅŸturuyor.