Tele-vaiz

Taha Kılınç - Yeni Şafak

Sosyal medya sayfamda benimle birlikte bulunan bütün erkek ve bayanlardan razı ol Yarabbi! Sayfamda mevcut bütün erkek ve bayanları seviyorum, sen de ÅŸahit ol Yarabbi! Onların dualarına icabet eyle! Åžu anda sayfama yorum yazıp dua isteyen herkesin dualarını kabul buyur!”

Mısırlı ünlü tele-vaiz ve hatip Amr Hâlid, hac sırasında görüntülü kaydedip sosyal medya hesaplarından yayınladığı bu dua ile epey gündem oldu. Sadece duanın ilginç içeriÄŸi deÄŸil, Hâlid’in dua ederken yaptığı teatral hareketler, kısık gözle kameraya attığı kaçamak bakışlar ve aÄŸlarcasına çıkardığı inleme sesleri de yüz binlerce kiÅŸi tarafından eleÅŸtiriyle karışık alayların konusu haline geldi. Dua öylesine büyük bir tartışma yarattı ki, Hâlid, kendisini savunduÄŸu yeni bir video daha yayınlamak durumunda kaldı. 

Twitter, Instagram, Facebook ve Youtube kanallarında toplam 30 milyondan fazla takipçisi bulunan Amr Hâlid, Arap dünyasının en çok izlenen isimlerinden biri. Herhangi bir dinî eÄŸitim almamış olmasına raÄŸmen (asıl mesleÄŸi muhasebecilik), 1990’ların sonundan itibaren, önce Mısır’daki bazı spor kulüplerinde ardından da camilerde dinî içerikli sohbetlere baÅŸlayan Hâlid, televizyon ve internetin de yardımıyla, kısa sürede geniÅŸ kitlelere ulaÅŸmayı baÅŸardı. Profesyonel sporcu kiÅŸiliÄŸi, sıklıkla insanların arasına karışıp futbol maçlarına gitmesi ve halk Arapçası konuÅŸması gibi nedenlerle, Arap dünyasının her kesimiyle kolayca diyalog kurdu. 

1967 doÄŸumlu olan Amr Hâlid’in yıldızı, 11 Eylül 2001 saldırılarının Arap dünyasında meydana getirdiÄŸi afallamanın ardından iyice parladı. ABD yönetiminin ve Batı medyasının pompaladığı “terörist Müslümanlar” imajının yıkılması çalışmaları çerçevesinde kendi kendisine rol biçen Hâlid, sakalsız ve ‘modern’ görünüşüyle ‘mutedil’ Ä°slâm’ı anlatmaya soyundu. Vaaz ve sohbetleri elden ele, dilden dile dolaÅŸmaya baÅŸladı. Hayranları arasına Ãœrdün Kraliçesi Rânia bile katıldı. Çok sayıda Mısırlı sanatçı, sporcu ve ünlü, Amr Hâlid’in sohbetleri sayesinde namaza baÅŸladı, tesettüre girdi. Tüm bu geliÅŸmelerle birlikte, sohbet ve vaazlarındaki Ä°slâmî yorumların yanlışlığıyla ilgili, Hâlid’e çok sayıda eleÅŸtiri de yapıldı. Kendisine yönelik reddiyeler kaleme alındı, Kur’ân ve Sünnet’teki bazı hususları eksik aktardığı ya da fazla geniÅŸ yorumladığı dile getirildi.  

Bu arada şöhretinin sınırları Batı ülkelerine de uzanan Amr Hâlid, yabancı gazete ve dergilere verdiÄŸi röportajlarda kendi bakış açısına göre ‘doÄŸru Ä°slâm’ı anlattı, Ä°slâm’la terörün birbiriyle neden uyuÅŸmayacağını izah etti, bol bol alkış aldı. 2010’da Ä°ngiltere’ye giden Hâlid, Galler Ãœniversitesi’nde yaptığı “Ä°slâm ve Batı ile birlikte yaÅŸam” adlı teziyle doktor oldu.

2010’un son haftalarında Tunus’ta baÅŸlayan, ardından da Mısır’a ve diÄŸer ülkelere yayılan ‘Arap Baharı’ ayaklanmaları, birçok ünlü aktivist gibi Amr Hâlid’in de gündemindeydi. Mısır CumhurbaÅŸkanı Hüsnü Mübarek’in devrilmesiyle birlikte ülkeye dönen Hâlid, Müslüman KardeÅŸler TeÅŸkilâtı’nın iktidarda kaldığı kısa dönem boyunca sessizliÄŸe büründü.

3 Temmuz 2013 askeri darbesinin ardından, Mısır’ın baÅŸkenti Kahire’deki Râbia ve Nahda meydanlarında darbe karşıtlarının yaptığı protesto gösterileri ve oturma eylemleri sürerken, Mısır Savunma Bakanlığı’nın yayınladığı bir video, izleyenlere büyük ÅŸok yaÅŸattı. Bakanlık bünyesindeki Manevi Ä°ÅŸler Ä°daresi BaÅŸkanlığı’nın hazırlattığı kayıtta, iki din adamı, askerlerin göstericilere müdahalesinin Ä°slâmi açıdan caiz, hatta gerekli olduÄŸunu söylüyordu. Bunlardan biri dönemin Mısır Vakıflar Bakan Yardımcısı Sâlim Abdulcelil iken, diÄŸeri Amr Hâlid’di. Hâlid, Mısır ordusunun askerlerine çaÄŸrıda bulunarak, üstlerine ve ülke yöneticilere itaat etmelerini ve bozguncuların kökünü kazımalarını söylüyordu. (Râbia Meydanı’nda binlerce insanın öldürülmesinin ardından, Hâlid, “Ben aslında orada ordunun Sina’daki operasyonlarına destek vermiÅŸtim” demek durumunda kalacaktı.) 

Böylece safını belli eden ve darbeci askerlerin tarafında yer alan Amr Hâlid, hacdaki son paylaşımlarıyla da, kendisine “şöhret ve mevki peÅŸinde koÅŸan popülist tele-vaiz” yakıştırmasında bulunanların eline yeni kozlar vermiÅŸ oldu.   

Çok da uzun olmayan bir zaman önce “Kitlelere Ä°slâm’ı sevdiren, güler yüzlü hatip ve davetçi” olarak anılan, “en etkili isimler” listelerinden inmeyen Amr Hâlid’in düştüğü son durum, hem davetçilerin sosyal medyayla imtihanı hem de din adamı-siyasetçi iliÅŸkileri açısından büyük ibretler içeriyor. Farklı ülkelerden farklı isimler için de benzer durumlar söz konusu bugün. Maalesef -aralarında Türkiye’nin de bulunduÄŸu- bu ülkelerde Amr Hâlid’in ortaya koyduÄŸu ibretin örnekleri bol bol mevcut.

Çizgisini hiç bozmayan, sosyal medya ve siyaset kurumuyla iliÅŸkilerinde belli bir seviyeyi hep koruyan, içinde yaÅŸadığı toplumun ihtiyaçlarına cevap verirken Ä°slâm’ın ana ilkelerinden de tavize sapmayan davetçi ve tebliÄŸciler ise gittikçe azalıyor. “Modern dünyada dinî tebliÄŸin usulü ve üslubu” baÅŸlığına kafa yormak gerekiyor artık. Kürsülerden ve minberlerden Ä°slâm adına konuÅŸan kiÅŸilerin zikzaklarından başı dönen kitleler, dinin kendisinden de soÄŸumaya baÅŸlıyor çünkü.