Birleşik Krallık, Brexit sonrası İrlanda ile sınır istemiyor

BirleÅŸik Krallık hükümeti, Avrupa BirliÄŸi'nden (AB) ayrılmalarının (Brexit) ardından Ä°rlanda ile aralarında fiziki sınıra karşı olduklarını belirtti.

Hükümet tarafından Brexit çerçevesinde en fazla tartışılan başlıklar arasındaki Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınır sorunuyla ilgili açıklama yapıldı.

Açıklamada, BirleÅŸik Krallığa dahil Kuzey Ä°rlanda ile AB üyesi Ä°rlanda Cumhuriyeti arasında Brexit sonrası "sınır kapısı gibi fiziki bir sınırın inÅŸasının" istenmediÄŸi kaydedildi.

Kuzey Ä°rlanda ile Ä°rlanda arasındaki özel duruma iÅŸaret edilen açıklamada, iki ülke arasındaki ticaretin korunmasının hayati önem taşıdığı, yeni gümrük ayarlamaları için geçiÅŸ sürecinin gerektiÄŸi belirtildi.

Açıklamada ayrıca, Ä°rlanda-BirleÅŸik Krallık arasındaki Ortak Seyahat Bölgesi korunarak bu uygulamanın sürdürülmesinin istendiÄŸi ifade edildi.

Ä°ki Ä°rlanda arasında uygulamaya geçirilecek herhangi bir sınırın ayrılıkçı Ä°rlanda Cumhuriyetçi Ordusu'nun (IRA) terör eylemlerinin hedefi haline gelmesinden ve Kuzey Ä°rlanda barış sürecini etkilemesinden endiÅŸe ediliyor.

Hem BirleÅŸik Krallık hem de Ä°rlanda hükümetleri daha önce yaptıkları açıklamalarda fiziki sınıra karşı olduklarını bildirmiÅŸti. 

Ä°ngiltere, Galler, Ä°skoçya ve Kuzey Ä°rlanda'dan oluÅŸan BirleÅŸik Krallık'ta 23 Haziran 2016'da yapılan referandumda seçmenlerin yüzde 52’si Brexit yönünde oy kullanmıştı. Kuzey Ä°rlanda'da ise seçmenlerin yüzde 55,8'i AB'de kalma yönünde oy vermiÅŸti.

Lizbon Anlaşması'nın, üyelerin birlikten ayrılmasını düzenleyen 50. maddesini mart ayında işleten Birleşik Krallık, AB'den ayrılma sürecini resmen başlatmıştı. Brexit müzakerelerinin 2 yıl sürmesi ve Mart 2019'da tamamlanması öngörülüyor.

KUZEY Ä°RLANDA'NIN OLUÅžUMU

Birleşik Krallık ile İrlanda arasında 10 Nisan 1998'de imzalanan "Hayırlı Cuma (Good Friday) Anlaşması"yla Kuzey İrlanda için yeni dönem başlamıştı. Anlaşmayla Kuzey İrlanda'ya çok sayıda medeni ve kültürel hak tanındı.

Hayırlı Cuma Anlaşması'nın ardından 2005 yılında silahların sustuğu Kuzey İrlanda'da, ayrılıkçı Cumhuriyetçiler ve İngiltere ile birlik yanlıları, hükümet ortakları olarak ülkeyi birlikte yönetiyor. Koalisyon hükümetinde başbakan ve başbakan yardımcısının yetkileri eşit.

Dublin’de 1916 yılında kurulan IRA'nın silahlı mücadelesi sonucunda 1922’de Ä°rlanda adasının güneyinde bağımsız Ä°rlanda Cumhuriyeti kuruldu. Adanın kuzeyiyse Ä°ngiltere yönetimi altında kaldı.

Kuzeyde yaÅŸayan Katolik Ä°rlandalılar, 1960’lı yıllarda Ä°ngiltere’den ayrılıp birleÅŸik bir Ä°rlanda devleti kurmak amacıyla IRA’yı yeniden canlandırdı. IRA, Katolik Ä°rlandalılar arasında örgütlenirken, Ä°ngiltere ile birlik yanlısı Protestanlar arasında "Gönüllü Ulster Güçleri" adlı paramiliter bir grup ortaya çıktı. Katolik Ä°rlandalılar ve IRA ile Protestan Ä°rlandalılar, "Gönüllü Ulster Güçleri" ve Ä°ngiliz güçlerinin karşı karşıya geldiÄŸi kanlı bir çatışma sürecine girildi. Ayrılıkçı hareketin siyasi kanadı Sinn Fein, hem Ä°rlanda Cumhuriyeti'nde hem de Kuzey Ä°rlanda'da faliyet gösteriyor.