Hece Afrika özel sayısı

Rasim Özdenören - Yeni Şafak

Hece aylık edebiyat dergisinin “Afrika/500 Yıllık Serencamın Hikâyesi” baÅŸlıklı özel sayısının piyasaya çıkmasının üzerinden neredeyse iki ay geçti. BilindiÄŸi gibi Hece yılda iki özel sayı yayınlıyor. Ä°lki her yılın 1 Ocak tarihinde yayınlanan düşünce ve edebiyat dünyamızın tanınmış simalarıyla ilgili özel sayı; ikincisi de Haziran/Temmuz/AÄŸustos aylarını kapsayan tematik özel sayı... AFRÄ°KA özel sayısı bu ikinci kategoride yer alıyor.

Afrika özel sayısının muhtevası tek cilde sığmadığı için yaklaşık 600er sayfadan iki cilt toplam 1176 sayfa...

Bu özel sayının özel editörü Ahmet Sait Akçay... Ahmet Sait Akçay öykü yazarı olmanın yanında Afrika edebiyatı, postkolonyalizm ve edebiyat kuramı üzerine çalışmaları olan bir yazardır. Uzun yıllar Güney Afrika’da Cape Town Ãœniversitesi’nde Afrika üzerine çalışmalara katıldı. Bu sayının hazırlanmasında hemen tamamını kiÅŸileriyle ve eserleriyle tanıdığı Afrika konusunda uzman ve akademisyenlerle doÄŸrudan irtibat kurmak suretiyle katkılarını saÄŸladı.

Türkçede ÅŸimdiye kadar bir benzeri olmayan bu özel sayı Akçay’ın ifadesiyle: “Kıtayı yoksulluk ve açlık imgesiyle tanımlayan indirgemeci yaklaşımın ve bakış açısının tamamıyla dışında kalarak, Afrika’ya özgü kültürel ve dinsel deÄŸerler odağında yaÅŸamı kucaklamak ve Afrika’nın Afrika’dan okunmasını mümkün kılan bir temel kaynağı oluÅŸturmak, bu çalışmada gözettiÄŸi hedeflerden biri” olmuÅŸtur. Bir baÅŸka söyleyiÅŸle Afrika’yı kendisi olarak yansıtmak bu eserin temel amacını oluÅŸturuyor. Afrika’ya ne sömürgecilerin gözüyle bakıyor, ne de orayı açlık ve yoksulluk odağından gören sahte ÅŸefkat bakışına çanak tutuyor. Afrika neyse bize o olarak, kendi kültürel deÄŸerlerinin otantik yapısı açısında bir Afrika tanıtılıyor.

İki ciltte toplam on bölüm yer alıyor. Birinci ciltte:

I. Bölüm: Kuramsal Çerçeve, II. Bölüm: Afrika’da Arkeoloji Ve Antropolojik Yaklaşımlar, III. Bölüm: Afrika Ve Sömürgecilik, IV. Bölüm: Afrika Ve Dinler.

Ä°kinci ciltte:

V. Bölüm: Afrika Kültürü, VI. Bölüm: Afrika’da Felsefe, VII. Bölüm: Modern Afrika Edebiyatı, VIII. Bölüm: Afrika Sineması, IX. Bölüm: Türkçede Afrika, X. Bölüm: Türkçede Afrika Bibliyografyası.

Her iki sayıda yer alan uzman yazarlardan: Achille Mbembe, V. Y. Mudimbe, Wole Soyinka, Johannes Fabian, Nathan Nunn, Edward A. Alpers, Martin van Bruniessen, Sedat Aybar, Shamil Jeppie, Harry Garuba ve Koffi M. Kouakou imzasını taşıyan yazılar defalarca okumaya değer. Nitekim bize gelen bilgilerden bu yazarların yazılarının defalarca okunduğu bildiriliyor.

Afrika uzmanlarından Kouakou’nun bu özel sayı için kaleme aldığı “Afreedomia” baÅŸlıklı çok “özel” yazıda: Afrika’nın her ÅŸeyden önce bir ütopya olduÄŸu, kıtanın geleceÄŸinin inÅŸa edileceÄŸi bir özgürlük coÄŸrafyası olduÄŸu dile getiriyor.

Birkaç istisna dışında dergide yer alan temel yazıların tamamının aynı sayfada İngilizce çevirisinin bulunduğunu da vurgulamak isterim.

Kısacası, Hece’nin bu Afrika özel sayısı kıta hakkındaki önyargılarımızı allakbullak ediyor, ezberleri bozuyor ve bize Afrika’yı Afrika olarak tanıtıyor. Bu özel sayı Afrika’ya ilgi duyan veya onu içerden öğrenmek isteyen veya önyargısının berhava edilmesinden korkmayan herkese Türkçede temel bir baÅŸ ucu eseri..

Derginin hazırlanmasına büyük emek veren editör Ahmet Sait Akçay, artı, derginin sahibi Ömer Faruk Ergezen, yazıların telifi, tercümesi konusunda yurtdışı ilişkilerin kurulmasında emeğini sakınmayan Manolya Gürocak, derginin yazı kurulu üyeleri İbrahim Demirci, Atıf Bedir, Ali Karaçalı, Yusuf Turan Günaydın, Hayriye Ünal, Ali Ulvi Temel, Hatice Bildirici tebrik ve teşekkürü ziyadesiyle hak ediyor.