ASEAN'a katılan dışişleri bakanları Çin'i eleştirdi

ASEAN üyesi ülkelerin dışiÅŸleri bakanları tarafından yayımlanan 46 sayfalık ortak bildiride, Ã‡in'in hemen hemen tüm stratejik su yollarında tarihsel hak iddialarını geçersiz kılan geçen yılki uluslararası tahkim kararına da üstü kapalı atıfta bulunuldu.

Güney Ã‡in Denizi'ne iliÅŸkin hususların görüşüldüğünün bildirildiÄŸi raporda, bazı bakanların, bölgede güveni zedeleyen, tansiyonu arttıran ve barış, güvenlik ve istikrarı baltalayabilecek arazi ıslahları ve eylemlere iliÅŸkin endiÅŸelerinin dikkate alındığı vurgulandı. 

Bildiride, Güney Ã‡in Denizi'nde ve üzerinde barışın, güvenliÄŸin, istikrarın, emniyetin ve navigasyon özgürlüğünün sürdürülmesinin ve desteklenmesinin öneminin yeniden tasdik edildiÄŸi ifade edildi.

Bildiride ayrıca eskiden olduÄŸu gibi Ã‡in'in ismine direkt yer verilmedi.

BirliÄŸe üye ülke dışiÅŸleri bakanlarının dün yaptıkları toplantının ardından yayınlanması beklenen ortak bildiri, Kuzey Kore ve Güney Ã‡inDenizi konularında yaÅŸanan görüş ayrılıkları nedeniyle ertelenmiÅŸti.

Kore Yarımadası'ndaki artan gerilimlerin yanı sıra Güney Ã‡in Denizi'deki egemenlik ihtilaflarının ve Filipinler'in Marawi kentinde yaÅŸanan çatışmaların ana gündem maddeleri olduÄŸu toplantıda, Güney Ã‡in Denizi'ndeki güvenlik kaygılarına bildiride hangi ifadelerle deÄŸinileceÄŸi konusunda da uzlaÅŸmaya varılamadığı belirtilmiÅŸti.

Vietnam'ın, bildiride, Pekin'in Güney Ã‡in Denizi'ndeki takımadalarda yürüttüğü inÅŸaat ve askeri altyapı faaliyetlerinin bölgesel güvenliÄŸi tehdit ettiÄŸinin açıkça dile getirmesini istediÄŸi kaydedilmiÅŸti.

Diplomatlar her iki konudaki görüş ayrılıklarında da Ã‡in'in etkisinin hissedildiÄŸi yorumunda bulunmuÅŸtu.

ASEAN'ın asli üyesi olmamakla birlikte birlik ülkeleriyle derin ekonomik ve ticari bağları bulunan Pekin'in, Kamboçya gibi müttefikleri aracılığıyla birlik siyasetine ağırlığını koymaya çalıştığı değerlendirmesi yapılmıştı.

Dünyanın en önemli deniz güzergahlarından olan ve zengin hidrokarbon rezervleri bulunduÄŸu belirtilen Güney Ã‡in Denizi üzerinde, Ã‡inbaÅŸta olmak üzere Filipinler, Vietnam, Malezya, Brunei ve Tayvan hak iddia ediyor.

Pekin'in, tartışmalı sularda inÅŸa ettiÄŸi yapay adalar üzerinde kurduÄŸu üsleri silahlandırdığı iddiaları, bölge ülkeleri ve Ã‡in arasında gerginlik yaÅŸanmasına neden oluyor.